-
31,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ภาพวาดผนังที่เก่าที่สุดในโลก ณ ถ้ำโชเวต์ (Chauvet) ในประเทศฝรั่งเศษ เป็นภาพสัตว์ต่างๆ เช่น สิงโต เสือดำ แรด หมี กวางเรนเดียร์ ช้างแมมฒอธ กระทิง ม้า นกเค้าแมว ส่วนภาพคนนั้นมีรายละเอียดที่น้อยกว่าสัตว์ ภาพส่วนมากระบายด้วยสีจากถ่านไม้ ดิน ผสมกับไขมันสัตว์ หรือเลือด ภาพบางส่วนเป็นลายเส้นที่สลักด้วยวัตถุแหลมคมลงบนผนังหินปูนส่วนที่ยังอ่อนตัวอยู่ -
25,000-20,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช รูปสลักหินวีนัสแห่งวิลเลนดอร์ฟ (Venus of Willendorf) ในประเทศออสเตรีย เป็นรูปผู้หญิงอ้วน กลม รูปทรงคล้ายไข่ไก่ สูง 11.1 เซนติเมตร มีลักษณะของแม่พันธุ์ที่สมบูรณ์พร้อมสืบพันธุ์ แสดงถึงอำนาจของอิสตรี อาจใช้เป็นเครื่องรางช่วยให้มีบุตรหรือช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้ชุมชน ถือว่าเป็นงานศิลปะชิ้นเอกของโลกชิ้นหนึ่ง -
18,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ภาพวาดบนผนังที่ ถ้ำอัลตามิรา (Altamira) ในสเปน เป็นภาพระบายสีรูปต่างๆ เช่น กระทิง กวางแดง ม้า หมูป่า ภาพและลงสีได้ละเอียดมาก แม้จะใช้เพียงไม่กี่สี ความขรุขระของผนังหินยังช่วยเพิ่มมิติให้ภาพดูสมจริงยิ่งขึ้น -
15,000-10,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช ภาพวาดบนผนังที่ ถ้ำลาสโกซ์ (Lascaux) ในประเทศฝรั่งเศษ เป็นภาพระบายสีรูปสัตว์ต่างๆ เช่น กระทิง กวาง ม้า วัว ควาย กว่าสองพันตัว แม้ภาพคนจะมีให้เห็นบ้าง แต่ก็น้อยมากและมีความสำคัญน้อยกว่า -
จิตรกรรมตามหน้าผาบริเวณชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียนของสเปน ประเทศโปรตุเกสมีการวาดภาพทั้งคนและสัตว์ ความสูงประมาณ3ฟุต มีท่าทางเคลื่อนไหวและเรื่องราวในการดำรงชีวิต แสดงออกเป็นรูปคล้ายกันทั้งหมด -
หินตั้งเดี่ยว (Menhir or Standing Stone) เมนเฮอร์ เป็นแท่งหินที่ตั้งอยู่โดดเดี่ยว เมนเฮร์ที่มหญ่ที่สุดอยู่ที่ลอคมารีเก ฝรั่งเศส สูงถึง 64 ฟุต -
4,500-1,500 ปีก่อนคริสต์ศักราช สร้างสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ในสแกนดิเนเวีย อเมริกาเหนือ ประเทศฝรั่งเศษ และอังกฤษ เช่นเนินดินจำลอง (effigy mound) รูปร่างคล้ายสัตว์ต่างๆ เช่น รูปงูยักษ์ยาว 427 เมตร ที่รัฐโอไฮโอ ประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งคาดว่าสร้างขึ้นเพื่อบูชาเทพเจ้าประจำเผ่า -
การสร้างสถาปัตยกรรมสำคัญเช่น มหาวิหารซิกกูรัต เเละภาพสลักที่บันทึกเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ -
