-
GUERRA INDEPENDENCIA ESPAÑOLA
A Guerra de Independencia Española (1808-1814) foi o conflito no que o pobo español loitou contra a ocupación das tropas francesas de Napoleón Bonaparte. Os españois uníronse en guerrillas e coa axuda de Inglaterra para resistir. Aínda que ao principio os franceses dominaron, pouco a pouco os españois foron recuperando o control. A guerra terminou en 1814 coa expulsión dos franceses e o regreso do rei Fernando VII ao trono. -
CORTES DE CÁDIZ
As Cortes de Cádiz foron unha reunión de representantes de diferentes partes de España que tivo lugar en Cádiz entre 1810 e 1812. Reuníronse durante a Guerra da Independencia contra as tropas francesas. Nestas cortes, os deputados debateron e crearon a primeira Constitución moderna de España, coñecida como "La Pepa". -
CONSTITUCIÓN 1812
A Constitución de 1812, tamén chamada "La Pepa", foi a primeira constitución moderna de España. Foi creada polas Cortes de Cádiz durante a Guerra da Independencia. Esta constitución estableceu importantes dereitos, como a soberanía nacional, que significa que o poder reside no pobo, e a igualdade ante a lei. Tamén separou os poderes do goberno en tres partes: lexislativo, executivo e xudicial. Aínda que foi derrogada en 1814, tivo un gran impacto na historia de España. -
CONGRESO DE VIENA
O Congreso de Viena (1814-1815) foi unha reunión entre as grandes potencias de Europa tras a derrota de Napoleón Bonaparte. Os países vencedores, como Austria, Prusia, Rusia e Gran Bretaña, reuníronse para reorganizar as fronteiras de Europa e asegurar a paz. O seu obxectivo principal foi restaurar as monarquías e evitar futuras revolucións. Aínda que logrou manter a paz en Europa durante un tempo, tamén limitou as ideas liberais e nacionalistas que estaban a crecer no continente. -
REVOLUCIÓNS 1830
As revolucións de 1830 foron unha serie de levantamentos que ocorreron en varios países de Europa, como Francia, Bélxica e Polonia. Nestes lugares, a xente rebelouse contra os reis e gobernos que non respectaban os seus dereitos ou limitaban as liberdades. En Francia, por exemplo, o rei Carlos X foi derrocado, e en Bélxica, lograron independizarse dos Países Baixos. Estas revolucións mostraron o descontento da xente coas monarquías absolutas e o desexo de máis liberdades e participación política -
ISABEL II
Isabel II foi raíña de España desde 1833 ata 1868. Naceu en 1830 e converteuse en raíña aos tres anos tras a morte do seu pai, Fernando VII. O seu reinado estivo marcado por conflitos políticos e guerras, como as Guerras Carlistas, onde se disputaba o trono. Aínda que ao principio foi apoiada por liberais, co tempo enfrontou moitas críticas e problemas. En 1868, foi desterrada e foise a vivir ao estranxeiro. -
REVOLUCIÓNS 1848
As revolucións de 1848, tamén coñecidas como a Primavera dos Pobos, foron unha serie de levantamentos que ocorreron en moitos países de Europa, como Francia, Alemaña, Italia e Hungría. A xente rebelouse contra os gobernos, pedindo máis dereitos, liberdade e melloras económicas. En Francia, derrocouse ao rei Luis Felipe e proclamouse a Segunda República. Con todo, moitas destas revolucións non tiveron éxito a longo prazo e os antigos gobernos volveron ao poder. -
MANIFESTO COMUNISTA
O Manifesto Comunista, escrito por Karl Marx e Friedrich Engels en 1848, critica o sistema capitalista porque permite que os ricos (burgueses) enriquézanse explotando aos traballadores (proletariado). Propón que os traballadores se unan e loiten contra esta inxustiza para construír unha sociedade sen clases sociais, na que todos teñan os mesmos dereitos e oportunidades, e vivan en igualdade. -
GUERRA SECESIÓN USA
A Guerra de Sucesión de Estados Unidos, ou Guerra Civil, foi un conflito entre o norte e o sur do país entre 1861 e 1865. O norte quería acabar coa escravitude, mentres que o sur, que dependía dela para a súa economía, opoñíase. Cando Abraham Lincoln foi elixido presidente, o sur separouse e formou a Confederación. Tras anos de guerra, o norte gañou, e aboliuse a escravitude en todo o país. -
Primera Internacional (I AIT)
