-
Period: to
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
confederale republiek in noorden -
Period: to
Oostenrijkse Nederlanden
-
hervormingen van Jozef II
administratief en gerechtelijk: rechtbanken, beroepshoven en hof van cassatie
inperking macht kerk: tolerantie-edict, burgerlijk huwelijk, kloosters afschaffen -
reactie op hervormingen
aanslag op heerlijke rechten (eigendomsrecht) en Kerk -
intrekking Blijde Inkomst
Jozef II
Henegouwen en Brabant weigeren beden -
Brabantse omwenteling
leger van vrijwilligers, generaal Vander Mersch
stormen vanuit N binnen
van der Noot: roept Vlamingen op aan te sluiten bij de weerstandsbeweging -
onafhankelijkheidsverklaring Brabant
Staten van Brabant verklaren zich soeverein -
onafhankelijkheidsverklaring Vlaanderen
Staten van Vlaanderen verklaren roepen onafhankelijkheid uit
beslissen Vlaamse vertegenwoordigers voor Staten-Generaal
adel weer in staten (eruit door keizer) -
Verenigde Nederlandse Staten / États Belgiques Unis
Staten-Generaal -
Period: to
Verenigde Nederlandse Staten
-
Leopold II van Oostenrijk
Jozef II sterft
meer gematigd -
Verdrag van Den Haag
Oostenrijkse monarchie hersteld
Zuidelijke Nederlanden heroverd
staat terug naar voor Jozefijnse hervormingen -
Period: to
restauratie Oostenrijkse Nederlanden
-
Franse inval
Jemappes, Henegouwen -
Period: to
Oostenrijk vs. Frankrijk
-
Oostenrijkse restauratie
-
Franse bezetting
definitief, oog op annexatie
Fleurus -
Period: to
Bataafse Republiek
vazalstaat Frankrijk -
annexatie bij Frankrijk
direct legal transplant Frans recht
Oostenrijkse Nederlanden, prinsbisdom Luik, abdijvorstendom Stavelot-Malmedy, hertogdom Bouillon -
Period: to
Franse annexatie
-
Code Merlin
bestaande Franse wetten ook in Z-Nederlanden van toepassing
Franse minister van Justitie Merlin de Douai
vervangt Nederlandse wetten door Franse -
Code civil
nog geldig in België (oud BW)
ook andere wetboeken ingevoerd (Napoleon codificaties) -
Period: to
Koninkrijk Holland
Lodewijk Napoleon, broer Bonaparte (verlichte absolutist) -
Period: to
Noordelijke Nederlanden geannexeerd
Frankrijk -
Koninkrijk noordelijke Nederlanden
na Franse troepen wegtrekken
gewend aan koningsschap
Willem I van Oranje: gerespecteerde familie stadhouders
kans op hereniging met koning gewende zuiden
eigen grondwet gebaseerd op Franse van 1791 (van Hogendorp) -
Verdrag der Acht Artikelen
'reünie' van Nederlanden
aanpassing noordelijke grondwet in overleg
gelijkheid alle godsdiensten en toegang openbare ambten vast
Belgische provincies op passende manier vertegenwoordigd in Staten-Generaal -
Congres van Wenen
VK, Pruisen, Oostenrijk, Rusland, Frankrijk
leggen Europese grenzen vast (vele nog geldig)
Zuid-Nederlanden bij noordelijke koninkrijk voegen: réunion –> **Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
groothertogdom Luxemburg bij Duitse Bond
Neutraal-Moresnet
provincienamen gewijzigd
godsdiensttolerantie en gelijkheid in Nederlanden -
Grondwet Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
start traditie: nieuwe staat, nieuwe grondwet
Gijsbert Karel van Hogendorp
volksraadpleging (< 2000 stemmers, meerderheid keurt af) –> arithmétique hollandaise (meerekenen afwezigen en religieuze afkeuring) fundamentele vrijheden
unitaire staat
koning deel uitvoerende en wetgevende macht
Staten-Generaal: twee kamers (censitair kiesstelsel), meeste edellieden, toegewezen bevoegdheid
Willem redelijk absolutistisch
jury afgeschaft
ministers alleen verantwoording tegen vorst -
