Grezia

Antzinaroko Greziako Gobernu Erak

  • Monarkia
    900 BCE

    Monarkia

    Hasiera batean, Atenasko hiri-estatua monarkia zen (mono + krator = bakarraren agintea, grezieraz), errege batek agintzen zuen.
  • OLIGARKIA
    753 BCE

    OLIGARKIA

    K.a. 753. urtean, lur-jabe handiek boterea kendu zioten erregeari eta egitura oligarkikoa ezarri zuten. Oligarkiarekin (oligos + arkia = gutxi batzuen agintea), boterea esku gutxi batzuetan zegoen, pertsona edo familia jakinetan. Lurraldeko pertsona eraginkorrenak ziren eta euren artean antolatzen zuten agintea. Horrela, oligarkia indarrean egon zen garai hartan, Atenasko aristokratak politika, armada eta justizia osoa kontrolatzera iritsi ziren.
  • TIRANIA
    621 BCE

    TIRANIA

    Drakon legegileak legeak idatziz ezarri zituen Atenasko biztanleek ezagut zitzaten. Hainbat lege oso zorrotzak ziren eta tiranoen (tyrannos = jauna) bidez, indarrez inposatu ziren.
  • DEMOKRAZIA
    508 BCE

    DEMOKRAZIA

    Klistenes aristokrata berritzaileak Atenasko egitura politikoan aldaketak egitea erabaki zuen. Solonen erreformetan oinarrituta, Klistenesek erabaki zuen herritar gehiagok parte hartu behar zutela bizitza politikoan eta baita Atenasko zuzendaritzari buruzko erabakietan ere. Lehen, aberatsek hartzen zuten parte, ez bestek. Gero, herritar guztiek zuten horretarako eskubidea; hau da, gizonezko libre guztiak hasi ziren hiriaren agintean parte hartzen.
  • OLIGARKIA
    411 BCE

    OLIGARKIA

    Atenasko esperientzia demokratikoak mende bakarra iraun zuen. Espartaren aurkako gerrak, besteak beste Atenasen beherakada garaiak izan zituen. Egoera horretan K.a. 411n Atenasen egitura oligarkikoa berrezarri zen.
  • DEMOKRAZIA
    403 BCE

    DEMOKRAZIA

    K.a. 403n demokrazia berreskuratu zuten, baina, Mazedoniako errege Filipo II. ak Greziako lurralde guztiak eskuratu zituen
  • INPERIOA
    346 BCE

    INPERIOA

    K.a. 346. urtean. Alexandro Handia haren semeak, K.a. 336. urtean, inperio handi bat sortu zuen
  • ERRESUMA HELENISTIKOA
    323 BCE

    ERRESUMA HELENISTIKOA

    K.a. 323n hiltzean, Greziako lurraldea erresuma helenistiko txikietan zatitu zen.