-
Period: to
Ο Εθνικός Διχασμός
-
Κήρυξη Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου
Ιστορικό Ντοκυμαντέρ για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Κατά την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η χώρα μας μόλις έχει εξέλθει από τους Βαλκανικούς Πολέμους. Οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες (Γερμανία, Αυστροουγγαρία και αργότερα Τουρκία και Βουλγαρία) αντιμετωπίζουν την Αντάντ (Γαλλία, Μ. Βρετανία, Ρωσία, Σερβία, Μαυροβούνιο, Βέλγιο και αργότερα Ιταλία, Ρουμανία και Ελλάδα). -
Διαφωνία Βενιζέλου-Κωνσταντίνου και παραίτηση της κυβέρνησης
Ο αγγλογαλλικός στόλος κατέλαβε τη Λήμνο, την Ίμβρο και την Τένεδο και, στις 19 Φεβρουαρίου 1915, ξεκίνησε να κανονιοβολεί τις τουρκικές θέσεις στα Δαρδανέλια. Ο Βενιζέλος έκρινε ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να συμμετάσχει στην προσπάθεια, ωστόσο ο Κωνσταντίνος αρνήθηκε.Η διαφωνία μεταξύ Βασιλιά και Πρωθυπουργού οδήγησε στην παραίτηση της Κυβέρνησης Βενιζέλου την 21η Φεβρουαρίου 1915. -
Επιστράτευση Σεπτεμβρίου 1915
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1915, η Βουλγαρία κήρυξε επιστράτευση και η Ελλάδα αναγκάστηκε να πράξει το ίδιο. Ο Κωνσταντίνος επέμενε στις θέσεις του για ουδετερότητα. Τελικά, δέχτηκε να επιστρατεύσει 18.000 εφέδρους, ως προφύλαξη για το ενδεχόμενο Βουλγαρικής επίθεσης. -
Εκλογές Μαΐου 1915
Στις εκλογές του Μαΐου ο Βενιζέλος επανεκλέχθηκε και θεώρησε το αποτέλεσμα ως έγκριση της εξωτερικής πολιτικής του, επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση που είχε αναλάβει η Ελλάδα ως σύμμαχος απέναντι στη Σερβία, εάν δεχθεί εκείνη επίθεση της Βουλγαρίας. -
Εκλογές Δεκεμβρίου 1915
Αγγλογαλλικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία, με τη συναίνεση του Βενιζέλου. Στις 30 Σεπτεμβρίου του 1915, η Γερμανία πρότεινε στην Ελλάδα ουδετερότητα de facto με υπόσχεση για εδαφικά ανταλλάγματα, αν κέρδιζε τον πόλεμο. Η πρόταση απορρίφθηκε από τον Βενιζέλο και τα Ανάκτορα εξαγριώθηκαν. Ο πρωθυπουργός παραιτήθηκε πάλι και διεξήχθησαν εκλογές στις 6 Δεκεμβρίου 1915. Οι Φιλελεύθεροι απείχαν των εκλογών και έτσι, νίκησαν οι φιλοβασιλικοί. -
Παράδοση οχυρού Ρούπελ
Κομβικό σημείο αποτέλεσε η εισβολή των Γερμανοβουλγάρων στην Ανατολική Μακεδονία και η παράδοση στις 26 Μαΐου 1916 του Ρούπελ σε Βουλγαρικές δυνάμεις - κατόπιν διαταγών από το Υπουργείο Στρατιωτικών στην Αθήνα - και η επακόλουθη Β΄ Βουλγαρική κατοχή ελληνικών εδαφών (1916-1918). -
Το κίνημα της Εθνικής Άμυνας
Στις 16 Αυγούστου 1916, ξέσπασε το χωριστικό κίνημα της Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη το οποίο υποστήριξε ο συμμαχικός στρατός που είχε στο μεταξύ αποβιβαστεί στη Θεσσαλονίκη, καθώς και φιλοβενιζελικοί αξιωματικοί. Ο Βενιζέλος τάχθηκε με αυτό και στις 26 Σεπτεμβρίου μετέβη στα Χανιά, όπου και σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση με αρχικά μέλη την τριανδρία, αποτελούμενη από τον ίδιο, τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη και τον στρατηγό Παναγιώτη Δαγκλή. Από εκεί μετέβη στη Θεσσαλονίκη. -
