Bigarren Errepublika eta Gerra Zibila Euskal Herrian (1931-1939)

Donostiako Hitzarmena

Aug 17, 1930

Errepublika aldarrikatzeko asmoarekin, hitzarmen bat bideratu zen Donostian, izugarrizko garrantzia izan zuena

Lizarrako Estatutua

1931

EAJ eta Karlistek bideratu zuten proiektu hau, Jose Antonio Agirre buru gisa. Errepublikarekin ez zuen bat egiten, hortaz deuseztatu egin zen.

Autonomiaren bide luzea

Period: 1931 to Oct 4, 1936

Errepublika aldarrikatu zenean, EH haien autonomia lortzeko itxaropena izan zuen. Helburu hori lortzeko, hainbat proiektu eman zuten aurrera urte hauen artean.

BIGARREN ERREPUBLIKA

Period: Apr 14, 1931 to Apr 1, 1939

1931n, Espainiako hauteskundeetan alde errepublikanoa atera zen garaile, Primo De Riveraren diktadurarekin amaituz

Biurteko Erreformista

Period: Apr 14, 1931 to 1933

Behin-behineko gobernu errepublikanoa

Batzar Kudeatzailearen proiektua

1933

Sozialistek eta errepublikanoek bideratu zuten proiektu hau, baina C.E.D.A gobernura heltzerakoan hau deuseztatuko zen

Zentro-eskuineko biurtekoa

Period: 1933 to Feb 16, 1936

C.E.D.A boterea eskuratzen du, erreforma errepublikanoekin amaituz.

Fronte popularraren garaia

Period: Feb 16, 1936 to Jul 17, 1936

Hilabete hauetan zehar Fronte Popularra (sozialistak, anarkistak, errepublikanoak eta komunistak sortutako koalizioa) boterea eskuratu zuten

GERRA ZIBILA EH-N

Period: Jul 17, 1936 to Jun 19, 1937

Gerra Zibila Euskal Herrian 36tik 37ra irauten du, hau da, eskumako alderdiak Euskal Herria osoa okupatu arte. Gerra honetan, bi bando bereiz ditzakegu Euskal Herrian: Errepublikari leialak (Bizkaia eta Gipuzkoa) eta Nazionalisten alde altxatuak (Araba eta Nafarroa).

GERRA ZIBILA ESPAINIAN

Period: Jul 17, 1936 to Apr 1, 1939

Gipuzkoako Kanpaina

Period: Jul 18, 1936 to Oct 12, 1936

Mola jeneralak (nazionalista) gidatutako kanpaina Gerra Zibilan EH-n, Gipuzkoa konkistatzeko asmoarekin (bere helburua lortuz). Gipuzkoan, Defentsa Batzarrak eraman zuen gerra, baina ez zeukan prestakuntza handirik.

Irungo Bataila

Period: Aug 1, 1936 to Aug 31, 1936

Mola jeneralak Irun konkistatzeko gidatutako bataila (hau irabaziz).

Irungo okupazioa

Aug 31, 1936

Molak Irun okupatzen du

Donostiko okupazioa

Sep 12, 1936

Molak Donostia hartzen du, Gipuzkoa osoa konkistatuz. Gipuzkoako errepublikanoak Bizkaiarantz ihes egingo dute, gerra probintzia honetara eramanez.

EUSKAL HERRIKO AUTONOMIA ESTATUTUA (1936ko estatutua)

Oct 4, 1936

Euskal Herriko Autonomia (Bizkaia, Gipuzkoa eta Araba barne) lortzeko sortutako hirugarren estatutua, Jose Antonio Agirre eta Indalecio Prieto bideratutako autonomia proiektua.

Durangoko Bonbardaketa

Mar 31, 1937

Mola Jeneralak, Condor legio alemanaren babesarekin, bonbardaketa hau bideratzen du.

Bizkaiko Kanpaina

Period: Mar 31, 1937 to Jul 1, 1937

Eusko Jaurlaritzak eraman zuen Bizkaiko Kanpaina, Eusko Gudarostea izeneko armada eratuz.

Gernikako Bonbardaketa

Apr 26, 1937

Mola Jeneralak, Condor legio alemanaren babesarekin, bonbardaketa hau bideratzen du.

BIZKAIAN ETA GIPUZKOAN KONTZERTU EKONOMIKOAK DEUSEZTATZEKO LEGEA

Jun 23, 1937

Bizkaian eta Gipuzkoan kontzertu ekonomikoa deuseztatu egin zen, Errepublikaren aldekoak zirelako.

Bilboko okupazioa

Jul 19, 1937

Tropa nazionalistak Bilbon sartzen dira, Euskal Herria osoa okupatuz eta gerra irabaziz.