-
paleolito garaian sua erabiltzen zelako eta bestetik, sua bi sistemekin eragiten zen; Makilak igurtziz edo bi harri jotzen. K.a 1,4miloi urte -
konkretuki brontze aroan hasi zen. Irulegi mendian, aurkitu zen testu zaharrenik euskaraz.
I mendean aurkitu zen k.a -
Erromatarrek ez zuten Xakea ezagutzen. Musulmanek ekarri zuten X. mendean Europara. -
egiptoarrek , eraiki zituzten piramideak 2700 k.a garaian metal aroan