Μέγας Αλέξανδρος: σημαντικοί σταθμοί στον βίο του

Γέννηση του Μ.Αλεξάνδρου στην αρχαία Πέλλα

356 BCE

Γονείς του ο Φίλιππος Β΄, βασιλιάς της Μακεδονίας και η Ολυμπιάδα, πριγκίπισσα της Ηπείρου. Σύμφωνα με την παράδοση, γεννήθηκε την ίδια νύχτα που ο Ηρόστρατος πυρπόλησε τον ναό της Άρτεμης στην Έφεσο, γεγονός που ερμηνεύτηκε ως οιωνός της υποταγής της Ασίας. Η γενεαλογία του ανάγεται στον ημίθεο Ηρακλή και στον Αχιλλέα.

Εκπαίδευση από τον Αριστοτέλη

342 BCE

Ο Φίλιππος προσκαλεί τον φιλόσοφο Αριστοτέλη στη Μακεδονία, για να αναλάβει τη διαπαιδαγώγηση του γιου του Αλέξανδρου, που ήταν τότε μόλις 13 χρονών. Ο Αριστοτέλης ο οποίος έμεινε έξι χρόνια στη μακεδονiκή αυλή φρόντισε να μεταδώσει στον Αλέξανδρο το πανελλήνιο πνεύμα και χρησιμοποίησε ως παιδευτικό όργανο τα ομηρικά έπη. Ο Αλέξανδρος συνήθιζε να λέει: "Στους γονείς μου οφείλω το ζην και στο δάσκαλό μου το ευ ζην".

Μάχη Χαιρώνειας

338 BCE

Στη μάχη της Χαιρώνειας ο Φίλιππος συνέτριψε τις ενωμένες δυνάμεις Αθηναίων και Θηβαίων, με τον Αλέξανδρο επικεφαλής του ιππικού.

Συνέδριο της Κορίνθου - Συνάντηση με Διογένη

336 BCE

Μετά τη δολοφονία του Φιλίππου, ο Αλέξανδρος συγκάλεσε νέο συνέδριο της Κορίνθου, όπου οι Έλληνες τον ανακήρυξαν «στρατηγό αυτοκράτορα της Ελλάδος» για την εναντίον των Περσών εκστρατεία, την οποία δεν είχε προλάβει να πραγματοποιήσει ο πατέρας του. Στόχος της πανελλήνιας εκστρατείας ήταν η τιμωρία της Περσίας. Κατά τον Πλούταρχο, στην Κόρινθο ο Αλέξανδρος συνάντησε και τον κυνικό φιλόσοφο Διογένη ωστόσο πολλοί νεότεροι ιστορικοί αμφισβητούν την ιστορικότητα αυτού του γεγονότος.

Μάχη στον Γρανικό ποταμό

334 BCE

Η μάχη του Γρανικού ανέδειξε νικητή τον Αλέξανδρο. Ο ίδιος ο Αλέξανδρος κινδύνευσε, αλλά σώθηκε από την παρέμβαση του Κλείτου. Οι Πέρσες αιφνιδιάστηκαν από το μακεδονικό ιππικό που διέσχισε τον ποταμό και τράπηκαν σε φυγή. Οι απώλειες των Μακεδόνων ήταν μόνο 110 άνδρες, ενώ ανάμεσα στους Πέρσες νεκρούς υπήρξαν και πολλοί άρχοντές τους. Η ήττα των Περσών άνοιξε τον δρόμο στον Αλέξανδρο για την κατάκτηση όλης της Μικράς Ασίας. Ο Αλέξανδρος παραχώρησε στις ιωνικές πόλεις αυτονομία.

Έναρξη εκστρατείας κατά των Περσών - Τροία

334 BCE

Ο Αλέξανδρος με 35.000 στρατό περνά τον Ελλήσποντο και φτάνει στην Τροία όπου τιμά τον Αχιλλέα στον οποίο ήθελε να μοιάσει από μικρός.

Γόρδιος δεσμός

333 BCE

Σύμφωνα με την παράδοση όποιος έλυε τον Γόρδιο δεσμό (δηλ το δεσμό με φλοιό κρανιάς με τον οποίο ήταν δεμένος ο ζυγός του άρματος του Γόρδιου, πατέρα του Μίδα) θα κυριαρχούσε στην Ασία. Λέγεται ότι ο Αλέξανδρος έκοψε τον δεσμό με το σπαθί του, αναφωνώντας: "Ό,τι δεν λύεται κόπτεται". Ωστόσο ο Αριστόβουλος, που ήταν πιθανώς αυτόπτης μάρτυς, αναφέρει ότι τον έλυσε αφαιρώντας τον πύρο από το τιμόνι του άρματος, όπου συγκρατείτο ο δεσμός του ζυγού.