การสร้างสรรค์ผลงานด้านจิตรกรรมก็เ พื่อประดับตกแต่งในงานด้านสถาปัตยกรรมเป็นส่วนใหญ่ จึงพบตามฝาผนังภายในห้องต่างๆของพีระมิด แสดงออกอย่างเด่นชัดในเรื่องความเชื่อของโลกหน้าและเชื่อว่ าฟาโรห์เป็นเทพเจ้าที่มีอำนาจสูงสุด ในภาพเขียนพบทั้งรูปคนและสัตว์ -
การพัฒนาศิลปะรูปปั้น สถาปัตยกรรมเเละภาพเขียนที่เน้นความงามเเละการศึกษา -
การสร้างสถาปัตยกรรมที่ยิ่งใหญ่เช่น โคลอสเซียม และการใช้ศิลปะในการแสดงอำนาจ -
ศิลปะไบแซนไทน์บางลักษณะที่เริ่มจากอาณาจักรไบแซนไทน์โดยเฉพาะการเขียนภาพแบบที่เรียกว่า "รูปสัญลักษณ์" (icon) -
เนื้อหาทั้งทางเวลาและภูมิภาคที่ยืนยาวกว่า 1,000 ปีของประวัติศาสตร์ศิลปะของยุโรป ตะวันออกกลาง และ แอฟริกาเหนือ บริบทของศิลปะยุคกลางรวมขบวนการทางศิลปะและสมัยศิลปะที่สำคัญ ๆ ทั้งระดับชาติ ระดับท้องถิ่น ประเภทงาน การฟื้นฟู งานศิลปะ และ ศิลปินเอง -
ศิลปะแบบโรมาเนสก์ไม่มีอะไรเกี่ยวข้องกับความคิดของศิลปะแบบโรมัน นอกจากเป็นการฟื้นฟูวิธีการก่อสร้างแบบโรมัน เช่นเสาที่ใช้ในอาราม Saint-Guilhem-le-Désert หัวเสาที่วัดนี้แกะเป็นรูปใบอาแคนธัส (acanthus) ตกแต่งด้วยรอบปรุซึ่งจะพบตามอนุสาวรีย์แบบโรมัน -
ลักษณะสำคัญของสถาปัตยกรรมมีผนังเปิดกว้าง มีส่วนสูงเด่นเป็นพิเศษและมีแบบที่ออกมาเป็นลายเส้นอันซับซ้อน ทุกส่วนล้วนประกอบเข้าด้วยกันเป็นสัญลักษณ์นิยม ทางศาสนา โครงสร้างหลังคาเป็นโค้งแหลม ลักษณะต่าง ๆ -
สมัยนั้นสร้างสรรค์ผลงานออกมาในรูปแบบของความงามตามธรรมชาติ ได้รับอิทธิพลอีกส่วนหนึ่งมากจากแนวคิดมนุษยนิยม มีเทคนิคการวาดภาพหรือสร้างสรรค์ผลงานออกมาใช้องค์ประกอบทางศิลปะ หลักกายวิภาค หลักการเขียนภาพทัศนีย์วิทยา สะท้อนภาพชีวิต สังคม ศาสนาและวัฒนธรรม หากเป็นงานประติมากรรมจะมีมิติที่ดูโดดเด่น เน้นการเล่นแสงเงาทำให้เกิดความสมจริง สร้างระยะลึกตื้น งานศิลปะส่วนใหญ่จะมุ่งเน้นไปที่รูปแบบลักษณะของมนุษย์และสัตว์ -
รุ่งเรืองขึ้นมาด้วยการสนับสนุนจากคริสตจักรโรมันคาทอลิก ระหว่างการประชุมสภาสังคายนาแห่งเทรนต์ เมื่อปี ค.ศ. 1545-1563 ประเด็นหนึ่งที่มีการถกเถียงกันที่นั่นก็คือเรื่องความหมายและความสัมพันธ์ระหว่างศิลปะและศาสนา ทางที่ประชุมตกลงกันว่าศิลปะควรจะสิ่งที่สื่อสารเรื่องศาสนาโดยใช้วิธีจูงใจและสะเทือนอารมณ์ผู้ดูโดยตรง ในขณะเดียวกันอภิชน (Aristocracy) สมัยนั้นก็เห็นว่าแบบบารอกเป็นศิลปะที่สร้างความประทับใจให้กับผู้ดู เป็นศิลปะที่แสดงความถึงความมีอำนาจของเจ้าของ วังแบบบารอกจะสร้างต่อเนี่องกัน (sequence) -
