-
1 CE
1. ORDENAGAILUEN HISTORIA
Gizakia merkaturatzen eta eraikitzen hasi zenetik, datuak kalkulatu eta erabiltzeko beharra izan du. Gure arbasoek atzamarrak zituzten, gure zenbaki-sistema hamartarra izateko arrazoia da. Gaur egun badira horretarako kalkulagailu elektroniko eta ordenagailu ahaltsuak, baina ordenagailuaren asmakuntza lehen kalkulu-tresnarekin hasi zen aurkikuntza-bide luze baten ondorioa izan da: abakoa. -
Pascal-en lehen makina
Blaise Pascal matematikariak kalkulatzeko lehen makina sortu zuen, haren funtzionamendua gurpil horzdun batzuen biraketan oinarritzen da, gurpil horiek 0tik 9ra bitarteko zenbakiekin markatuta zeuden -
Leibnitzen makina
Pascalekoa baino makina aurreratuagoa, eragiketa konplexuak kalkulatzeko erabiltzen zen (biderketa, erroak...)
Haren funtzionamendua egungo ordenagailu modernoek okertzen zuten zenbaki-sistema bitarrean oinarritzen zen. -
Babbageren makina
Makina hori Charles Babbagek sortu zuen, informatikaren aitatzat hartuta, eta makina analitiko izeneko makina bat diseinatu zuen. Makina horren egitura edozein kalkulu matematiko egitea ahalbidetzen zuten engranaje batzuetan oinarritzen zen. -
Hollerith-en konputu automatikoko sistema
Herman Hollerith-ek sortutako sistema horrek etorkizuneko erroldak egiteko helburua zuen, haren egitura txartel zulatuetan oinarritzen zen, eta haren zuloetan jartzen ziren arraza, sexua... Makinan txartelak zirkuitu elektriko batetik pasatzen ziren, txartelak hautatzeko mekanismo bat aktibatuz. Sistema horrek minutuko 50-80 txarteleko abiadura zuen. -
Period: to
Ordenagailuen lehen belaunaldia
Garai horretan sortu ziren lehen prototipo digitalak. -
MARK I-a
Harvardeko unibertsitatean sortu zen lehenengo ordenagailu elektromagnetikoa izan zen, Babbageko makinaren aurrerapen gisa. Ordenadore hori sekuentzia kontrolatuen kalkulagailu automatiko bat zen, eta, eragiketa matematiko konplexuetatik hasita, jaurtigaien mugimendu parabolikoaren gaineko ekuaziora, 0,3 segundoko batez besteko abiaduran, gela baten tamaina zuen eta 800 km-ko kablea erabili zuen. -
Transistorea
Bratain, Bardeen eta Shockelbardeen eta Shockelyk sortu zuten. -
Zirkuitu integratua
Texas Instrument-ek sortua, konputagailuen tamaina txikitzeko aukera eman zuen, siliziozko pilula txiki batean transistore kopuru handiak sar zitezkeelako. Produktu hori ez zen masifikatu 1960aren erdialdera arte, eta hirugarren belaunaldiko ordenagailuei bide eman zien. -
Lehenengo biltegiratze-sistemak
Garai hartan agertu ziren lehen disko aldagarriak, denbora luzez informatikaren industriaren estandar bihurtu zirenak; izan ere, berria zen informazioa hain modu sinplean trukatzea. -
ARPANET
AEBetako Defentsa Sailaren enkarguz sortutako ordenagailua izan zen, herrialdeko erakundeentzako komunikabide gisa. Lehen nodoa Kaliforniako Unibertsitatean sortu zen, Los Angelesen, eta Interneteko bizkarrezurra izan zen 1990era arte, 1983an hasitako TCP/IP protokolorako trantsizioa amaitu ondoren. -
Microsoft
Bill Gates eta Paul Allenen eskutik sortu zen Microsoft. Gehien merkaturatu zen lehen sistema eragileetako bat izan zen, gaur egun ere. -
Apple I eta II
Apple I Wofniak eta Jobsek sortutako lehen apple-makina izan zen. 1979an 50.000 unitate baino gehiago saltzea lortu zuten. Apple I merkaturatu eta urtebetera, apple II jarri zen martxan, eta hobekuntza nabariak izan zituen zenbait ezaugarritan; hori bai, prozesagailuarekin alderatzen badugu. -
IBM pc 5150 eta GNU
8080 mikroprozesadore batean oinarritua eta SM-DOS sistema eragilea duena. Autore askok bosgarren belaunaldirako jauzitzat jotzen dute ordenagailu hau, eta hor sartzen dira egungo ordenagailuak.
Garai horretan bertan hasi zen Richard Stallman GNU izeneko software lible proiektua. -
Windows
Garai horretan, Microsoftek Windows sistema eragilea sortu zuen. MS-DOS sistema bat zuen. Sistema horrek hainbeste eboluzionatu du, 24 bertsio baino gehiago izatera iritsi baita, eta oraindik errebelatzeke dituenak. -
GNU/LINUX
UNIXen sistemaren SUrgea, Linus Toldvarsen eskutik. Komando-sistemen bertsio batekin sortu zen, eta oso grafiko erakargarriak ditu, hala nola KNODE, KDE edo unity. Erabilera libreko sistema denez, GNU/LINUX da. -
Hamarkadako azken aurrerapena.
3G, PDA, ukipen-tabletak, telefono adimendunak... Windows, LINUX eta Appleren sistema eragile berriak sortu dira, eta mugikorretarako, tabletetarako eta abarretarako Androiden OS sortu da.