Period: to
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
-
Nederlands staatstaal
Frans als voertaal verboden
meerderheid elite Vlaanderen en Wallonië Franssprekend
redt Vlaams in België -
Monsterverbond
2 petities van 1/3 stemgerechtigden
katholieken en liberalen samen
- vrijheid drukpers, onderwijs, taal
- onafhankelijke rechterlijke macht + jury
- minder belastingen
- gelijke verdeling ambten N en Z
- ministeriële verantwoording aan parlement -
Unionisme
Nationaal Congres, Monsterverbond
geen georganiseerde partijen (meer katholieken, maar respect unie)
priester de Lammenais: liberalisme is pragmatische eis
katholieken genieten ook van vrijheden (vooral onderwijs)
vrijheden belangrijkste: taal (verfransing), industriële-economische ontwikkeling (vroegsocialisme), onderwijs (KUL) -
Belgische revolutie
- De stomme van Portici: liefde voor vaderland
- burgerwacht
- Belgische vlag: Jottrand en Ducpétiaux (gevangenissen)
- Brabançonne: Jenneval, Van Campenhout
-
onafhankelijkheid België
Voorlopig Bewind / Gouvernement provisoire
De Potter, Gendebien, de Merode, Roger, van de Weyer -
Nationaal Congres
rechtstreekse verkiezing, stemgerichtigheid door opleiding, beroep en grondbezit (Frankrijk 1817 en 1830)
jong, veel juristen
stemt onafhankelijkheid
parlementaire monarchie -
regent Surlet de Chokier
in afwachting van koning -
Belgische grondwet
pragmatisch conservatisme: tradities behouden
monarchie, tweekamerstelsel (Senaat matigt)- toegewezen bevoegdheden koning
- koning onbekwaam
- jury voor politieke misdrijven
- provincies beperkte macht toch innovatie als nodig
theorie van Verlichting: Montesquieu, Sieyès, Rousseau directe verkiezingen
onafhankelijke rechters, vastbenoemd, openbaarheid en motivering -
exceptie van illegaliteit
rechter kan regel niet toepassen in concreet geschil als die ongrondwettig is -
Tractaat der XVIII Artikelen
VK, Frankrijk, Pruisen, Oostenrijk, Duitsland
erkennen Belgische staat
staatsschuld bepalen
Nationaal Congres akkoord, Willem niet -
Leopold I
zit zelf ministerraad voor
ambtenarenparlement met afzetbare ambtenaren, machtsuitbuiting door koning (1848 afgeschaft) -
Period: to
Koninkrijk België
-
Verdrag der XXIV Artikelen
verplichte neutraliteit voor Belgische onafhankelijkheid
Zeeuws-Vlaanderen, Oost-Luxemburg, Maastricht, Oost-Limburg verloren
garantie verbinding Antwerpse haven met Ruhrgebied (Ijzeren Rijn), 2005 Permanent Hof van Arbitrage herbevestigd
Willem akkoord -
petitie Vlaams
kanunnik David
aanzet meer flamingantisme -
eerste liberaal congres
Frère-Orban
gemeenschappelijk programma (conservatief en progressief)
eerste politieke partij- industriële topnatie
- vrij oprichten vennootschappen
- afschaffing stedelijke octrooibelastingen
- werkgever > arbeider
-
Grondwetsherziening Nederland
moderne parlementaire monarchie
ministeriële verantwoording aan soeverein parlement
Thorbecke -
geen constitutionele toetsing
uitspraak Cassatie
rechterlijke macht kan formele wetten niet toetsen aan grondwet
meeste Europese landen
tegenstelling Amerika
exegetische school -
Commissie der Vlaamse Grieven
wil dat Vlaams erkend wordt
regering Rogier: 2 officiële talen in 1 land niet goed -
socialiste vakbonden
Gentse wevers en spinners
coalitieverbod geldt nog (wet Le Chapelier) -
zaak Coecke en Goethals
Vlaamse arbeiders, geen kennis Frans
strafprocedure volledig in Frans
ter dood veroordeeld
later twijfel schuld, maar straf al uitgevoerd -
Meetingpartij
voorloper taalpartij
