-
GUERRA INDEPENDENCIA ESPAÑOLA
A Guerra de Independencia Española (1808-1814) foi o conflito no que o pobo español loitou contra a ocupación das tropas francesas de Napoleón Bonaparte. Os españois uníronse en guerrillas e coa axuda de Inglaterra para resistir. Aínda que ao principio os franceses dominaron, pouco a pouco os españois foron recuperando o control. A guerra terminou en 1814 coa expulsión dos franceses e o regreso do rei Fernando VII ao trono. -
CORTES DE CÁDIZ
As Cortes de Cádiz foron unha reunión de representantes de diferentes partes de España que tivo lugar en Cádiz entre 1810 e 1812. Reuníronse durante a Guerra da Independencia contra as tropas francesas. Nestas cortes, os deputados debateron e crearon a primeira Constitución moderna de España, coñecida como "La Pepa". -
CONSTITUCIÓN 1812
A Constitución de 1812, tamén chamada "La Pepa", foi a primeira constitución moderna de España. Foi creada polas Cortes de Cádiz durante a Guerra da Independencia. Esta constitución estableceu importantes dereitos, como a soberanía nacional, que significa que o poder reside no pobo, e a igualdade ante a lei. Tamén separou os poderes do goberno en tres partes: lexislativo, executivo e xudicial. Aínda que foi derrogada en 1814, tivo un gran impacto na historia de España. -
CONGRESO DE VIENA
O Congreso de Viena (1814-1815) foi unha reunión entre as grandes potencias de Europa tras a derrota de Napoleón Bonaparte. Os países vencedores, como Austria, Prusia, Rusia e Gran Bretaña, reuníronse para reorganizar as fronteiras de Europa e asegurar a paz. O seu obxectivo principal foi restaurar as monarquías e evitar futuras revolucións. Aínda que logrou manter a paz en Europa durante un tempo, tamén limitou as ideas liberais e nacionalistas que estaban a crecer no continente. -
REVOLUCIÓNS 1830
As revolucións de 1830 foron unha serie de levantamentos que ocorreron en varios países de Europa, como Francia, Bélxica e Polonia. Nestes lugares, a xente rebelouse contra os reis e gobernos que non respectaban os seus dereitos ou limitaban as liberdades. En Francia, por exemplo, o rei Carlos X foi derrocado, e en Bélxica, lograron independizarse dos Países Baixos. Estas revolucións mostraron o descontento da xente coas monarquías absolutas e o desexo de máis liberdades e participación política -
ISABEL II
Isabel II foi raíña de España desde 1833 ata 1868. Naceu en 1830 e converteuse en raíña aos tres anos tras a morte do seu pai, Fernando VII. O seu reinado estivo marcado por conflitos políticos e guerras, como as Guerras Carlistas, onde se disputaba o trono. Aínda que ao principio foi apoiada por liberais, co tempo enfrontou moitas críticas e problemas. En 1868, foi desterrada e foise a vivir ao estranxeiro. -
REVOLUCIÓNS 1848
As revolucións de 1848, tamén coñecidas como a Primavera dos Pobos, foron unha serie de levantamentos que ocorreron en moitos países de Europa, como Francia, Alemaña, Italia e Hungría. A xente rebelouse contra os gobernos, pedindo máis dereitos, liberdade e melloras económicas. En Francia, derrocouse ao rei Luis Felipe e proclamouse a Segunda República. Con todo, moitas destas revolucións non tiveron éxito a longo prazo e os antigos gobernos volveron ao poder. -
MANIFESTO COMUNISTA
O Manifesto Comunista, escrito por Karl Marx e Friedrich Engels en 1848, critica o sistema capitalista porque permite que os ricos (burgueses) enriquézanse explotando aos traballadores (proletariado). Propón que os traballadores se unan e loiten contra esta inxustiza para construír unha sociedade sen clases sociais, na que todos teñan os mesmos dereitos e oportunidades, e vivan en igualdade. -
INDEPENDENCIA DA INDIA
A India conseguiu a súa independencia do Reino Unido en 1947, despois de moitos anos de loita pacífica. O líder máis importante foi Mahatma Gandhi, que defendía a non violencia como forma de protesta. Millóns de persoas participaron en marchas e actos para reclamar a liberdade do país. A independencia trouxo tamén a separación entre India e Paquistán, o que causou moitos conflitos. A partir dese momento, a India comezou a construír o seu propio camiño como nación libre. -
