-
Euskal Herrira industrializazioa beranduago heldu zen, XIX.mendean Bizkaiara eta Gipuzkoara, eta XX.mendean Nafarroa, Araba eta Lapurdira. Horrekin batera langile klaseak indarra hartu zuen.
Bideoak Europakoa ere azaltzen du: https://www.youtube.com/watch?v=X3g6Z3S0OTI -
Euskal Nazionalismoaren sorrerarekin batera EAJ sortu zen. Sabino Aranaren ezinbesteko papera.
Irakurri Berriaren artikulua: https://www.berria.eus/udako_serieak2020/07/28/eajk-125-urte/euskal-abertzaletasunaren-sorrera.htm -
Frantziako gudarostean borrokatzera joan ziren Iparraldeko milaka herritar, eta horietako asko hil egin ziren.
Ikusi "Una historia de Vasconia"ren "Morts pour la patrie" atala: https://www.eitb.tv/es/video/el-programa-analiza-las-consecuencias-que-la-primera-guerra-mundial-tuvo-en-euskal-herria-3a-temporada/7092/178034/el-programa-analiza-las-consecuencias-que-la-primera-guerra-mundial-tuvo-en-euskal-herria/ -
ETA 1959an sortu zen, eta Julen izan zen sortzaileeko bat. 2021ean hil zen Senperen.
Berriaren artikulua: https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/julen-madariaga-eta-sortu-eta-itxi-nahi-izan-zuena -
Nafarroan hiru mila biztanle baino gehiago hil zituzten gerra zibilean, tartean Maravillas Lamberto, Vicente Lamberto militante sozialistaren aita. Berri Txarrak taldearen bere omenezko abestia egin zuen.
Abestiaren bideoa: https://youtu.be/LngoXi7LWlg -
Saturrarango hondartzan frankisten kartzeletako bat egon zen. Bertan 4000 emakume eta haur preso izan zituzten baldintza txarretan. “Izarren Argia” fikziozko pelikulak gaia lantzen du.
Pelikularen teaser-a: https://youtu.be/Swd16IjFH1g -
Ikastolen hastapenak 60.hamarkada baino lehenagokoak diren arren, garai hartan sortuko dira lehenengo ikastolak. Sortzaileen artean Elbiria Zipitria (1906-1982)
Ikusi gaiari buruzko "Itxi Liburuak" saioa: https://www.eitb.tv/eu/bideoa/itxi-liburuak-2-denboraldia/7409/175002/ikastolen-sorrera--begona-errazti/ -
Abortatzea edo abortuak egitea leporatu zieten eta prozesuak oihartzun handia izan zuen Euskal Herrian zein bertatik kanpo. Mobilizazio ugari egin zituen mugimendu feministak.
Gaiari buruzko podcasta (gazteleraz): https://deesonosehabla.com/episodios/episodio-3-una-placa-en-mi-pueblo/ -
Gladys del Estal donostiar ekintzaile ekologista Guardia Zibil batek hil zuen tiroz Tuteran, bertan egiten ari zen protesta antinuklear batean.
Ikusi bideoa: https://youtu.be/3BWU8Tmcbss -
1984an azkeneko itsasontzia eraiki zuten, eta 85ean, berriz, ontziola itxi zuten. Itxiera aurretik bertako langileek erresistentzia-borroka handia egin zuten. Protestetan istilu eta errepresio izan zen.
Ikusi "Ur Handitan" saioa "Euskaldunaren itxiera": https://www.eitb.tv/es/video/ur-handitan-ahaztu-aurretik/7248/182653/euskaldunaren-itxiera/