niet veel succes: taalstrijd ontwikkelt in bestaande partijen -
Leopold II
probeert zoveel mogelijk macht naar zich toe te trekken
Congo
positief bouwbeleid -
Strafwetboek
ontwerp Jacques-Joseph Haus (Gent)
andere wetboeken Napoleon behouden -
taalwet strafzaken
Vlamingen recht op procedure in eigen taal -
taalgebruik in bestuur
principe Vlaams in Vlaanderen, maar Frans mag
omgekeerde niet in Wallonië -
taalwet onderwijs
recht op onderwijs in eigen taal
meerderheid scholen katholiek, blijven Frans -
eerste schoolstrijd
liberale regering (Frère-Orban / Van Humbeeck) verplicht neutrale lagere school in elke gemeente
schaft subsidies vrije lage scholen af
Kerk weigert sacramenten aan personeelsleden 'geuzenscholen'
katholieke regering maakt de wet ongedaan -
katholieke en conservatieve kringen
katholieke partij
Woeste
middenklasse: corporatieve maatschapij, verbinding geloof aan sociaaleconomische organisatie en Vlaamse beweging (Helleputte, Volksbond)
priester Daens: arbeidersbeweging = Daensisme
Rerum Novarum: laat christenen toe aan vakbond deel te nemen
antisocialistisch dagblad 'Het Volk' -
BWP
Belgische Werkliedenpartij
fusie Vlaamse, Brusselse en Waalse socialistische groepen
reactie op economische crisis
streven naar algemeen enkelvoudig stemrecht
1894: ideologisch programma in Quaregnon -
coalitieverbod uit strafrecht
geweldplegingen en bedreigingen tijdens protesten wel strafbaar gesteld -
liberalisme in vraag / sociale wetten
- beperking kinder- en vrouwenarbeid
- arbeidsongevallenverzekering
- verplichte ziekteverzekering
- codificatie arbeidsvoorwaarden + inspectie
-
algemeen meervoudig stemplicht
cijns- en capaciteitsstemrecht
ieder min 1 stem, max 2 extra door meer belastingen, diploma of gezinshoofd -
Gelijkheidswet
wet Coremans-De Vriendt
alle wetten in beide talen, naast elkaar in BS
zelfde authentieke kracht -
evenredige vertegenwoordiging
tegengestelde winner takes it all
*stemmentelsysteem D'Hondt: voordeel voor grote partijen -
Albert I
held door Eerste Wereldoorlog
meer persoonlijke macht door bijzondere omstandigheden
zit ministerraad voor tot 1930 -
Period: to
eerste Duitse bezetting
Generaal-Gouvernement: grootste deel
- von Bissing
- Zivilverwaltung: burgerlijk bestur
- probeert bezet te legitimeren
- rechtbanken blijven Belgisch recht toeopassen
- Flamenpolitik: activisme Vlaamse eisen realiseren met Duitsland Etappengebied: Oost- en West-Vlaanderen
- strenger en nerveuzer
- opgepakt voor minste verdenking **Operationsgebied: achter fromt
militaire bevelen -
Belgische regering in WO I
vrij België: enkele gemeenten achter Ijzer
besluitwetten: KB's met kracht van wet
regering van nationale eenheid
Koning Albert I bij regering -
'staatsgreep' van Loppem
Albert I roept politieke en economisch prominenten samen, behalve conservatieven
moderniseren informateur en formateur aangewezen
titel Eerste Minister
coalitieregeringen
bijzondere machten aan regering -
repressie + oorlogsschade
eerst militaire rechtbanken voor collaborateurs: makkelijkste zaken, maar strengste straffen
daarna hoven van assissen rechtbanken van oorlogsschade
streven naar minnelijke schikking
mogelijkheid hoger beroep en cassatie
uiteindelijk afgeschaft -
algemeen enkelvoudig stemrecht
leeftijd verlaagd naar 21 (vroeger 25)
mannen en vrouwen als weduwe -
paritaire comités
- collectieve arbeidsovereenkomsten
- achturenwerkdag
- verplichte bijdragen pensioenen
- kinderbijslag
- betaalde vakantiedagen
- stakingsverbod afgeschaft
-
