-
650 BCE
MÖ 650
İran'da ve Suriye'de Zerdüşt, Yeremya ve başkaları, önde gelen peygamber figürleri olarak kâinat ve tarihle etik bir yüzleşme talep ettiler. Bu sırada Yunan Anadolu'da ve İtalya'da Thales, Pythagoras ve başkaları, öncü filozoflar olarak insanın ve kâinatın doğası hakkında akılcı soruşturmalarla uğraştılar. Peygamberler de filozoflar da yerleşik doğa kültlerini eleştirip reformlar yapmaya çabaladılar. -
Period: 650 BCE to 632
MÖ 650-MS 632
İran-Akdeniz Bölgesinde Teslimiyetçi Dinlerin Gelişimi -
538 BCE
MÖ 538
Ahameniş Pers İmparatorluğu Ege'den İndüs'e kadar tek bir hoşgörülü ve müreffeh egemenlik ortamı oluşmasını sağladı; Zerdüştî geleneği Mecusî rahip kastına nüfuz etti. -
433 BCE
MÖ 433
Nehemya, peygamberlik geleneğine dayanarak Kudüs'te Yahudi ibadetini yeniden hayata geçirdi ve Yahudi cemaatini kutsal yazılara iman etme temeli üzerinde bir halk olarak kurdu. -
399 BCE
MÖ 399
Sokrates Atina'da felsefe uğruna öldü. Ondan sonra gelen birçok okul sayesinde Yunan hümanist idealinin kahramanı haline geldi. -
Period: 200 BCE to 200
MÖ 200-MS 200
Helenizm hayranı Romalılar önce Akdeniz havzasında etkili oldular, daha sonra da buraları yönettiler. Onların egemenliği altında Helen şehir kültürii standartlaştı. Aynı dönemde yine Helenizm hayranı olan Partlar Íran platosuna ve Mezopotamya ovasına egemen oldular; kişisel kurtuluş vaat eden ortak kültler bütün bu bölgelerde yaygınlaştı. -
30
MS 30
Hıristiyan cemaati Suriye'de kuruldu, Yahudi tanrısının çağrısım evrenselleştirdi. -
Period: 226 to 642
MS 226-642
SASANÎ İMPARATORLUĞU'NDAN MUHAMMED'İN ÖLÜMÜNE KADAR
İran'da ve Mezopotamya ovasında Sasanî İmparatorluğu Partların yerini aldı, görece merkezileşme sağlayarak kentsel refahı arttırdı. -
273
MS 273
Ötedünyacı Manicilik inancının kurucusu ve Sasanî imparatorunun dostu Mani öldü. -
275
MS 275
II. Behram'ın hükümdarlığı sırasında Zerdüştî Mazdacılığa Sasanî İmparatorluğu'nda resmi bir merkezi örgütlenme kurmasına ve muhalifleri cezalandırmasına izin verildi. (MS 275-292) -
285
MS 285
Roma şehrinin Akdeniz'deki gücünü kaybetmesine yol açan krizlerden (235-268) sonra, Roma İmparatorluğu Trakya boğazlarındaki (330'dan itibaren, Konstantinopolis'teki) başkenti etrafında bürokratik olarak yeniden örgütlendi; topluma zararlı bulundukları için Hıristiyanlara zulmedildi; rakip inançlar desteklendi. -
324
MS 324
I. Konstantin'in hükümdarlığı sırasında Hıristiyanlık, yeniden örgütlenmiş Roma İmparatorluğu'nda resmi bir konum kazandı ve daha sonra resmi din haline geldi. (MS 324-337) -
485
MS 485
MS 485 - 531:
1. Kavad'ın hükümdarlığı sırasında Mazdek'in eşitlikçi reform girişimi Zerdüştîliği ve Sasani aristokrasisini sarstı. -
525
MS 525
Romalılarla ittifak kuran Hıristiyan Habeşler Yemen'i işgal ettiler, burada (Hıristiyanlara zulmeden) Yahudi krallığını yıktılar. -
527
MS 527
MS 527-565:
1. Justinianos'un hükümdarlığı sırasında Roma iktidarı ve kültürel görkemi doruğuna ulaştı; bu dönemde son Pagan okulu da kapatıldı (529) ve Hıristiyan ortodoksluğu zorla uygulamaya kondu. -
531
MS 531
MS 531 - 579:
Nûşîrevan'ın hükümdarlığı sırasında, soylulara karşı kazanılan zaferle birlikte Sasanî iktidarı ve kültürel görkemi doruğuna ulaştı; Zerdüştî ortodoksluğa muhalif sapkınlıklar yok edildi. -
550
MS 550
Yemen'deki Marib barajının son defa yıkılışı. Bu olay güneydeki Arap tarım toplumunun ve Arap yarımadasında pagan Bedevi örüntülerinin üstünlüğünün zayıfladığını gösteriyordu. -
603
MS 603
MS 603 - 628:
Roma ve Sasanî İmparatorlukları arasındaki son büyük savaş, bu savaşta her iki tarafın güçleri ağır kayıplar verdi, ama siyasal statüko korundu. İsa'nın Gerildiğ Çarmıh'ın Kudüs'e İadesi (629), Hıristiyanlığın Zerdüştî İmparatorluk karşısında -ve Yahudiler ve sapkınlar karşısında- zafer kazandığını simgeliyordu. -
622
MS 622
MS 622-632
Mekkeli bir Arap olan Muhammed, Medine'de din ekseninde örgütlenmiş bir toplumun temellerini attı ve onun Arap yarımadasının büyük kısmini ele geçirmesini sağlayarak Sasanî ve Roma iktidarlarıyla boy ölçüşecek ve hatta kimi bölgelerde onun yerini alacak bir düzeye çıkardı.