GUERRA SECESIÓN USA
A Guerra de Sucesión de Estados Unidos, ou Guerra Civil, foi un conflito entre o norte e o sur do país entre 1861 e 1865. O norte quería acabar coa escravitude, mentres que o sur, que dependía dela para a súa economía, opoñíase. Cando Abraham Lincoln foi elixido presidente, o sur separouse e formou a Confederación. Tras anos de guerra, o norte gañou, e aboliuse a escravitude en todo o país. -
Primera Internacional (I AIT)
A Primeira Internacional, ou Asociación Internacional de Traballadores, foi fundada en 1864 para unir aos traballadores de distintos países e defender os seus dereitos. Impulsada por Karl Marx, buscaba mellorar as condicións laborais e promover a solidariedade obreira. Aínda que se disolveu en 1876, foi clave para futuros movementos de traballadores e sindicatos. -
SEXENIO DEMOCRÁTICO
O Sexenio Democrático foi un período na historia de España que durou desde 1868 ata 1874, comezou coa Revolución Gloriosa. Durante estes anos, España tivo varios cambios, incluíndo a proclamación dun goberno provisional, a creación da Primeira República Española e a elección de Amadeo de Saboya como rei. Con todo, este período foi moi inestable e houbo moitas loitas políticas e problemas económicos. Ao final, a república non puido manterse e restaurouse a monarquía con Alfonso XII en 1874. -
UNIFICACIÓN ITALIANA
A unificación de Italia foi o proceso durante o século XIX no que os distintos reinos e territorios italianos uníronse para formar un só país. Antes disto, Italia estaba dividida en pequenos estados. Líderes como Giuseppe Garibaldi, Camillo dei Cavour e o rei Víctor Manuel II xogaron un papel importante. Cunha serie de guerras e acordos políticos, entre 1861 e 1871, lograron unir Italia baixo un só goberno. Así naceu o país tal como coñecémolo hoxe. -
UNIFICACIÓN ALEMAÑA
A unificación de Alemaña no século XIX foi liderada por Otto von Bismarck, quen, tras varias guerras, logrou unir os estados alemáns baixo o liderado de Prusia. En 1871, proclamouse o Imperio Alemán con Guillermo I como emperador, formando unha Alemaña unificada. -
I REPÚBLICA ESPAÑA
A Primeira República Española foi un período na historia de España que durou desde 1873 ata 1874, proclamouse despois da Revolución Gloriosa. Durante este tempo, España tivo varios presidentes e un intento de establecer un goberno máis democrático. A República enfrontou moitos problemas, como loitas políticas, conflitos sociais e guerras. Debido á inestabilidade e a falta de apoio, a Primeira República non puido manterse e terminou en 1874, cando se restaurou a monarquía con Alfonso XII como rei -
ALFONSO XII
Alfonso XII foi rei de España desde 1875 ata 1885. Subiu ao trono despois dunha época difícil, cando acabou a Primeira República. Co seu reinado empezou a chamada "Restauración", que buscaba traer paz e estabilidade ao país. Durante o seu goberno, formouse unha monarquía, onde os partidos políticos se turnaban no poder para evitar conflitos. Grazas a isto, España viviu un período máis tranquilo e con menos problemas internos. -
CONSTITUCIÓN 1876
A Constitución de 1876 foi unha lei fundamental de España que estableceu unha monarquia constitucional e deu máis poder ao rei, pero tamén protexeu os dereitos dos cidadáns. Creou un equilibrio entre o poder do monarca e os partidos políticos, permitindo que o goberno se formase a través de eleccións. Esta constitución foi a base do sistema político durante a Restauración. -
CONFERENCIA DE BERLIN
A Conferencia de Berlín, celebrada entre 1884 e 1885, foi unha reunión das principais potencias europeas para decidir como dividir África en colonias. Países como o Reino Unido, Francia, Alemaña e outros se repartiron o continente sen ter en conta aos pobos africanos. O obxectivo era evitar conflitos entre eles e asegurar os seus intereses en África. Esta conferencia marcou o comezo da colonización europea en África. -
Segunda Internacional (II AIT)
A Segunda Internacional foi unha organización creada en 1889 para xuntar aos traballadores de varios países e loitar polos seus dereitos. Quería mellorar as condicións laborais e cambiar o sistema capitalista. A diferencia da Primeira Internacional foi máis activa en facer folgas e protestas. Con todo, disolveuse en 1914 debido a desacordos entre os seus membros e o comezo da Primeira Guerra Mundial. -