Volkenbond + Internationale Arbeidsorganisatie
Veertienpuntenplan president Wilson
42 staten ratificeren oprichtingsakte, VS niet
in Verdrag van Versailles
relatief zwak
duurzame vrede met sociale rechtvaardigheid -
Vrede van Versailles
gebiedsuitbreiding België met Oostkantons en Neutraal Moresnet + mandaat Ruanda-Urundi
geen verplichte neutraliteit meer -
Flandria-arrest
overheid kan burgerlijk aansprakelijk gesteld worden
controle uitvoering beslissing uitvoerende macht -
Frontpartij en VNV
Frontpartij:
- onderdrukking Vlamingen in WO I
- Albert I belooft algemeen enkelvoudig stemrecht en gelijkheid Walen en Vlamingen VNV: extreemrechts, economische malaise voorlopers taalpartijen -
territorialiteitsbeginsel
Vlaams in Vlaanderen, Frans in Wallonië
faciliteiten in taalgrensgemeenten*
verfransing Brussel
Vaste Commiessie voor Taaltoezicht -
Belgische Katholieke Unie
conservatieven, Boerenbond, arbeiders en middenstanders verenigen -
Pan-Europese Unie
Coudenhove-Kalergi
zet zich in voor Europese politieke en economische samenwerking
alleen continentaal Europa
oudste Europese eenheidsbeweging
na WO II Europese vlag en volkslied ontworpen -
Plan van de Arbeid
socialistische minister De Man (voorzitter BWP)
terugdringen werkloosheid door grote openbare werken
energie- en financiële sector overheidscontrole
theorie geleide staatseconomie Keynes -
vernederlandsing Gentse Rijksuniversiteit
volledig Nederlands
Nolfbarak in 1923: 2 afdelingen met verschillende verhouding Nederlands - Frans -
onderwijs in streektaal
vrij en officieel onderwijs in streektaal -
Leopold III
koningskwestie
troonafstand -
taalgebruik in gerechtszaken
taal van taalgebied persoon integraal gebruikt in alle processen -
taalwet leger
-
advisirende cultuurraden
cultuur in gewest oplossen
voorloper gemeenschapsparlementen -
Period: to
tweede Duitse bezetting
regering in ballingschap Londen zonder Leopold III
besluitwetten rechtbanken passen Belgisch recht toe
besluiten gebleven secretarissen-generaal, aanzet bezetter jodendeportaties, Fort van Breendonk -
Galopinedoctrine
Comité Galopin: Galopin, Gérard, Collin
krijgen België toevertrouwd
schaduwregering
economie weer op gang -
sociaal pact
sociaal overleg zonder parlement
Overeenkomst van Sociale Solidariteit tussen vakbonden en werkgevers
sociale vrede, behoud gezag bedrijfsleiding en rentabiliteitsvereisten door patronaat
in ruil algemene sociale zekerheid: RSZ -
douane-unie Benelux
regeringen beslissen in ballingschap in Londen samen te werken
afzonderlijke verdragen voor douane-unie proeftuin Europese integratie -
repressiegeweld
volk foltert en vermoordt collaborateurs
procedures: eerst heel strenge straffen (laatste doodstraffen)
later genade en sociale rechten bij spijt (Wet Vermeylen)
amnestie niet, gevoelig (eis flaminganten) -
BSP
Belgische Socialistische Partij
individueel lidmaatschaap ipv collectief door vakbonden
Van Acker eerste minister: sociale zekerheid, tweede schoolstrijd grote successen in jaren 60 -
CVP/PSC
Christelijke Volkspartij
Kerstprogramma - koningskwestie
tweede schoolstrijd
quasi altijd in regering -
korte regeringsdeelname communisten
brede coalitieregering
communistische Onafhankelijksfront belangrijk in WO II geen invloed communistische Rusland
interne strijd
geneutraliseerd door mee te regeren
vrij snel verdwenen -
Verenigde Naties (UNO)
opvolger Volkenbond
missie: blijvende wereldvrede
5 grootmachten permanente leden in Veiligheidsraad (vetorecht)
veel dochterorganisaties -