A Primeira Internacional, ou Asociación Internacional de Traballadores, foi fundada en 1864 para unir aos traballadores de distintos países e defender os seus dereitos. Impulsada por Karl Marx, buscaba mellorar as condicións laborais e promover a solidariedade obreira. Aínda que se disolveu en 1876, foi clave para futuros movementos de traballadores e sindicatos. -
SEXENIO DEMOCRÁTICO
O Sexenio Democrático foi un período na historia de España que durou desde 1868 ata 1874, comezou coa Revolución Gloriosa. Durante estes anos, España tivo varios cambios, incluíndo a proclamación dun goberno provisional, a creación da Primeira República Española e a elección de Amadeo de Saboya como rei. Con todo, este período foi moi inestable e houbo moitas loitas políticas e problemas económicos. Ao final, a república non puido manterse e restaurouse a monarquía con Alfonso XII en 1874. -
UNIFICACIÓN ITALIANA
A unificación de Italia foi o proceso durante o século XIX no que os distintos reinos e territorios italianos uníronse para formar un só país. Antes disto, Italia estaba dividida en pequenos estados. Líderes como Giuseppe Garibaldi, Camillo dei Cavour e o rei Víctor Manuel II xogaron un papel importante. Cunha serie de guerras e acordos políticos, entre 1861 e 1871, lograron unir Italia baixo un só goberno. Así naceu o país tal como coñecémolo hoxe. -
UNIFICACIÓN ALEMAÑA
A unificación de Alemaña no século XIX foi liderada por Otto von Bismarck, quen, tras varias guerras, logrou unir os estados alemáns baixo o liderado de Prusia. En 1871, proclamouse o Imperio Alemán con Guillermo I como emperador, formando unha Alemaña unificada. -
I REPÚBLICA ESPAÑA
A Primeira República Española foi un período na historia de España que durou desde 1873 ata 1874, proclamouse despois da Revolución Gloriosa. Durante este tempo, España tivo varios presidentes e un intento de establecer un goberno máis democrático. A República enfrontou moitos problemas, como loitas políticas, conflitos sociais e guerras. Debido á inestabilidade e a falta de apoio, a Primeira República non puido manterse e terminou en 1874, cando se restaurou a monarquía con Alfonso XII como rei -
ALFONSO XII
Alfonso XII foi rei de España desde 1875 ata 1885. Subiu ao trono despois dunha época difícil, cando acabou a Primeira República. Co seu reinado empezou a chamada "Restauración", que buscaba traer paz e estabilidade ao país. Durante o seu goberno, formouse unha monarquía, onde os partidos políticos se turnaban no poder para evitar conflitos. Grazas a isto, España viviu un período máis tranquilo e con menos problemas internos. -
CONSTITUCIÓN 1876
A Constitución de 1876 foi unha lei fundamental de España que estableceu unha monarquia constitucional e deu máis poder ao rei, pero tamén protexeu os dereitos dos cidadáns. Creou un equilibrio entre o poder do monarca e os partidos políticos, permitindo que o goberno se formase a través de eleccións. Esta constitución foi a base do sistema político durante a Restauración. -
CONFERENCIA DE BERLIN
A Conferencia de Berlín, celebrada entre 1884 e 1885, foi unha reunión das principais potencias europeas para decidir como dividir África en colonias. Países como o Reino Unido, Francia, Alemaña e outros se repartiron o continente sen ter en conta aos pobos africanos. O obxectivo era evitar conflitos entre eles e asegurar os seus intereses en África. Esta conferencia marcou o comezo da colonización europea en África. -
Segunda Internacional (II AIT)
A Segunda Internacional foi unha organización creada en 1889 para xuntar aos traballadores de varios países e loitar polos seus dereitos. Quería mellorar as condicións laborais e cambiar o sistema capitalista. A diferencia da Primeira Internacional foi máis activa en facer folgas e protestas. Con todo, disolveuse en 1914 debido a desacordos entre os seus membros e o comezo da Primeira Guerra Mundial. -
ALFONSO XIII
Alfonso XIII foi rei de España desde 1902 ata 1923. Subiu ao trono con 16 anos despois da rexencia da súa nai e tras a morte do seu pai, Alfonso XII. O seu reinado estivo marcado por moitos problemas, como as tensións políticas, sociais e a perda das colonias en 1898. En 1923, debido á crecente crise e o descontento coa monarquía exiliouse. -