ศิลปะโรโกโกเริ่มพัฒนามาจากศิลปะฝรั่งเศส และการตกแต่งภายในเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 18 ห้องที่ออกแบบแบบโรโกโกจะเป็น เอกภาพ คือทุกสิ่งทุกอย่างในห้อง ไม่ว่าจะเป็นผนัง เครื่องเรือน หรือเครื่องประดับ จะออกแบบเพื่อให้กลมกลืนกันอันหนึ่งอันเดียวกันมิใช่จะอิสระต่อกัน คือไม่มีสิ่งใดในห้องนั้นที่นอกแบบออกมา ภายในห้องจะมีเครื่องเรือนที่หรูหราและอลังการ รูปปั้นเล็ก ๆ แบบประดิดประดอย ภาพเขียนหรือกระจกก็จะเป็นกรอบลวดลาย และพรมแขวนผนัง ที่ถ้าแยกอะไรออกมาก็จะทำให้ห้องนั้นไม่สมบูรณ์แบบ -
จิตรกรรมสีน้ำมันบนผ้าใบ โดย จาค หลุยส์ เดวิด มีการจัดองค์ประกอบภาพเหมือนการแสดงละครบนเวทีและนิยมใช้ภาพสถาปัตยกรรมที่ใหญ่โต เป็นพื้นหลัง -
งานศิลปะแบบโรแมนติกได้รับอิทธิพลมาจากการเปลี่ยนแปลงการทางเมือง สังคม และเศรษฐกิจในสมัยนั้น และความคิดแบบเสรีประชาธิปไตย โดยเฉพาะเหตุการณ์การปฏิวัติในฝรั่งเศส การปฏิวัติอุตสาหกรรม จึงส่งผลให้ชาวยุโรป ละทิ้งเหตุผลตามแบบนีโอ-คลาสสิกที่ยึดติดกับเหตุผล แล้วหันมาทำตามอารมณ์ความต้องการ และความรู้สึกของตนเองอย่างเสรีมากขึ้น -
มีความเชื่อว่าความจริงทั้งหลายคือความเป็นอยู่จริง ๆ ของชีวิตมนุษย์ ดังนั้น ศิลปินกลุ่มนี้จึงเขียนภาพที่เป็นประสบการณ์ตรงของชีวิต เช่น ความยากจน การปฏิวัติ ความเหลื่อมล้ำในสังคม โดยการเน้นรายละเอียดเหมือนจริงมากที่สุด -
ศิลปะภาพถ่าย (Photography)ศิลปะภาพถ่ายถือกำเนิดในทวีปยุโรป เช่นเดียวกับศิลปะแขนงอื่น ๆ และนับตั้งแต่เริ่มวิวัฒนาการก็มีคำถามเกิดขึ้นอยู่เสมอว่า ภาพถ่ายเป็นศิลปะจริงหรือไม่ เมื่อการถ่ายภาพเกิดขึ้นใหม่ ๆ การยอมรับว่าภาพถ่ายเป็นงานศิลปะประเภทหนึ่ง เพราะภาพถ่ายต้องใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์มาก การยอมรับว่าภาพถ่ายเป็นศิลปะนั้นก็เป็นมุมแคบ สืบเนื่องมาจากความไม่เข้าใจศิลปะของภาพถ่ายอย่างแท้จริง -
การจับภาพแสงและสีในช่วงเวลาสั้น ๆ -
การใช้สีและรูปแบบที่แตกต่างออกไปจากอิมเพรสชันนิสต์ -
มีผลงานเน้นคุณภาพของภาพวาดและสีที่เข้มข้นทับซ้อนกับ ค่า เชิงภาพหรือความสมจริงที่คงอยู่โดย ลัทธิประทับใจ -
ศตวรรษที่ 19 เป็นช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในสังคมมนุษย์ การปฏิวัติอุตสาหกรรมได้เปลี่ยนแปลงพื้นที่ในเมืองไปอย่างสิ้นเชิง และความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมก็พัฒนาไปตามทิศทางด้านดาราศาสตร์ บริบทของนวัตกรรมทางอุตสาหกรรมนี้ได้ปูทางให้กับนักออกแบบในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากเทคโนโลยี วัสดุ และมุมมองทางสังคมใหม่ ๆ -
ศิลปะแบบสมัยใหม่ที่เกิดขึ้นระหว่าง ปี 1908?1918 โดยเริ่มต้นจากกลุ่มศิลปินที่อาศัยอยู่ในกรุงปารีส (ในขณะนั้นเป็นเมืองหลวงของ “ความทันสมัย”) ศิลปินที่บุกเบิกแนวทางนี้คือ พาโบล ปิกาสโซ (Pablo Picasso) และ จอร์จ บราค (Georges Braque) -
