-
Jagiellonowie – gałąź dynastii Giedyminowiczów, wywodząca się od Władysława II Jagiełły, wielkiego księcia litewskiego i króla Polski. Jej przedstawiciele panowali w Polsce w latach 1386–1572[a], w Wielkim Księstwie Litewskim w latach 1377–1401 i 1440–1572, w Czechach w latach 1471–1526 oraz na Węgrzech i w Chorwacji w latach 1440–1444 i 1490–1526.
-
Pierwszy władca z dynastii
Jagiellonów na polskim
tronie. Mąż Jadwigi Andegaweńskiej. -
Król Polski od 1434 roku, król Węgier,
po śmierci Jagiełły tron objął jego syn Władysław III Warneńczyk, urodzony przez czwartą żonę króla, Zofię Holszańską. Nie miał wówczas ukończonych nawet 10 lat, dlatego nie sprawował władzy sam. Zastępowała go rada koronna i tzw. opiekadlnicy, czyli zarządcy dzielnic, a faktyczne rządy miał kardynał Zbigniew Oleśnicki. Władysław został także wybrany na króla Węgier w 1440 roku. Zginął 10 lipca 1444 roku, zyskując przydomek Warneńczyka. -
Wielki książę litewski od 1440 roku,
król Polski od 1447 roku. Nadał bojarom litewskim prawa równe szlachcie polskiej.
W1454 roku nadał szlachcie przywileje cerekwicko – nieszawskie by uzyskać
zgodę na wojnę z Krzyżakami. Król musiał mieć zgodę sejmików ziemskich
na zwoływanie pospolitego ruszenia i stanowienie nowych praw. Opierał swe
rządy na średniej szlachcie. -
Syn Kazimierza Jagiellończyka.
Król Polski od 1492 roku. W 1493 roku zwołano pierwszy polski sejm dwuizbowy – wykrystalizowała
się izba poselska.
W 1496 roku uchwalono II przywilej piotrkowski. Nastąpiło wzmocnienie
pozycji szlachty.
Na mocy tzw. unii wileńskiej (1499) Polska i Litwa pozostawały niezależnymi
państwami posiadającymi odrębnych władców, zobowiązanych jednak do
wzajemnej pomocy przeciwko wrogom zewnętrznym. Rozluźnienie unii
polsko – litewskiej. -
Wielki książę litewski od 1492 roku,
król Polski od 1501 roku. Gdy został wielkim księciem litewskim, Jan Olbracht został królem polskim,
nastąpiło zerwanie unii polsko – litewskiej.
Prowadził wojny z Moskwą w latach 1492-1494 i 1500-1503. Litwa utraciła
tereny na wschód od środkowego Dniepru.
Za jego panowania uchwalono konstytucję Nihil novi (1505) – nic nowego o nas
bez nas. Co doprowadziło do wykształcenia się ustroju demokracji
szlacheckiej. -
Najmłodszy syn Kazimierza
Jagiellończyka.
Od 1506 roku Wielki książę
litewski i król Polski. -
Wielki książę litewski od 1522 roku.
Król Polski od 1529 roku.
Wybrany w elekcji vivente rege.
Przejął faktyczną władzę
po śmierci ojca w 1548 roku.Ostatni władca z dynastii
Jagiellonów na polskim tronie.