-
624 BCE
Thales
Thales’in tam adı Miletli Thales’dir ve MÖ 624 yılında doğmuş MÖ 546 yılında ölmüştür.Bir Anadolu filozofu olan Thales, Sokrates öncesi dönemde yaşamıştır. İlk filozoflardan olduğu için felsefenin ve bilimin öncüsü olarak adlandırılır. Eski Yunan'ın Yedi Bilge'sinden ilkidir. Miletli Thales, Mısır matematik okulunun ilk öğrencisidir. Büyük bir matematik bilgini ve filozofudur. -
610 BCE
Anaksimandros
Anaksimandros MÖ 610 ile 546 yılları arasında yaşamış İyonya Okulu filozofudur. Babası Praksiades’tir. Thales’ten farklı olarak o, öğretilerini yazılı olarak bırakmıştır. “Peri Physeos” (Doğa Üzerine) adlı yazılı eseri bırakmıştır. Thales’in öğrencisidir. İlkçağ felsefe tarihi açısından önemli bir düşünürdür. -
604 BCE
Lao Tse
Taoizmin kurucusu Lao Tse’nin hayatı hakkında çok az bilgi vardır. Bazı kaynaklara göre MÖ 604 yılında doğduğu sanılmaktadır. Yunan filozoflarından Thales, Anaximandros ve Pisagor’un çağdaşı olduğu, bunlarla karşılaştırılırsa birbirlerine benzeyen yanların çok olduğu görülür. Lao Tsenin doğumu ile ilgili, halk arasında yayılmış bir efsane vardır. Buna göre, annesi göksel bir nurdan gebe kalmış, seksen yıl sonra da saçlı, ak sakallı bir çocuk doğurmuş. İşte Lao Tse(yaşlı usta)adı buradan geliyor -
585 BCE
Anaksimenes
Miletos Felsefe Okulu’nun son filozofudur. Anaksimandros ve Parmenides’in öğrencisi oldu; fizik ve astronomi öğrendi. Thales ve Anaksimandros gibi, ilkçağ düşüncesinin temel sorunlarından biri olan ana madde (arkhe) sorunuyla ilgilendi. Anaksimenes’e göre canlı olan evrenin ana maddesi ve özü havadır. Evrede doğum ve ölüm vardır. Bütün yaşayan canlılar gibi evren de nefes alır. Hava evrene yaşam veren bir gerçekliktir. -
570 BCE
Pythagoras
Pisagor'un hayatı hakkında pek çok şey bilinmemektedir; zira kendisine ait pek fazla metin bulunmamaktadır. Pisagor hakkındaki tüm bildiklerimiz bize başkaları tarafından aktarılmıştır. Yaşamının apaçık görülen gerçekleri bile büyük ölçüde tahminlere dayalıdır. Bununla birlikte kendisine atfedilen fikirlerle birlikte, filozoflar arasında önemli bir ada ulaşmıştır. Onun bu fikirlerin gerçek sahibi olması ya da olmaması önemli değildir; çünkü Pisagor'un asıl önemli yanı, felsefeye olan etkileridir -
551 BCE
Konfüçyüs
MÖ 28 Eylül 551 tarihinde, Kuzey Çin’in şuanki Shandong eyaletinin Lu şehrinde dünyaya geldiği sanılmaktadır. Kaynaklarda soyu ve gençliği ile ilgili çeşitli rivayetler ve anlatımlar bulunmaktadır. Bir rivayete göre fakir fakat saygın bir aristokrat aileden gelmektedir.Babasını henüz üç yaşında iken kaybetti.Bilge bir aileye mensup olan annesinden yazı yazmayı öğrendi ve on üç yaşına geldiğinde dedesinin yanına gönderildi.. -
540 BCE
Parmenides
Elea okulunun kurucusu olan Yunan filozofu. Sokrates'den önceki düşünürlerden olan ve Pythagorasçı okuldan yetişen Parmenides'in "Doğa Üzerine" adlı manzum felsefi yapıtından günümüze ancak 160 dize ulaşmıştır. Felsefesinin temeli ünlü "var olan vardır, var olmayan yoktur" cümlesine dayanan Parmenides'e göre var olan her şey ezelden beri varola gelmişti. Fakat, hiç bir şey kendinden başka bir şey olamazdı. Parmenides, gördüğüne de inanmıyordu. -
540 BCE
Herakleitos
Herakleitos M.Ö. 500 civarında Efes’te yaşamış büyük düşünürdür. Herşeyin sürekli değişmesi ve evrenin ana materyalinin ateş olması fikirlerini öne sürmüştü. Miletli filozofların aksine görüşleri mitsel ifadeler içerdiği gibi düşünceleri mitolojiye daha yatkındır. Akış ve değişme kavramı Herakleitos felsefesinin en önemli özelliğidir. -
500 BCE
Anaksagoras
Anaksagoras, ( MÖ 500-428), Klazomenai'lı olup, Sokrates öncesi düşünürlerden bir tanesidir. Ana madde ve ilk hareket ettirici neden öğretisi vardır.