ศิลปะที่เกิดขึ้นในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 โดยมีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับศิลปะในลัทธิเหนือจริง (surrealism) ลักษณะโดยรวมของกลุ่มดาดานั้นจะมีน้ำหนักไปในแนวทางต่อต้านสังคมและกฎเกณฑ์ความงามของศิลปะแบบเดิม ๆ ซึ่งเคยเป็นที่ยอมรับกันทั่วไป กล่าวได้ว่า ดาดาใช้ศิลปะเป็นเครื่องมือในการกบฏต่อทุกสิ่งที่เคยมีมาในอดีต -
จินตนาการเป็นส่วนสำคัญของการแสดงออก จินตนาการคือจิตไร้สำนึก และจิตไร้สำนึกเป็นภาวะของความฝัน ที่มีขบวนการต่อเนื่องกันซึ่งนำไปสู่การสร้างสรรค์งานศิลปะได้ สิ่งที่เราเห็นจากโลกภายนอกขณะตื่น เป็นเพียงปรากฎการทางการแทรกแซงความงามของพวกเขาคือความมหัศจรรย์ ความมหัศจรรย์เพียงอย่างเดียวที่สามารถสร้างศิลปะให้สมบูรณ์ได้ และยังให้ความรู้สึกที่เต็มไปด้วยความหมายต่อความรู้สึกของมนุษย์ -
สไตล์อาร์ตเดโคปรากฏขึ้นในช่วงแรกของศิลปะกราฟิกในช่วงหลายปีก่อนสงครามโลกครั้งที่ 1 ปรากฏในโปสเตอร์และการออกแบบเครื่องแต่งกายของ Léon Bakst สำหรับ Ballets Russes ในปารีสและในแคตตาล็อกของนักออกแบบแฟชั่น Paul Poiret [ 95 ]ภาพประกอบของGeorges Barbierและ Georges Lepape และภาพในนิตยสารแฟชั่นLa Gazette du bon tonจับภาพความสง่างามและความเย้ายวนของสไตล์ได้อย่างสมบูรณ์แบบ -
กระแสศิลปะแรกในอเมริกาที่เกิดจากเหล่าศิลปินชาวยุโรปที่อพยพมาสหรัฐอเมริกา พวกเขาเหล่านี้หนีภัยเผด็จการของพวกนาซีจากเยอรมนี แอ็บสแตรค เอ็กซ์เพรสชันนิสม์ คือผลจากการสังเคราะห์ศิลปะหลากหลายรูปแบบ -
เพื่อให้การสะท้อนเรื่องราวที่ปรากฏในปัจจุบัน ให้ความรู้สึกในความเป็นปัจจุบันอย่างแท้จริง ศิลปินป็อปอาร์ตได้ใช้วัสดุจริง การปะติด และกลวิธีการดังศิลปินก่อนหน้าได้เคยทดลองทำเอาไว้ -
คอนเซ็ปชวล อาร์ต เป็นอีกกระแสศิลปะที่เกิดจากปฏิกิริยาต่อต้านศิลปะกระแสหลัก เป็นการตอบโต้แนวโน้มที่ศิลปะกลายเป็นสินค้าพาณิชย์มากขึ้นเรื่อยๆ ศิลปิน
คอนเซ็ปชวล อาร์ต จึงทำผลงานในแนวทางที่ตลาดศิลปะไม่ชอบ เป็นผลงานที่ขายไม่ได้หรือ
ในงานบางประเภทก็ยากที่จะซื้อขาย ลำบากที่จะสะสม เพราะ คอนเซ็ปชวล อาร์ต จะเน้นที่ความคิดมากกว่าตัววัตถุและความสวยงามของมัน -
สตรีทอาร์ต (Street Art) และกราฟิตี้ (Graffiti) เป็นรูปแบบทางศิลปะที่อยู่ใกล้ตัวเราสุด ๆ แต่ก็ดูห่างไกลทางความคิดเหลือเกิน มันเป็นรอยฉีดรอยพ่นหรือแต้มสีเปื้อนอยู่ตามข้างทาง ที่เราเดินไปเดินมาทุกวัน แต่มันก็เต็มไปด้วยข้อความ สัญลักษณ์ หรือรูปภาพ ที่เราแปลไม่ออก มันเป็นภาพจำของเด็กช่าง และภาพจำของคนดำ สองผู้ร้ายแห่งเมืองใหญ่ที่สังคมยังไม่เข้าใจดี แต่ขณะเดียวกันมันก็เป็นขุมทรัพย์ทางเศรษฐกิจที่เรียกนักท่องเที่ยวให้มาเดินชมเมือง -