DOMINGO SANGUENTO
O Domingo Sanguento ocorreu en Rusia, cando un grupo de obreiros e as súas familias manifestábanse pacificamente en San Petersburgo pedindo mellores condicións de traballo e reformas. O zar Nicolás II ordenou abrir fogo contra os manifestantes, matando a centos de persoas. Este evento provocou unha gran indignación e axudou a que comezase a Revolución -
GUERRAS BALCÁNICAS
As Guerras Balcánicas foron dous conflitos que tiveron lugar na rexión dos Balcáns, no sueste de Europa, entre 1912 e 1913. Na primeira guerra, varios países balcánicos, como Serbia, Grecia e Bulgaria, uníronse para loitar contra o Imperio Otomán e gañar territorios. Despois, na segunda guerra, estes países pelexáronse entre si pola repartición deses territorios. Estas guerras aumentaron as tensións na rexión e foron unha das causas que contribuíron a Primeira Guerra Mundial. -
PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL
A Primeira Guerra Mundial (1914-1918) foi un conflito global que enfrontou aos Aliados (Francia, Reino Unido, Rusia, Estados Unidos) contra as Potencias Centrais (Alemaña, Austria-Hungría, Imperio Otomán). Comezou tras o asasinato do archiduque Francisco Fernando e estivo marcado polo uso de novas armas e a guerra de trincheiras. Terminou en 1918 coa derrota das Potencias Centrais e o Tratado de Versalles -
REVOLUCIÓN DE FEBREIRO
A Revolución de Febreiro en Rusia foi un levantamento que puxo fin ao goberno do zar Nicolás II. O pobo, cansado da guerra, a fame e a desigualdade, rebelouse, e o zar abdicou. Formouse un goberno provisional, pero non logrou resolver os problemas do país, o que abriu paso á Revolución de Outubro. -
REVOLUCIÓN DE OUTUBRO
A Revolución de Outubro en Rusia foi un levantamento liderado polos bolcheviques, dirixidos por Lenin, que derrocou ao goberno provisional. Os bolcheviques tomaron o poder e instauraron un goberno comunista, marcando o inicio da Unión Soviética. -
TRATADO DE BREST-LITOVSK
O Tratado de Brest-Litovsk foi un acordo de paz entre Rusia e as Potencias Centrais durante a Primeira Guerra Mundial. Rusia, tras a Revolución Bolchevique, abandonou a guerra e pasou a conquistar grandes territorios, como Ucraína, Polonia e os países bálticos. Este tratado permitiu a Alemaña concentrar as súas forzas no oeste. -
TRATADO DE VERSALLES
O Tratado de Versalles foi o acordo que marcou o final da Primeira Guerra Mundial. Alemaña tivo que aceptar a culpa do conflito, pagar grandes indemnizacións, reducir o seu exército e perder territorios. Aínda que buscaba manter a paz, o tratado xerou descontento en Alemaña e contribuíu á Segunda Guerra Mundial. -
SOCIEDADE DE NACIÓNS
A Sociedade de Nacións foi unha organización creada despois da Primeira Guerra Mundial, co obxectivo de promover a paz e evitar futuros conflitos. Foi proposta no Tratado de Versalles e a súa función principal era resolver disputas entre países de forma pacífica. Con todo, non tivo éxito en evitar a Segunda Guerra Mundial debido á falta de poder e a retirada dalgúns países importantes. -
DITADURA PRIMO RIVERA
A Ditadura de Primo de Rivera (1923 – 1930) comezou cun golpe de Estado co apoio do rei Afonso XIII. Primo de Rivera gobernou con man dura, eliminando os partidos políticos e limitando as liberdades. Ao principio tivo apoio, pero unha crisis económica fixo que perderá forza. En 1930 dimitiu e, pouco despois, a monarquía caeu, dando paso á Segunda República. -
II REPÚBLICA ESPAÑOLA
A Segunda República Española (1931-1939) comenzou tras a caída do rey Alfonso XIII. O novo goberno fixo reformas para modernizar España, pero había moita división política. En 1936, as tensiones levantaron a Guerra Civil entre republicanos e franquistas. En 1939, os franquistas gañaron e Francisco Franco estableceu unha ditadura. -
CONSTITUCIÓN 1931
A Constitución de 1931 foi a lei fundamental da Segunda República Española. Estableceu a democracia, o sufraxio feminino, a separación Igrexa-Estado e dereitos sociais. Foi moi avanzada para a época, pero xerou divisións que contribuion ás tensións políticas antes da Guerra Civil. -
REVOLUCIÓN OUTUBRO 1934