Doğum yeri olarak bugün Urla yakınında bulunan eski adıyla Klazomenai şehri gösterilir. Bu şehrin soylu ailelerinden birine mensuptur. Bütün servetini, hayatını adadığı bilimsel araştırmalar uğruna tüketmiş olduğu rivayet edilir.
MÖ 468 yılında düşen bir gök taşını incelemiş ve onun kızgın bir taş kitlesi olduğu kanaatine varmıştır. -
494 BCE
Empedokles
Empedokles (M.Ö. 494 - M.Ö. 434), Sicilya adasının güney kıyılarında Akragas (ya da Agrigentum) şehrinin sözü geçen ailelerinden birine mensup bir filozof ve bilim adamıdır.
Doğa filozoflarından biri olan Empedokles, kendinden önceki doğa filozoflarının temel töz (arkhe) olarak belirlediği, su, ateş ve havaya, toprağı da ekleyerek, hepsini bir arada kullanan ilk düşünür olmuştur. Empedokles'e göre bu dört temel eleman, sevgi ve uyuşmazlık (iticilik) gücü ile birleşip ayrılırlar. -
490 BCE
Protagoras
Pɾotagoɾas (MÖ481-MÖ420), Sofistleɾin en önemli ve kuɾucu filozoflaɾındandıɾ. Leukippos'un öğɾencisi olaɾak yetişmiştiɾ. Atina'da uzun süɾe yaşamış ve etkinlikleɾde bulunmuş, dinsizlikle suçlandığından dolayı kaçmak zoɾunda kalmış ve kaçaɾken boğulmuştuɾ. Sofist düşüncenin genel biɾ eğilimi olaɾak Pɾotagoɾas doğa felsefesine ilgi gösteɾmez, ona kaɾşı öneɾmeleɾini geliştiɾiɾ. Objektif anlamda geçeɾli biɾ bilginin olmadığı, genel geçeɾ biɾ doğɾunun olamayacağı sofist felsefenin genel düşüncesidiɾ. -
480 BCE
Gorgias
Gorgias, M.Ö. 5. yüzyılda yaşamış olan önemli sofist düşünürdür. Gorgias Leontioni'de Sicilya'da doğmuştur.Doğa felsefesine karşı düşünceler geliştirmiştir. Rölativizmin ve daha da çok kuşkucu düşüncenin gelişmesinde önemli bir filozof olarak yer almaktadır. Empedokles'in öğrencisi olmuştur ve ondan hem doğa felsefesini hem de hitabet sanatını öğrenmiştir. Bu sanattaki ustalığıyla Atina'da önemli etkilerde bulunmuş ve bu sanatı en önemli geliştiricilerinden biri olmuştur. -
470 BCE
Demokritos
Abdera’lı Demokritos Trakya’da bir İyonya kentinin bir kolonisinde doğmuştur. Babası çok zengindi. Gezginci bir bilgin olan Demokritos’un yüz yaşından fazla yaşadığı sanılmaktadır. O zamanda matematik biyoloji coğrafya astronomi gökbilimi ekonomi ve sosyoloji gibi çok değişik sahalara yönelik bir bilgisi vardı. -
469 BCE
Sokrates
Bütün insanlık tarihinde saygın sofist olarak kabul edilmektedir.