Raad van State
Afdeling Wetgeving: advies bij totstandkoming wetten en besluiten
**Afdeling Bestuursrechtspraak: controle uitvoerende macht, later ook wettigheidscontrole, oorspronkelijk politiek benoemd
mogelijk schadevergoeding voor geannuleerde beslissing -
Verdrag van Duinkerke
Frankrijk en VK
militair steunen bij Duitse of Russische aanval -
OEES
Organisatie voor Europese Economische Samenwerking
voorwaarde voor Marshallplan
gecoördineerd gebruik en verdeling middelen voor herstel -
vrouwenstemrecht
vooral socialisten en liberalen tegen
vrees grote invloed kerk op vrouwen -
Pact van Brussel
basis NAVO en Raad van Europa
vervolg Verdrag van Duinkerke
Frankrijk, VK, Benelux -
NAVO
Noord-Atlantisch Verdrag
collectieve verdedigingsstrategie
10 Europese staten, VS en Canada
art. 5: aanval op 1 is aanval op alle
West-Europa afhankelijk
uitbreiding lidstaten: bijna alle Europese landen nu -
Raad van Europa
EVRM in 1950
directe toepassing en primeert op nationaal recht EHRM: mogelijk lidstaten te veroordelen voor schendingen verdrag
vb. arrest-Marckx, Salduz-arrest
elke belanghebbende na uitputting nationale rechtsmiddelen afschaffing doodstraf: voorwaarde om lid te worden nu huidig 46 leden, Rusland in 2022 uitgezet -
Koningskwestie
- snelle, onvoorwaardelijke overgave
- onderhoud met Hitler
- huwelijk met burgermeisje zonder toestemming (weduwnaar)
- autoritaire houding tov regering en parlement
- volgde regering niet naar Londen
- eist verontschuldigingen van regering
Kerstprogramma 1945: Leopold terug
referendum 1950: Vlaanderen voor, Wallonië tegen
rellen met doden
troonafstand Leopold III -
Schumanplan
Jean Monnet en Robert Schuman
kolen- en staalproductie Frankrijk en West-Duitsland gezamenlijk regelen om oorlog te voorkomen
andere landen kunnen aansluiten, richting Europese federatie -
Boudewijn I
mini-Koningskwestie
weigerde wet abortuslegalisatie te tekenen (liberalen en socialisten)
in strijd met zijn geweten
ministerraad verklaren koning even onbekwaam om te regeren, oefenen zijn macht uit populair, 'vader' Belgen -
EGKS
Europese Gemeesnchap voor Kolen en Staal
Frankrijk, West-Duitsland, Benelux, Italië
Monnet, Schuman, Adenauer, Spaak, Bech, De Gasperi
Hoge Autoriteit: uitvoerende macht
Raad van Ministers: parlementaire vergadering, adviserend
Hof van Justitie
! afstand van nationale soevereiniteit (eerste keer) opgeheven in 2002, opgenomen in EU -
Volksunie
christendemocratisch
jaren 60 en 70 successen
belangrijke bijdragen aan defederalisering
valt uiteen als gemeenschappen gewesten autonomie hebben FDF en RW taalpartijen in Wallonië -
Verdragen van Rome
eerste: Euratom (Europese Gemeeschap voor Atoomenergie)
tweede: EEG -
EEG
Europese Economische Gemeenschap
doel: gemeenschappelijke markt
via douane-unie en gemeenschappelijk beleid
aparte Commissie en Raad van Ministers
EESC, ESF, EIB -
tweede schoolstrijd // Schoolpact
socialisten verminderen subsidies voor vrij middelbaar onderwijd
nieuwe rijksscholen
pact: vrij en rijksonderwijs voor iedereen beschikbaar tussen 3 traditionele partijen, achteraf bekrachtigd door parlement (particratie) -
Benelux Economische Unie
verdere economische samenwerking voor 50 jaar
vrije verkeer personen, goederen, diensten en kapitaal
soms harmonisatie nationale wetgeving (merkenrecht)
eenvormige wetten: identieke inhoud, aparte nationale wetten Benelux-Gerechtshof: uniforme interpretatie
prejudiciële vragen van nationale rechters
