-
Dec 9, 1100
Aimery Picauderen gida (hiztegi txikiak) Santiago bidea egiten zutenek hitzak apuntatzen zituzten
-
Dec 9, 1173
Nafarroako monastegian euskeraren oihartzunak agertu ziren
-
Dec 9, 1200
Gonzalo De Berceoren Lanetan euskara (zatico adb.)
-
Dec 12, 1200
Nafarroako Foru Aldundietan behin eta berriz agertzen da euskera
-
Dec 9, 1415
Gutun bat agertu zen euskeraz, gortearen gutun bat zen
-
Dec 12, 1450
Eredu epikoa (Baladen barruan) buruzagi eta jautxoen bizi giroaren kantak eta erlijioso kantak
-
Dec 16, 1475
Bernard Etxepare jaio
WikipediaBernart (Bernat edo Beñat) Etxepare (Sarasketa, 1480 - 1545) euskarazko lehen liburu inprimatuaren idazlea izan zen.
Eduki-taula Nafarroa Behereko Garaziko eskualdekoa zen. Sarasketan jaio zela uste da, XV. mendearen azken hamarkadetan (1480an ?), eta bizitza gehiena ere Garazi aldean eman zuen, Eiheralarreko erretore eta Donibane Garaziko bikario izan baitzen.
Nafarroako erreinuan 1512tik aurrera izan ziren gerrak eta istiluak gertutik bizitzea egokitu zitzaion. -
Dec 12, 1500
Baladen tradizio literarioa sortzen da gerra giroan
-
Dec 12, 1500
Eredu epiko lirikoa (kontaera dramatikoak :elkarrizketaz emanak ) lekuak, pertsonak eta garaiak orokorrak dira
-
Dec 13, 1500
Gizarte hierarkizatua hautsi
Bizitza ulertzeko modu berri bat sortu; horrela gizakiaren birbalorazioa eta arrazoia aurkituko ditugu mende honetan (XVI) -
Dec 13, 1512
Gaztelako Erregeak Nafarroako erresuma konkistatu zuen.
Gaztelako Erregeak Nafarroako erresuma konkistatu zuen eta albretarren dinastiak Nafarroa Beherera alde egin behar zuen. -
Dec 13, 1520
Eliza katolikoa banatu egiten da: Transmititzen zuena ez zelako betetzen ikusten zutelako. Ondorioz Martin Luter King-ek elizan erreforma egiten du
-
Dec 13, 1530
Trentoko kontzilioa
Erlijioan gertatutako gorabeherak euskera hizkuntzan afektatu zuen. -
Dec 12, 1537
Joan Zumarragako-ren eskutitza euskeraz zegoen
Juan de Zumarraga (Durango , Bizkaia , 1476 Mexico-ko Hiria , ekainak 3, 1548). 1528-tik Mexico-ko lehenengo gotzaina izan zen, eta 1533-ko apirilaren 27an kontsakratua izan zen. 1547an artzapezpiku izendatu zuten. “Real y Pontificia Universidad de Mexico” orain “Universidad Nacional Autónoma de México” dena sortu zuen. -
Dec 13, 1545
Euskeraz idatzitako lehenengo liburua
Linguae Vasconum Primitiae zen izenburua. Bernat Etxepare izan zen autorea. Bordelen inprimatua izan zen -
Dec 13, 1550
Inprentaren sorrera
-
Eredu lirikoak (konta poesia; gaia sinbolopena dator eta elkarrizketaz agertzen da)
-
Period: to
Errefrauak - Esteban Garibai
Informazio gehiagoLiteratur bizkaiera edo bizkaiera klasikoa batik bat XVIII. mende amaieratik aurrera gorpuztu eta garatu zen arren, mendebaleko euskararen aro zaharreko (Erdi Arotik Larramendiren lanak kaleratu artean) testigantzak izan, badira. -
Donemiliagako kukulako (Errioxa) monastegian Emilianor glosak (latinezko testuaren euskerako itzulpenak)
Situado en el lugar de su nombre y rodeado de robledales, este monasterio cisterciense consta en un documento de 1237 aunque se presume una mayor antigüedad; Landázuri conjeturó que quizás fuera más antiguo que las mismas Huelgas de Burgos de las que es filial, pero careció de pruebas. El trinitario Josef Moreno Curiel escribió en el prólogo de una obrita de piedad que «fue fundación de la familia de los Mendoza, y una del mismo apellido le rigió por su primera abadesa. Fue el año del señor de 1 -
