-
Οι Δωριείς κατέβηκαν στη νότια Ελλάδα περίπου τον 12ο π.Χ. αι. και κατέλυσαν τον Μυκηναϊκό πολιτισμό, καθώς διέθεταν όπλα που ήταν ανώτερα από των Μυκηναίων. Μελέτες όμως συνδυάζουν την έλλειψη αρχαιολογικών ευρημάτων που να συνηγορούν σε μια τέτοια βίαιη εισβολή και στοιχείων από την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β, και αμφισβητούν έντονα την εκδοχή αυτή. Η μετακίνησή τους αυτή είναι γνωστή ως Κάθοδος των Δωριέων και είναι μέχρι σήμερα ένα από τα σκοτεινότερα σημεία της ελληνικής ιστορίας.
-
Ως πρώτος ελληνικός αποικισμός αναφέρεται το αποτέλεσμα των μεταναστεύσεων που συνέβησαν στον ελλαδικό χώρο από τα μέσα του 11ου έως τα τέλη του 9ου αιώνα π.Χ. Οι μετακινήσεις αυτές οδήγησαν στον αποικισμό των νησιών του Αιγαίου, της Κύπρου, της Κρήτης, των Επτανήσων, των Δωδεκανήσων και της δυτικής ακτής της Μικράς Ασίας από ελληνικά φύλα και την ίδρυση νέων πόλεων που αποτέλεσαν σημαντικά κέντρα του ελληνικού πολιτισμού.
-
Την παρακμή των μυκηναϊκών κέντρων ακολούθησαν αναστατώσεις για περίπου τρεις αιώνες. Οι μετακινήσεις των ελληνικών φύλων αποτέλεσαν μια μεταβατική εποχή, προς το τέλος της οποίας, μετά την απόκτηση μόνιμων εγκαταστάσεων, οι Έλληνες διαμόρφωσαν τις προϋποθέσεις της ανασυγκρότησής τους. Αυτή είναι η λεγόμενη Ομηρική εποχή , η οποία έχει χαρακτηριστεί και ως ελληνικός μεσαίωνας ή σκοτεινοί χρόνοι,γιατί παλαιότερα τη θεωρούσαν εποχή παρακμής και οι γνώσεις μας γι’ αυτήν ήταν περιορισμένες
-
Στις πρώιμες αυτές κοινωνίες ο οίκος φαίνεται πως λειτούργησε ως μονάδα κοινωνικής συγκρότησης. Με τον τερματισμό των μετακινήσεων των ελληνικών φύλων και την απόκτηση μόνιμων εγκαταστάσεων, τα μέλη του οίκου, που συνδέονταν με συγγενικούς δεσμούς, γίνονταν κάτοχοι της γης και αποκτούσαν οικονομική ισχύ.
-
Η ελληνική αλφαβητική γραφή προέκυψε κατά τρόπο αφομοιωτικό από το φοινικικό αλφάβητο. Οι Έλληνες προσάρμοσαν τα σύμβολα στις φωνητικές αξίες της ελληνικής γλώσσας και
επιπλέον πρόσθεσαν τα φωνήεντα που έλειπαν από
το φοινικικό αλφάβητο. Έτσι έγιναν οι δημιουργοί
του πρώτου πραγματικού αλφαβήτου. -
Από τη μυκηναϊκή εποχή πρέπει στον ελλαδικό χώρο να είχαν δημιουργηθεί τραγούδια με ηρωικό περιεχόμενο. Τα τραγούδια αυτά αποτέλεσαν το υπόβαθρο, το οποίο αργότερα οι Έλληνες των αποικιών της Μ. Ασίας χρησιμοποίησαν για να συγκροτήσουν γύρω από δύο διαφορετικά θέματα τα ομηρικά έπη. Δημιουργός αυτών των επών ο Όμηρος, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα συνέθεσε την Ιλιάδα στην πρωταρχική της μορφή
στα μέσα περίπου του 8ου αι. π.Χ. Η σύνθεση της
Οδύσσειας τοποθετείται στα τέλη του 8ου αι. π.Χ.