-
Poczatek dyrektoriatu
Dyrektoriat – pięcioosobowy organ rządowej egzekutywy w schyłkowym okresie rewolucji francuskiej (1789 - 1799), ustanowiony w 1795 r. przez Konwent Narodowy, który następnie, na mocy konstytucji roku III rozwiązał i przekształcił w dwuizbowy parlament złożony z Rady Starszych i Rady Pięciuset. -
Wyprawa Napoleona do Egiptu - bitwa pod piramidami
Bitwa pod piramidami – bitwa rozegrana 21 lipca 1798 roku (3 thermidora roku VI) pod wioską Embabeh, 15 kilometrów na północ od Kairu pomiędzy armią francuską, dowodzoną przez generała Napoleona Bonaparte a mamelukami Murada Beja i Ibrahima Paszy wspartymi piechotą arabską. Bitwa zakończyła się klęską mameluków. -
II koalicja antyfrancuska-poczatek
Tzw. "druga koalicja" (1798–1802) była powtórną próbą zjednoczenia mocarstw europejskich dążących do zniszczenia, a jeśli się to nie uda – poważnego osłabienia rewolucyjnej Francji. W czasie gdy generał Napoleon Bonaparte prowadził kampanię w Egipcie, nieprzyjazne Francji państwa zaczęły przygotowania do kolejnego uderzenia. Austria i carska Rosja formowały nowe armie, przygotowując się do uderzenia wiosną 1799 roku na terenie Niemiec i północnych Włoch. -
Bitwa pod Marengo
Bitwa pod Marengo – decydująca bitwa drugiej kampanii włoskiej Napoleona, stoczona w dniu 14 czerwca 1800 z armią austriacką pod wodzą generała Michaela von Melasa. Bitwa zakończyła się zwycięstwem Francuzów, a jej następstwem było wycofanie się Austriaków z Włoch. Zwycięski wynik bitwy utrwalił pozycję Napoleona we Francji, porażka mogła oznaczać jego całkowitą klęskę. -
Kodeks Napoleona
Wprowadzał wiele nowoczesnych rozwiązań, jednak zachowywał elementy poprzedniego stanu prawnego. Utrzymał karę śmierci cywilnej, która orzeczona przez sąd wywoływała dość nieszczęsne skutki dla skazanego (pozbawiała wszelkich praw, majątek skazanego przepadał, bądź był otwarty dla spadkobierców etc.). Ograniczał prawa kobiet (m.in. mąż mógł żądać rozwodu od kobiety, gdy ta cudzołożyła, lecz w przypadku odwrotnym – jedynie gdy kochanka była utrzymywana w domu wspólnym; kobieta pozostawała przez c -
Koronacja Napoleona na cesarza Francuzów
Dla utwierdzenia swej władzy, po ogólnokrajowym plebiscycie Napoleon koronował się 2 grudnia 1804 na cesarza Francuzów. Mszę koronacyjną w katedrze Notre-Dame w Paryżu odprawiał papież Pius VII. W jej trakcie, według jednej z niepotwierdzonych, a powtarzanych przez brytyjską propagandę negatywnych legend, w kluczowym momencie Napoleon wyjął koronę z rąk papieża i sam włożył ją na swoją głowę, wcześniej koronując Józefinę na cesarzową. -
III koalicja antyfrancuska
Związek państw europejskich przeciw I Cesarstwu Francuskiemu. Koalicja została zawiązana 9 sierpnia 1805, a rozwiązana w grudniu tego roku. -
Bitwa pod Ulm
Bitwa stoczona pod Ulm w dniach 8 do 15 października 1805 pomiędzy oddziałami francuskiej Wielkiej Armii dowodzonej przez Cesarza Napoleona I a silami austriackimi dowodzonymi przez generała Karla Macka von Leiberich. Oddziały francuskie liczyły około 150 tys żołnierzy. Siły austriackie 72 tys. Klęskę poniosły oddziały austriackie, zginęło około 12 tys. żołnierzy (straty francuskie ok. 3 tys. żołnierzy), ponad 35 tysięcy trafiło do niewoli. Ponadto oddziały koalicji francuskiej zdobyły 65 armat -
Bitwa pod Trafalgarem
Bitwa morska, która miała miejsce 21 października 1805 roku w czasie wojen napoleońskich. Starcie rozegrało się między flotą angielską a francusko-hiszpańską. -
Bitwa pod Austerlitz
Zwana także bitwą trzech cesarzy – jedna z najważniejszych bitew wojen napoleońskich i decydująca bitwa wojny z III koalicją antyfrancuską, stoczona 2 grudnia 1805 między francuską Wielką Armią a połączonymi armiami, austriacką i rosyjską.