ALFONSO XIII
Alfonso XIII foi rei de España desde 1902 ata 1923. Subiu ao trono con 16 anos despois da rexencia da súa nai e tras a morte do seu pai, Alfonso XII. O seu reinado estivo marcado por moitos problemas, como as tensións políticas, sociais e a perda das colonias en 1898. En 1923, debido á crecente crise e o descontento coa monarquía exiliouse. -
DOMINGO SANGUENTO
O Domingo Sanguento ocorreu en Rusia, cando un grupo de obreiros e as súas familias manifestábanse pacificamente en San Petersburgo pedindo mellores condicións de traballo e reformas. O zar Nicolás II ordenou abrir fogo contra os manifestantes, matando a centos de persoas. Este evento provocou unha gran indignación e axudou a que comezase a Revolución -
GUERRAS BALCÁNICAS
As Guerras Balcánicas foron dous conflitos que tiveron lugar na rexión dos Balcáns, no sueste de Europa, entre 1912 e 1913. Na primeira guerra, varios países balcánicos, como Serbia, Grecia e Bulgaria, uníronse para loitar contra o Imperio Otomán e gañar territorios. Despois, na segunda guerra, estes países pelexáronse entre si pola repartición deses territorios. Estas guerras aumentaron as tensións na rexión e foron unha das causas que contribuíron a Primeira Guerra Mundial. -
PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL
A Primeira Guerra Mundial (1914-1918) foi un conflito global que enfrontou aos Aliados (Francia, Reino Unido, Rusia, Estados Unidos) contra as Potencias Centrais (Alemaña, Austria-Hungría, Imperio Otomán). Comezou tras o asasinato do archiduque Francisco Fernando e estivo marcado polo uso de novas armas e a guerra de trincheiras. Terminou en 1918 coa derrota das Potencias Centrais e o Tratado de Versalles -
REVOLUCIÓN DE FEBREIRO
A Revolución de Febreiro en Rusia foi un levantamento que puxo fin ao goberno do zar Nicolás II. O pobo, cansado da guerra, a fame e a desigualdade, rebelouse, e o zar abdicou. Formouse un goberno provisional, pero non logrou resolver os problemas do país, o que abriu paso á Revolución de Outubro. -
REVOLUCIÓN DE OUTUBRO
A Revolución de Outubro en Rusia foi un levantamento liderado polos bolcheviques, dirixidos por Lenin, que derrocou ao goberno provisional. Os bolcheviques tomaron o poder e instauraron un goberno comunista, marcando o inicio da Unión Soviética. -
TRATADO DE BREST-LITOVSK
O Tratado de Brest-Litovsk foi un acordo de paz entre Rusia e as Potencias Centrais durante a Primeira Guerra Mundial. Rusia, tras a Revolución Bolchevique, abandonou a guerra e pasou a conquistar grandes territorios, como Ucraína, Polonia e os países bálticos. Este tratado permitiu a Alemaña concentrar as súas forzas no oeste. -
TRATADO DE VERSALLES
O Tratado de Versalles foi o acordo que marcou o final da Primeira Guerra Mundial. Alemaña tivo que aceptar a culpa do conflito, pagar grandes indemnizacións, reducir o seu exército e perder territorios. Aínda que buscaba manter a paz, o tratado xerou descontento en Alemaña e contribuíu á Segunda Guerra Mundial. -
SOCIEDADE DE NACIÓNS
A Sociedade de Nacións foi unha organización creada despois da Primeira Guerra Mundial, co obxectivo de promover a paz e evitar futuros conflitos. Foi proposta no Tratado de Versalles e a súa función principal era resolver disputas entre países de forma pacífica. Con todo, non tivo éxito en evitar a Segunda Guerra Mundial debido á falta de poder e a retirada dalgúns países importantes. -
DITADURA PRIMO RIVERA
A Ditadura de Primo de Rivera (1923 – 1930) comezou cun golpe de Estado co apoio do rei Afonso XIII. Primo de Rivera gobernou con man dura, eliminando os partidos políticos e limitando as liberdades. Ao principio tivo apoio, pero unha crisis económica fixo que perderá forza. En 1930 dimitiu e, pouco despois, a monarquía caeu, dando paso á Segunda República. -
II REPÚBLICA ESPAÑOLA