Τα Νοεμβριανά
Στην προσπάθεια των Γάλλων και του Βενιζέλου να θέσουν υπό τον έλεγχο τους τη νότια Ελλάδα, τα Γαλλικά θωρηκτά μπήκαν στον Πειραιά και αποβίβασαν 3000 άνδρες, ενώ βομβάρδισαν περιοχές της Αθήνας γύρω από το Στάδιο και κοντά στα Ανάκτορα, σε μια σειρά επεισοδίων γνωστών ως «Νοεμβριανά». Σημειώθηκαν συγκρούσεις με το φιλοβασιλικό στράτευμα, ενώ κύμα διώξεων ξεκίνησε στην Αθήνα κατά των φιλοβενιζελικών. Σχετικό βίντεο -
Κήρυξη πολέμου στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες
Στις 24 Νοεμβρίου 1916, η "Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης" κήρυξε τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις. Η Ελλάδα είχε κοπεί στα δύο. Το κράτος της Θεσσαλονίκης (Μακεδονία, Κρήτη και νησιά ανατολικού Αιγαίου) αποφάσισε να διενεργηθεί στρατολογία σε μεγάλη κλίμακα. Η φιλοβασιλική κυβέρνηση των Αθηνών αντιπαρατασσόταν στους οπαδούς του Βενιζέλου με τους απολυθέντες στρατευσίμους που είχε οργανώσει ο Ιωάννης Μεταξάς σε παρακρατικές ομάδες. -
Αφορισμός Βενιζέλου από την Ιερά Σύνοδο
Τον Δεκέμβριο του 1916, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος αναθεμάτισε και αφόρισε τον Βενιζέλο. -
Το Ανάθεμα κατά του Βενιζέλου
Στις 12 Δεκεμβρίου 1916 ήρθε και το Ανάθεμα κατά του Βενιζέλου. Ήταν μια πρωτοφανής τελετή στην ελληνική ιστορία. Ο επί πέντε χρόνια πρωθυπουργός της χώρας αναθεματίστηκε από τον μητροπολίτη Αθηνών και χιλιάδες οπαδοί του Κωνσταντίνου έριχναν πέτρες στο Πεδίον του Άρεως εναντίον του αποκαλούμενου «σατανά». Οι κατάρες τους σχημάτισαν μεγάλους λίθινους όγκους.... -
Σχηματισμός κυβέρνησης στην Αθήνα
Ο Βενιζέλος σχημάτισε κυβέρνηση στην Αθήνα στις 13 Ιουνίου. Ο Βενιζέλος έχοντας χάσει πλέον πολλούς οπαδούς του στην Παλαιά Ελλάδα αλλά και θεωρώντας αντισυνταγματικές τις παλαιότερες πράξεις του Βασιλιά δεν διεξήγαγε εκλογές και ανακάλεσε το διάταγμα της διάλυσης της Βουλής του 1915. Η ανασυσταθείσα Βουλή χαρακτηρίστηκε ειρωνικά «Βουλή των Λαζάρων». Στις 15 Ιουνίου η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο στις Κεντρικές Δυνάμεις επισημοποιώντας την ανάλογη πράξη της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης. -
Απομάκρυνση Βασιλιά Κωνσταντίνου από τον θρόνο
Οι Γάλλοι με τη συνδρομή των Άγγλων απαίτησαν από τον Κωνσταντίνο να εγκαταλείψει τον θρόνο του. Μετά το τελεσίγραφο των Συμμάχων, ο Βασιλιάς μπροστά στον κίνδυνο αιματοχυσίας αποσύρθηκε από τον θρόνο, χωρίς όμως να παραιτηθεί τυπικά, και στις 15 Ιουνίου 1917 έφυγε στην Ελβετία αφήνοντας στη θέση του τον δευτερότοκο γιο του Αλέξανδρο ο οποίος διέθετε την εμπιστοσύνη της Αντάντ.