A Revolución de Octubre de 1934 foi un levantamento obreiro e socialista contra o goberno da Segunda República, especialmente en Asturias e Cataluña. En Asturias, os mineiros lograron facerse co control durante varios días, pero foron duramente reprimidos polo exército. A dura represión da revolta dos mineiros asturianos puxo de manifesto a grave inestabilidade política que levou á Guerra Civil. -
GUERRA CIVIL
A Guerra Civil Española (1936-1939) foi un conflicto entre os republicanos, que defendían unha democracia, e os franquistas, liderados por Franco. A guerra foi moi violenta e contou con axuda estranxeira para ambos bandos. En 1939, Franco venceu e estableceu unha ditadura que durou ata 1975. -
Anschluss
En marzo de 1938, Alemaña invadiu Austria e ocupouna sen atopar resistencia. Hitler xustificou esta acción afirmando que os austríacos e os alemáns eran un só pobo e debían estar unidos. Os países europeos protestaron pero non interviñeron, o que animou a Hitler a seguir coa súa expansión, levando á Segunda Guerra Mundial. -
DITADURA DE FRANCO
A Ditadura de Franco (1939-1975) foi un réximen autoritario instaurado tras a Guerra Civil. Franco gobernou con represión, sen partidos políticos nin libertades. Nos anos 50 e 60, España mellora económicamente, pero segue sendo unha ditadura. Tras a morte de Franco en 1975, España iniciou unha transición cara a democracia. -
II GUERRA MUNDIAL
Foi un dos conflitos máis destrutivos da historia, no que os Aliados combateron contra as potencias do Eixe. Comezou coa invasión de Polonia por Alemaña e estendeuse por todo o mundo. Tras anos de loita, os Aliados venceron, Alemaña e Xapón rendéronse e o mundo entrou nunha nova etapa marcada pola Guerra Fría. -
OPERACIÓN BARBAVERMELLA
O 22 de xuño de 1941, Alemaña iniciou a maior invasión da historia contra a Unión Soviética, confiando nunha vitoria rápida. Ao principio avanzaron con facilidade, pero o inverno ruso e a resistencia soviética debilitaron ao exército nazi. -
ATAQUE A PEARL HARBOUR
O 7 de decembro de 1941, Xapón lanzou un ataque sorpresa contra a base naval de Pearl Harbour, en Hawai. Afundiron varios barcos e mataron a miles de soldados estadounidenses. Como resposta, Estados Unidos declarou a guerra a Xapón e entrou de cheo na Segunda Guerra Mundial, o que cambiou o rumbo do conflito. -
BATALLA DE STALINGRADO
Foi unha das batallas máis importantes e cruentas da Segunda Guerra Mundial. O exército alemán intentou conquistar a cidade soviética de Stalingrado, pero atopou unha forte resistencia. Durante meses, ambas as partes sufriron enormes perdas, ata que o exército soviético rodeou aos alemáns e obrigounos a renderse. Esta derrota debilitou gravemente a Alemaña nazi e marcou o comezo da súa retirada en Europa. -
DESEMBARCO DE NORMANDÍA
O 6 de xuño de 1944, os Aliados iniciaron a maior invasión anfibia da historia para liberar a Francia do control nazi. Miles de soldados desembarcaron nas praias de Normandía nunha operación perigosa. Tras duros combates, conseguiron avanzar cara París e expulsar os alemáns, acelerando o final da guerra en Europa. -
CONFERENCIA DE POSTDAM
Logo da derrota de Alemaña na Segunda Guerra Mundial, os líderes de Estados Unidos, Reino Unido e a Unión Soviética reuníronse en Potsdam para decidir o futuro de Europa. Acordaron dividir Alemaña en zonas de ocupación, pero as súas diferenzas fixeron que aumentara a tensión entre os países occidentais e a Unión Soviética, dando inicio á Guerra Fría. -
BOMBARDEO ATÓMICO
Para forzar a Xapón a rendirse, Estados Unidos lanzou dúas bombas atómicas sobre Hiroshima e Nagasaki en agosto de 1945. As explosións destruíron as cidades e causaron miles de mortes. Xapón rendiuse pouco despois, poñendo fin á Segunda Guerra Mundial, pero o uso da bomba atómica xerou un gran debate sobre a súa moralidade e os perigos da enerxía nuclear. -
CREACIÓN DA ONU
Despois da Segunda Guerra Mundial, os países decidiron fundar a Organización das Nacións Unidas para evitar novos conflitos globais. A ONU creouse para promover a paz, resolver problemas internacionais de maneira diplomática e defender os dereitos humanos. Desde entón, participa en misións de paz e na mediación de conflitos en todo o mundo.