Armia austriacko-rosyjska straciła około 16 000 zabitych i rannych oraz 11 500 wziętych do niewoli i 176 armat. Napoleon przy stracie około 9 000 zabitych, rannych i wziętych do niewoli triumfował, a jego zwycięstwo historycy wojskowości określili jako drugie -
Bitwa pod Jeną-Auerstedt
Seria dwóch bitew, stoczonych 14 października 1806, przez wojska napoleońskie pod wodzą cesarza Napoleona Bonaparte z siłami pruskimi króla Fryderyka Wilhelma III w czasie kampanii pruskiej. W jej wyniku wojska francuskie rozbiły armię pruską, a całe Królestwo Prus dostało się pod panowanie Francji. -
IV koalicja antyfrancuska
Czwartą koalicję w roku 1806 zorganizowało Zjednoczone Królestwo, a uczestniczyły w niej nakłonione przez Anglików Imperium Rosyjskie i Prusy. Jednak po zwycięskich bitwach pod Jeną i Auerstädt, Napoleon zajął Berlin, a w kolejnych starciach pod Iławą Pruską i Frydlandem wojska napoleońskie pokonały armię rosyjską, spychając ją za Niemen. -
Bitwa pod Frydlandem
Bitwa, która została stoczona 14 czerwca 1807 roku niedaleko Frydlandu (niem. Friedland, obecnie Prawdinsk), około 43 km na południowy wschód od Królewca. Była to jedna z najważniejszych bitew wojen napoleońskich, która bezpośrednio doprowadziła do zakończenia wojny z IV Koalicją. Została stoczona pomiędzy siłami Imperium Francji a Imperium Rosji. Po prawie 23 godzinach walki francuskie oddziały dowodzone przez Napoleona zdołały odnieść decydujące zwycięstwo nad armią rosyjską generała Bennigsen -
Wojna na Półwyspie Iberyjskim 1807-1814
Wybuchła wkrótce po zawarciu trójprzymierza Wielkiej Brytanii z Hiszpanią i Portugalią przeciw Francji. Toczyła się na Półwyspie Iberyjskim w czasie wojen napoleońskich. Konflikt zapoczątkowała okupacja Portugalii przez armię francuską w roku 1807 i Hiszpanii w 1808; trwał on aż do pokonania Napoleona w roku 1814. -
V koalicja antyfrancuska
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii i Cesarstwo Austriackie wykorzystały powstanie hiszpańskie do utworzenia kolejnej koalicji. W 1809 roku Austriacy zaatakowali z trzech stron: we Włoszech, w Niemczech i w Polsce. Napoleon jednak zajął Wiedeń, a pod Wagram zadał decydującą klęskę wojskom austriackim, zmuszając Franciszka I do podpisania pokoju w Schönbrunn. Francja uzyskała kolejne terytoria nad Adriatykiem. Rosja zaś, jako sojusznik Francji, otrzymała przejściowo okręg tarnopol -
Bitwa pod Wagram
Jedna z największych bitew w kampaniach napoleońskich, która miała miejsce w dniach 5-6 lipca 1809 r. wokół wyspy Lobau na Dunaju i w pobliżu wsi Wagram, 15 km na północny wschód od Wiednia.
W bitwie wojska francuskie pod dowództwem cesarza Napoleona Bonaparte pokonały wojska austriackie dowodzone przez arcyksięcia Karola Ludwika. Kluczową rolę w batalii odegrała artyleria. -
VI koalicja antyfrancuska
Koalicja austriacko-prusko-rosyjsko-szwedzko-brytyjsko-hiszpańska (wraz z licznymi państewkami niemieckimi), która w schyłkowym okresie wojen napoleońskich w latach 1812–1814 ostatecznie pokonała Cesarstwo Francuskie i zmusiła do abdykacji Napoleona. Zdetronizowany Napoleon został zesłany na Elbę. -
Bitwa pod Borodino
Bitwa stoczona w dniach 5–7 września 1812 roku pomiędzy armią francuską dowodzoną przez Napoleona Bonaparte, a rosyjską, dowodzoną przez Michaiła Kutuzowa. W jej wyniku Kutuzow wycofał wojska z pola walki, otwierając tym samym Napoleonowi drogę do Moskwy. -
Bitwa pod Berezyna
Cofająca się spod Moskwy Wielka Armia Napoleona została otoczona z trzech stron przez Rosjan - armie Kutuzowa, Wittgensteina i Cziczagowa. Napoleon postanowił przeprawić się przez Berezynę pod Borysowem, gdzie znajdował się most. Jednak 21 listopada Rosjanie zdobyli Borysów i most, broniony przez 17. Dywizję gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, a wobec kontrataku zniszczony. Napoleon postanowił przeprawić się w Studziance, o kilkanaście kilometrów na północ od Borysowa, gdzie saperzy francuscy gen. E -
Bitwa pod Lipskiem
Bitwa stoczona pod Lipskiem w dniach 16-19 października 1813 roku między wojskami francuskimi pod przywództwem Napoleona Bonaparte, a wojskami koalicji antyfrancuskiej (złożonej z Austrii, Prus, Rosji i Szwecji). Była to największa bitwa w kampaniach Napoleona i jego najcięższa porażka, aczkolwiek bardziej symboliczną stała się bitwa pod Waterloo. -
100 dni Napoleona
Okres od 1 marca (powrót Napoleona Bonaparte z wyspy Elby) do 22 czerwca 1815 (abdykacja Napoleona po przegranej bitwie pod Waterloo z tzw. VII koalicją antyfrancuską, czyli połączonymi siłami angielskimi oraz pruskimi), w którym Napoleon ponownie sięgnął po władzę we Francji. -
Bitwa pod Waterloo
Starcie zbrojne, do którego doszło 18 czerwca 1815 roku i było ostatnią bitwą Napoleona Bonaparte. Były cesarz Francuzów powrócił niespodziewanie z wygnania na Elbie i objął rządy na okres 100 dni. W krótkim czasie zebrał ponad 70-tysięczną armię, z którą ruszył w kierunku Brukseli, gdzie stały nierozwiązane jeszcze armie VI koalicji: angielska Wellingtona i pruska Blüchera. Po dwóch zwycięskich starciach 16 czerwca pod Quatre Bras i Ligny Napoleon stanął oko w oko z Wellingtonem pod Waterloo. Z