Matematik, geometri, astronomi ve politika bilgisi ile felsefe konularında eğitimler vermiştir.Sokrates, çok basit ve düzgün bir yaşam sürmüştür. Onun hakkında çok bilgi sahibi değiliz, ama öğrencileri Platon ve Ksenofanes’in yazdıkları ile tanımaktayız. Çünkü yazılı hiçbir eseri yoktur. Sokaklarda ve caddelerde eğitim yapmış, öğrencilerinden para almamıştır. Evreni anlamadan önce biz kimiz? Bu sorunun yanıtını bulmak lazım derdi. -
427 BCE
Platon
Yirmi yaşından itibaren ölümüne kadar yanından ayrılmadığı Sokrates'in öğrencisi ve Aristoteles'in hocası olmuştur. Atina'da Akademi'nin kurucusudur. Eflatun'un felsefi görüşlerinin üzerinde hala tartışılmaktadır. Eflatun, batı felsefesinin başlangıç noktası ve ilk önemli filozofudur. Antik çağ yunan felsefesinde, Sokrates öncesi filozoflar (ilk filozoflar veya doğa filozofları) daha ziyade materyalist (özdekçi) görüşler üretmişlerdir. -
412 BCE
Diogenes
Diyojen (Diogenes) MÖ 412 (ya da MÖ 404) - MÖ 323 yılları arasında yaşamış Kinik felsefesinin öncüsü ünlü filozoftur. Sinop'ta doğmuş Korint'de ölmüştür. Sinoplu Diyojen ve Kinik Diyojen olarak da bilinmektedir. Diyojen, medeniyeti reddetmiş ve medeniyet içerisinde medeniyetten uzak bir şekilde yaşamaya çalışmış bir antik çağ filozofudur. MÖ 412 yılında dönemin Yunan kolonisi olan Кaradeniz'in Sinope (Sinop) ilinde doğmuştur. -
384 BCE
Aristoteles
Stagira'da (Makedonya) doğdu. Onsekiz yaşında Atinaya giderek Platonun öğrencisi oldu ve yirmi yıl süreyle onun Akademi"sinde okudu. Platon"un ölümünden sonra Assos"a ve üç yıl sonra da Lesbos"a yerleşti. Makedonyalı Büyük İskender"in hocası oldu (MÖ 343). MÖ 335′te Atina"ya döndü ve Lise"yi (Lykeion) kurdu. Bu okul, aynı zamanda Peripatetik Okul olarak da bilinir. Bu ad, Aristoteles"in derslerini yürüyerek anlattığı için, gezinmek anlamında Eski Yunanca peripatos sözcüğünden kaynaklanır. -
341 BCE
Epiküros
EPİKUROS Anadolu kökenli Yunanlı filozof. Felsefenin birey mutluluğunu sağlayacak bir ahlak öğretisi olduğu görüşünü savunmuştur.Samos adasında doğdu, Atina’da öldü. Yoksul bir kimse olan babası Neokles, sonradan yerleştiği Atina’da öğretmendi. Ailesinin Sisam’dan sürülmesi üzerine Kolophon’a (Değirmendere) yerleşti, sonra Teos’da Demokritosçu filozoflardan Nausiphanes’in öğrencisi oldu ve ondan Demokritos’un düşüncelerini, özellikle atom kuramını, kuşkucu Pyrrhon’un görüşlerini öğrendi. -
333 BCE
Zenon