**Benelux Interparlementaire Assemblee: adviserend en informerend bij verdere ontwikkeling
samengesteld uit magistraten / parlementsleden aparte staten -
EVA
Europese Vrijhandelsassociatie
beperkte samenwerking
nu slechts 4 leden -
OESO
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
omvorming van OEES na herstel compleet is
vooral rijke landen globaal
bespreken en bestuderen sociaal en economisch beleid
rapporten -
PVV-PLP
Partij voor Vrijheid en Vooruitgang
liberalen verbreden naar katholieken
unitaristische kiescampagne na Leuven Vlaams, verlies -
Europese Gemeenschappen (EG)
Fusieverdrag
1 Raad van Ministers en Commissie
1 begroting
Europese Rekenkamer later
landen om zes maanden voorzitter -
Leuven Vlaams
heftige betogingen
regering valt
aanleiding eerste staatshervorming -
splitsing CVP en PSC
PSC -> CDH -> Les Engagés
Vlaamse christendemocraten: Eyskens, Tindemans, Martens, Dehaene, Van den Brande -
beginselen behoorlijke bestuur
praetoriaanse rechtsvorming
beginsel van de redelijke termijn: overheid antwoord op vraag + proces -
eerste staatshervorming
Eyskens
3 cultuurgemeeschappen met leden taalgroepen Belgisch parlement (dubbelmandaat)
vier taalgebieden, vastgelegd in bijzondere meerderheidswet
taalaangelegenheden bevoegdheid cultuurgemeenschappen -
Smeerkaasarrest
arrest Franco-Suisse Le Ski
suprationale regels staan boven Belgische
regels richtlijnconform interpreteren
controle wetgevende macht -
splitsing PVV-PLP
Vlaamse PVV: De Clercq, Vanderpoorten, Grootjans
Wallonië: PRL -
Cultuurpact
wettelijke bescherming ideologische en filosofische minderheden
Vaste Nationale Cultturpactcommissie: controle, klachtenbehandeling
partijen in bestuur VRT, culturele instellingen -
eerste uitbrieding EG
VK, Ierland en Denemarken
Noorwegen niet na referendum
voorwarde: overname volledige Gemeenschapsrecht (acquis communautaire)
tijdelijke overgangsmaatregelen -
Vlaams Blok
extreemrechtse afscheuring van Volksunie
Egmontpact: 'te verregaande' toegevingen Volksunie
Vlaamse Nationale Partij en Vlaamse Volksparij (Dillen, Claes)
samen kartel = Vlaams Blok
uiteindelijk 1 partij Vlaamse onafhankelijkheid, vreemdelingenproblematiek
Dillen, Dewinter successen in jaren 80 zaak financieringsvzw's voor inbreuken Antidiscriminatiewet -
Egmont- en Stuyvenbergakkoorden
niet uitgevoerd
idee staat, gemeenschappen en gewesten -
splitsing BSP
PS in Wallonië
SP in Vlaanderen (dalende populariteit, wel invloed in beleid)
ook katholieke voorzitters
nieuwe thema's: vrouwenrechten, kernbommen, milieu -
Agalev
ecologie, vreedzaam samenleven, basisdemocratie
invloed beweging Anders Gaan Leven (Versteylen), maar geen band -
Arbitragehof
paritair grondwetspecialisten en oud-politici
enkel bevoegdheidsconflicten nationale, communautaire en regionale wetgevers -
tweede staatshervorming
Martens
persoonsgebonden bevoegdheden aan gemeenschappen
'cultuur' uit naam
raad en executieve in gewesten
decreterende bevoegdheid aan gemeenschappen, gewesten (niet Brussel) -
verlaging stemgerechtigde leeftijd
18 (voordien 21) -
Verdrag van Schengen
Schengenzone: niet alle lidstaten + enkele niet-lidstaten
geen grenscontroles binnenlands
SIS voor politiediensten toetreding Grikenland, Spanje en Portugal -
bevoegdheidsuitbreiding Arbitragehof
- gelijkheid
- niet-discriminatie
- vrijheid van onderwijs beginselen linken aan alle fundamentele rechten (wettelijk erkend later) de facto constitutionele toetsing
-
derde staatshervorming
Martens
bijkomende bevoegdheden aan gemeenschappen en gewesten