A Segunda República Española (1931-1939) comenzou tras a caída do rey Alfonso XIII. O novo goberno fixo reformas para modernizar España, pero había moita división política. En 1936, as tensiones levantaron a Guerra Civil entre republicanos e franquistas. En 1939, os franquistas gañaron e Francisco Franco estableceu unha ditadura. -
CONSTITUCIÓN 1931
A Constitución de 1931 foi a lei fundamental da Segunda República Española. Estableceu a democracia, o sufraxio feminino, a separación Igrexa-Estado e dereitos sociais. Foi moi avanzada para a época, pero xerou divisións que contribuion ás tensións políticas antes da Guerra Civil. -
REVOLUCIÓN OUTUBRO 1934
A Revolución de Octubre de 1934 foi un levantamento obreiro e socialista contra o goberno da Segunda República, especialmente en Asturias e Cataluña. En Asturias, os mineiros lograron facerse co control durante varios días, pero foron duramente reprimidos polo exército. A dura represión da revolta dos mineiros asturianos puxo de manifesto a grave inestabilidade política que levou á Guerra Civil. -
GUERRA CIVIL
A Guerra Civil Española (1936-1939) foi un conflicto entre os republicanos, que defendían unha democracia, e os franquistas, liderados por Franco. A guerra foi moi violenta e contou con axuda estranxeira para ambos bandos. En 1939, Franco venceu e estableceu unha ditadura que durou ata 1975. -
Anschluss
En marzo de 1938, Alemaña invadiu Austria e ocupouna sen atopar resistencia. Hitler xustificou esta acción afirmando que os austríacos e os alemáns eran un só pobo e debían estar unidos. Os países europeos protestaron pero non interviñeron, o que animou a Hitler a seguir coa súa expansión, levando á Segunda Guerra Mundial. -
DITADURA DE FRANCO
A Ditadura de Franco (1939-1975) foi un réximen autoritario instaurado tras a Guerra Civil. Franco gobernou con represión, sen partidos políticos nin libertades. Nos anos 50 e 60, España mellora económicamente, pero segue sendo unha ditadura. Tras a morte de Franco en 1975, España iniciou unha transición cara a democracia. -
II GUERRA MUNDIAL
Foi un dos conflitos máis destrutivos da historia, no que os Aliados combateron contra as potencias do Eixe. Comezou coa invasión de Polonia por Alemaña e estendeuse por todo o mundo. Tras anos de loita, os Aliados venceron, Alemaña e Xapón rendéronse e o mundo entrou nunha nova etapa marcada pola Guerra Fría. -
OPERACIÓN BARBAVERMELLA
O 22 de xuño de 1941, Alemaña iniciou a maior invasión da historia contra a Unión Soviética, confiando nunha vitoria rápida. Ao principio avanzaron con facilidade, pero o inverno ruso e a resistencia soviética debilitaron ao exército nazi. -
ATAQUE A PEARL HARBOUR
O 7 de decembro de 1941, Xapón lanzou un ataque sorpresa contra a base naval de Pearl Harbour, en Hawai. Afundiron varios barcos e mataron a miles de soldados estadounidenses. Como resposta, Estados Unidos declarou a guerra a Xapón e entrou de cheo na Segunda Guerra Mundial, o que cambiou o rumbo do conflito. -
BATALLA DE STALINGRADO
Foi unha das batallas máis importantes e cruentas da Segunda Guerra Mundial. O exército alemán intentou conquistar a cidade soviética de Stalingrado, pero atopou unha forte resistencia. Durante meses, ambas as partes sufriron enormes perdas, ata que o exército soviético rodeou aos alemáns e obrigounos a renderse. Esta derrota debilitou gravemente a Alemaña nazi e marcou o comezo da súa retirada en Europa. -
DESEMBARCO DE NORMANDÍA
O 6 de xuño de 1944, os Aliados iniciaron a maior invasión anfibia da historia para liberar a Francia do control nazi. Miles de soldados desembarcaron nas praias de Normandía nunha operación perigosa. Tras duros combates, conseguiron avanzar cara París e expulsar os alemáns, acelerando o final da guerra en Europa. -
CONFERENCIA DE POSTDAM
Logo da derrota de Alemaña na Segunda Guerra Mundial, os líderes de Estados Unidos, Reino Unido e a Unión Soviética reuníronse en Potsdam para decidir o futuro de Europa. Acordaron dividir Alemaña en zonas de ocupación, pero as súas diferenzas fixeron que aumentara a tensión entre os países occidentais e a Unión Soviética, dando inicio á Guerra Fría. -
BOMBARDEO ATÓMICO