“ศิลปะจัดวาง” จะหมายถึงศิลปะภายในตัวสิ่งก่อสร้าง ถ้าตั้งอยู่ภายนอกก็มักจะเรียกว่า “ศิลปะภูมิทัศน์” (Land art) และศิลปะสองประเภทนี้คาบเกี่ยวกัน ศิลปะจัดวางอาจจะเป็นได้ทั้งศิลปะที่ติดตั้งอย่างถาวรหรือเพียงชั่วคราวก็ได้ ศิลปะจัดวางได้รับการติดตั้งในการแสดงงานนิทรรศการศิลปะ เช่นในพิพิธภัณฑ์หรือหอศิลป์ หรือในบริเวณทั้งที่เป็นของส่วนบุคคลและของสาธารณชน ประเภทของงานก็ครอบคลุมตั้งแต่การใช้วัสดุที่พบโดยทั่วไป -
สื่อสารถึงวัฒนธรรมหนึ่ง การผสมผสานระหว่างวัฒนธรรม ตลอดจนการสร้างวัฒนธรรมขึ้นมาใหม่เพื่อสื่อสารกับผู้ชมต่างกลุ่มวัฒนธรรมได้อย่างลงตัว ถึงแม้ว่ากรอบแนวคิดจะเกิดเพียงรากวัฒนธรรมใดอย่างหนึ่งก็ตาม แต่ศิลปะการแสดงนั้นไม่อาจอยู่กับที่ได้ศิลปินจำเป็นต้องพัฒนางานสร้างสรรค์ให้ทันยุคสมัยที่สุด เพื่อให้ศิลปะการแสดงเป็นสื่อกลางหนึ่งในการสื่อสารสังคมเพื่อรักษามรดกทางวัฒนธรรม เพื่อการสร้างสรรค์และเพื่อรับใช้สังคมในยุคร่วมสมัยต่อไป -
Sound Art ไม่ได้เกิดขึ้นชั่วข้ามคืน และก็ไม่ใช่การสร้างสรรค์ขึ้นของใครเพียงคนเดียว Sound Art หรือ ศิลปะทางด้านเสียง หลอมตัวขึ้นจากการเกิดขึ้นของความเคลื่อนไหวที่หลากหลายตั้งแต่ยุค 70 ทั้งศิลปะการแสดงสด งาน body art งานวิดีโอ ละครเวที และดนตรีทดลอง ศิลปินมองหาวิถีใหม่ๆ ในการเชื่อมโยงระหว่างสื่อต่างๆ เชื่อมกับพัฒนาการทางเทคโนโลยีของเครื่องดนตรีที่มีส่วนข่วยกระตุ้นกระบวนการนี้ -
โดยมนุษย์ริเริ่มนำมาใช้ประโยชน์ในงานด้านต่างๆ นับตั้งแต่ทศวรรษที่ 1970 ปัจจุบัน ศิลปะดิจิทัล หรือดิจิทัลอาร์ตส์ (Digital arts ) มีอิทธิพลต่อการสื่อสารข้อมูลผ่านสื่อหลายประเภทไปยังกลุ่ม ประชากรช่วงวัยต่างๆ ทั้งนี้ ในยุคปัจจุบัน ทั้งภาคเอกชนและภาครัฐต่างก็ให้ความสำคัญกับ การนำศิลปะดิจิทัล หรือดิจิทัลอาร์ตส์ (Digital arts ) มาเป็นปัจจัยหนึ่งในการสื่อสารข้อความ สำคัญไปยังกลุ่มเป้าหมาย -
ผลงานศิลปะร่วมสมัยและสัมมนาเชิงปฏิบัติการให้ความรู้ด้านทัศนศิลป์แก่สังคม มุ่งหวังให้ผู้เข้าร่วมโครงการเกิดความสุนทรีย์และความชื่นชมในความหลากหลายทางวัฒนธรรมและการที่วัฒนธรรมมีส่วนช่วยให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน -
ป้อนคำและข้อความ AI โปรแกรมวาดภาพก็จะแปลงคำให้เป็นภาพตามที่เราคิดและจินตนาการ ง่าย-สะดวก-รวดเร็ว ไม่ต้องเป็นศิลปินหรือร่ำเรียนมาทางด้านศิลปะก็สร้างสรรค์ผลงานที่สวยงามได้ โปรแกรม AI แบบนี้จึงได้รับความนิยมใช้อย่างแพร่หลาย ทั้งในการทำงานและงานอดิเรกที่สร้างความสนุกและผ่อนคลาย อย่างไรก็ตาม ในอีกมุมหนึ่ง ก็มีผู้ตั้งคำถามกับเทคโนโลยีนี้ว่าจะเข้ามาแทนที่ศิลปินหรือไม่ จะมีผลกระทบต่องานและรายได้ของผู้ที่ประกอบอาชีพด้านศิลปะอย่างไร จินตนาการและฝีมือในการสร้างสรรค์ศิลปะของมนุษย์