Zenon kimdir, Antik Yunan filozofu ve matematikçisi. Zenon deyince akla paradokslar gelir.Zenon, güney İtalya’da bir Yunan kenti olan Elea’da doğmuştur. Zenon, hocası Parmenides’in Bir’ci anlayışını ve yalnızca Varlık’ın değişmez gerçek olduğunu öne süren görüşünü geliştirmiş, çokluk ve değişmenin gerçek olduğunu savunan karşıt görüşlerin tezlerine karşı mantıksal güçlükleri gözler önüne seren dolaylı kanıtlarla değişimin olanaksızlığını göstermeye çalışmıştır. -
214 BCE
Karneades
Kyreneli filozof. Yeni Akademi’nin kurucusudur. Kuşkuculuk’u yeni bir yorumla geliştirerek son sınırına vardırmıştır.Kuzey Afrika’da, Kyrene kentinde doğdu, Atina’da öldü. Diogenes Laertius’a göre Epikomos’un, başka kaynaklara göre de Philokomos’un oğludur. Önce Zenon, Kleanthes, Khrysippos gibi Stoacılar’ın yazılarını okudu, sonra Platon ve Aristoteles’i inceledi, daha sonra Pyrrhon’un kurup Arkesilaos’un geliştirdiği Kuşkuculuk’u benimsedi. -
106 BCE
Cicero
Romalı devlet adamı, bilgin, hatip, yazar. Arpinumlu varlıklı bir ailenin çocuğuydu. Roma'da ve Yunanistan'da eğitim gördü. İÖ 66 yılında verdiği ilk önemli siyasal söylevin ardından İÖ 63'te konsül seçildi. Aynı yıl bir suikast girişiminden kurtulduktan sonra idam cezasına karşı çıkan Genç Cato'ya rağmen suikastçıların idam edilmesini sağladı. İÖ 59'da Caesar'ın Galya'da kendisine önerdiği bir görevi çevirerek tepkileri üzerine çekti. -
65 BCE
Seneca
Lucius Annaeus Seneca Romalı düşünür, devlet adamı, oyun yazarı.Roma'ya küçük yaşta teyzesi tarafından getirilmiş ve Mısır valisinin eşi olan bu kudretli kadının gözetiminde büyümüştür. Babası atlı sınıfına (equites) üyedir ve derlediği söylevlerle Latin edebiyatında Rhetor Seneca ve Stoacı ahlak görüşleriyle tanınan Seneka, ahlakın temeline doğaya uygun yaşama ilkesiyle, bir bilge idealini yerleştirmiştir. Zamanın toplumunu bir vahşi hayvanlar topluluğu olarak görmüştür. -
50
Epiktetos
Epiktetos Yunan stoacı filozof. Muhtemelen Hieɾaρolis, Fɾigya'da köle olaɾak doğdu. Kuzeybatı Yunanistan'daki Nicopolis'e süɾülene kadaɾ Antik Roma'da yaşadı, hayatının büyük bölümü Nicopolis'de geçti ve oɾada da öldü. Şayet biɾ isim veɾilmişse, ailesince veɾilen ismi bilinmiyoɾ. Epiktetos sözcüğü Yunanca'da 'kazanılmış, elde edilmiş' anlamına geliyoɾ.Epiktetos gençliğini Neɾo taɾafından azat edilmiş oldukça zengin Epaρhɾoditos'un kölesi olaɾak Antik Roma'da geςiɾdi. -
121
M. Aurelius
Marcus Aurelius Antoninus Augustus (26 Nisan 121 ' 17 Maɾt 180) 161 - 180 yıllaɾı aɾası Roma İmpaɾatoɾu. 96 - 180 yıllaɾı aɾasında göɾev yaρan Beş İyi İmpaɾatoɾ'dan sonuncusuduɾ ve aynı zamanda en önemli Stoacı filozoflaɾdan biɾi olaɾak kabul ediliɾ.Adını ilk olaɾak Asya'da yeniden güçlenmeye başlayan Peɾs İmpaɾatoɾluğu'na kaɾşı ve limes Geɾmanicus (Ceɾmen sınıɾı) boyunca Ceɾmen kabileleɾle yaρtığı savaşlaɾ ve aɾdından Tuna nehɾini aşmasıyla duyuɾuɾ.