Para forzar a Xapón a rendirse, Estados Unidos lanzou dúas bombas atómicas sobre Hiroshima e Nagasaki en agosto de 1945. As explosións destruíron as cidades e causaron miles de mortes. Xapón rendiuse pouco despois, poñendo fin á Segunda Guerra Mundial, pero o uso da bomba atómica xerou un gran debate sobre a súa moralidade e os perigos da enerxía nuclear. -
CREACIÓN DA ONU
Despois da Segunda Guerra Mundial, os países decidiron fundar a Organización das Nacións Unidas para evitar novos conflitos globais. A ONU creouse para promover a paz, resolver problemas internacionais de maneira diplomática e defender os dereitos humanos. Desde entón, participa en misións de paz e na mediación de conflitos en todo o mundo. -
OTAN
A OTAN (Organización do Tratado do Atlántico Norte) é unha alianza militar creada en 1949 para defenderse mutuamente. Está formada por países de América e Europa que axudan aos seus membros en caso de ataque. A OTAN tamén promove a cooperación en seguridade. A súa misión principal é garantir a paz e a seguridade nas súas nacións. A pesar de que foi creada para facer fronte á ameaza soviética, hoxe segue existindo. -
GUERRA DE COREA
A Guerra de Corea comezou en 1950 cando Corea do Norte, comunista, invadiu Corea do Sur. Os Estados Unidos e outros países apoiaron ao sur, mentres que China axudou ao norte. A guerra foi moi dura e causou moitas vítimas e destrución. En 1953 asinouse un alto ao fogo, pero non se logrou a paz definitiva. Ata hoxe, Corea do Norte e Corea do Sur seguen divididas. -
PACTO DE VARSOVIA
O Pacto de Varsovia foi unha alianza militar formada en 1955 por países comunistas liderados pola Unión Soviética. A súa principal finalidade era defenderse mutuamente fronte á OTAN, a alianza dos países capitalistas. O pacto incluía países como Polonia, Checoslovaquia e Alemaña do Leste. Durante a Guerra Fría, serviu para reforzar o poder soviético en Europa. O Pacto de Varsovia disolveuse en 1991, cando a Unión Soviética se desintegrou. -
INDEPENDENCIA DE ARGELIA
A independencia de Argelia foi un acontecemento importante durante a Guerra Fría. Argelia, que era colonia francesa, conseguiu a súa independencia en 1962 tras unha longa loita. O Frente de Liberación Nacional (FLN) liderou a resistencia contra as forzas coloniais francesas. A guerra foi cruenta, pero finalmente Argelia logrou a súa soberanía, nun momento en que moitos países buscaban a súa liberdade fronte ás potencias coloniais. -
CONFERENCIA DE BANDUNG
A Conferencia de Bandung celebrouse en 1955 na cidade de Bandung, en Indonesia. Participaron países de Asia e África que se acababan de independizar e non querían unirse aos bloques dos Estados Unidos ou da Unión Soviética. O obxectivo era defender a paz, a cooperación e a liberdade dos pobos. Foi un paso importante para o movemento dos países non aliñados. Esta conferencia marcou o inicio dunha nova voz no mundo, a dos países do Terceiro Mundo. -
GUERRA DE VIETNAM
La Guerra de Vietnam fue un conflicto largo entre Vietnam del Norte, comunista, y Vietnam del Sur. El Norte quería unificar el país bajo el comunismo, mientras que el Sur, con ayuda de Estados Unidos, intentaba evitarlo. Estados Unidos mandó soldados y recursos, pero no logró ganar. Durante el conflicto hubo millones de víctimas y mucha destrucción. En 1975, Vietnam del Norte ganó y el país quedó bajo un gobierno comunista. -
MURO DE BERLÍN
El Muro de Berlín fue construido en 1961 para separar Berlín en dos partes: una comunista y otra capitalista. Alemania estaba dividida tras la Segunda Guerra Mundial, y muchas personas intentaban escapar del lado comunista. Por eso, el gobierno del Este levantó un muro para impedir que la gente huyera. El muro fue un símbolo de la Guerra Fría y de la falta de libertad. Finalmente, en 1989, el Muro de Berlín fue derribado y Alemania se unificó. -
CRISE DOS MÍSILES DE CUBA
La Crisis de los Misiles de Cuba fue un momento muy tenso entre Estados Unidos y la Unión Soviética en 1962. La Unión Soviética colocó misiles en Cuba, muy cerca de Estados Unidos, lo que causó gran preocupación. Durante varios días, el mundo tuvo miedo de que empezara una guerra nuclear. Finalmente, los dos países llegaron a un acuerdo y los misiles fueron retirados. Esta crisis fue una de las más peligrosas de la Guerra Fría.