communautarisering onderwijs
financiëring
BHG ordonnantiegevende bevoegdheid -
cordon sanitaire
nooit met Vlaams Blok / Belang (extreemrechts en ondemocratisch) politieke akkoorden of regeercoalities
afspraak traditionele partijen -
(Open) VLD
Vlaamse Liberalen en Democraten-Partij van de burger
Guy Verhofstadt
burgermanifesten: burger centraal
na versmelting met Vivant = Open VLD
Wallonië: fusie verschillende partijen tot MR -
Verdrag van Maastricht // Europese Unie
Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU)
gemeenschappelijke markt gerealiseerd
politiek op voorgrond
naamswijziging: Europese Unie
subsidiariteitsbeginsel: optreden op gepast niveau als niet exclusief -
vierde staatshervorming
Dehaene
Sint-Michielsakkoorden
rechtstreekse verkiezingen gemeenschaps- en gewestraden
Senaat wordt reflectiekamer en ontmoetingsplaats gemeenschappen
splitsing provincie Brabant
gecoördineerde grondwet -
Criteria van Kopenhagen
stabiele instellingen: democratie, rechtsstaat, mensenrechten, bescherming minderheden
goed draaiende markteconomie -
Albert II
verzoenende en matigende rol
promoot noodzaak overleg en verdraagzaamheid -
afschaffing doodstraf
onder invloed Raad van Europa
grondwettelijk verankerd in 2005 -
stemrecht voor EU-burgers
-
SP.a
SP-anders / sociaal progressief alternatief
verruiming en vernieuwing Vl.Pro (vroeger SPIRIT): centrumlinksen Volksunie
opgenomen in SP.a -
CD&V
reactie op dioxinecrisis, zware verliezen, niet in regering
Christen-Democratisch en Vlaams
kartel met N-VA in regionale verkiezingen 2004
in dalende lijn door ontzuiling en ontkerkelijking -
N-VA
centrumrechtsen van Volksunie
sterkst groeiende partij in 21e eeuw
kartel met CD&V in 2004 en 2007
succes in Vlaase verkiezingen
is 'traditionale partij' aan het worden
Bart De Wever, Geert Bourgeois -
vijfde staatshervorming
Verhofstadt
Lambertmont- en Lombardakkoorden
meer bevoegdheden aan deelstaten, aanpassing financiering
defederalisering provincies en gemeentes -
Vlaams Belang
na zaak Vlaams Blok
naamsverandering, officieel nieuwe partij -
Groen(!)
Wallonië: Ecolo
in Vlaamse regering
2012 ! weg
2020 in federale regering -
zaak Vlaams Blok
Hof van Cassatie: partij is geen politieke instelling, slechts medium van politieke instelling
geen definitie
benadering: verdedigers standpunt deel bevolking, vereniging, ideologisch gelijkgezinden, wenst deel te nemen aan overheid (wetgevend, uitvoerend) 3 financieringsvzw's Vlaams Blok veroordeeld voor racisme, aanzetting tot discriminatie
bevoegdheidsvraag: politiek misdrijf of niet -
lokaal migrantenstemrecht
gemeenteverkiezingen -
grote uitbreiding EU
10 landen, vooral Oost- en Centraal-Europa
daarvoor ook verenigde Bondsrepubliek Duitsland, neutrale staten
in 2007 en 2013 nog een paar landen -
Grondwettelijk Hof
naamverandering Arbitragehof
bevestigt bevoegdheid constitutionele toetsing -
hernieuwing Benelux Economische Unie
- interne markt en economische unie
- duurzame ontwikkeling
- justitie en binnenlandse zaken
-
zesde staatshervorming
Di Rupo
Vlinderakkoord
Brussel-Halle-Vilvoorde gesplitst volgens gerechtelijke arrondissementen
gezinsbijslag, gezondheidszorg, huuwet, justitieheizen bevoegdheden deelstaten
Senaat wordt assemblee deelstaten -
Filip I
Koning belangrijke symbolische rol
vertegenwoordiger, moreel gezag, bemiddelaar discussie wenselijkheid monarchie bij dotaties -
Brexit
VK verlaat EU
referendum nu 27 lidstaten -
Vooruit
Conner Rousseau
nieuwe naam SP.a
cultuurcentrum Gent niet dankbaar