Μάχη στην Ισσό

333 BCE

Ο Αλέξανδρος στη μάχη της Ισσού της Κιλικίας πραγματοποίησε πλευρική επίθεση και βρέθηκε στα νώτα του Δαρείου Γ΄ του Κομοδανού. Ο Δαρείος Γ΄ τράπηκε σε φυγή, αφήνοντας στα χέρια του νικητή τη σκηνή, τη μητέρα, τη σύζυγό του και πολλά λάφυρα. Με αυτήν τη νίκη άνοιγε ο δρόμος για προέλαση στην καρδιά της περσικής αυτοκρατορίας.

Πολιορκία της Τύρου και της Γάζας. Κατάληψη Φοινίκης, Παλαιστίνης, Αιγύπτου

332 BCE

Η εκπόρθηση της Τύρου, κατόπιν σκληρότατης και επίμοχθης πολιορκίας, υπήρξε στρατηγικής σημασίας γεγονός, καθώς η παραθαλάσσια πόλη χρησιμοποιήθηκε ως βασικός ναύσταθμος για τους Μακεδόνες στη συνέχεια της εκστρατείας. Η συνακόλουθη κυρίευση της Γάζας επέτρεψε την κατάληψη ολόκληρης της Φοινίκης από τον Αλέξανδρο.

Ίδρυση Αλεξάνδρειας Αιγύπτου

331 BCE

Το 332 π.Χ. ο Αλέξανδρος κινείταιι προς την Αίγυπτο. Οι Αιγύπτιοι τον δέχτηκαν ως ελευθερωτή και τον ανακήρυξαν διάδοχο των Φαραώ. Ο Αλέξανδρος δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για την ιστορία και τον πολιτισμό της Αγύπτου. Το 331 π.Χ. ιδρύει την Αλεξάνδρεια κοντά στον Νείλο. Επρόκειτο για πόλη στολίδι της Μεσογείου με σπουδαία ιδρύματα, (π.χ. τη βιβλιοθήκη), ναούς, μνημεία και οικοδομήματα. Χαρακτηριστικότερο όλων ο Φάρος στο ομώνυμο νησάκι.

Μάχη στα Γαυγάμηλα

331 BCE

Μετά την αποτυχημένη προσπάθεια εξευμενισμού του Αλέξανδρου από τον Δαρείο, οι δύο αντίπαλοι στρατοί ήρθαν αντιμέτωποι στη μάχη στα Γαυγάμηλα. Μολονότι ο Αλέξανδρος μειονεκτούσε πολύ από άποψη αριθμού στρατιωτών, κατόρθωσε να νικήσει κατά κράτος τον Δαρείο εφαρμόζοντας την τακτική της μακεδονικής φάλαγγας. Η νίκη στα Γαυγάμηλα οδηγεί στο τέλος της περσικής αυτοκρατορίας και στη δολοφονία του Δαρείου από προδοσία. Δυστυχώς στη μάχη σκοτώθηκε και το αγαπημένο άλογο του Αλέξανδρου, ο Βουκεφάλας.

Στη Βαβυλώνα, τα Σούσα, την Περσέπολη και τα Εκβάτανα

330 BCE

Μετά τη νίκη στα Γαυγάμηλα ο Αλέξανδρος κατευθύνθηκε προς τη Βαβυλώνα, τα Σούσα (πρωτεύουσα των Αχαιμενιδών), την Περσέπολη και τα Εκβάτανα, πόλεις τις οποίες κατέλαβε χωρίς δυσκολίες, πιστοποιώντας και τυπικά την κατάλυση της περσικής αυτοκρατορίας. Για να διοικήσει το απέραντο κράτος χρησιμοποίησε και Πέρσες αξιωματούχους. Άρχισε μάλιστα να αλλάζει συμπεριφορά ζητώντας από τους στρατιώτες του να τον προσκυνούν, όπως γινόταν με τους βασιλείς της Περσίας, γεγονός που προκάλεσε δυσαρέσκεια.

Κατάληψη της Βακτριανής και της Σογδιανής

328 BCE

Ο Αλέξανδρος έφτασε πια στις ορεινές εσχατιές της Περσικής αυτοκρατορίες. Μετά από σκληρές μάχες σε δύσβατες, οχυρές θέσεις, οι Μακεδόνες έθεσαν πλέον υπό τον έλεγχό τους και τα πλέον ακραία σημεία της περσικής επικράτειας.

Γάμος με την Ρωξάνη - Εισβολή στην Ινδία

327 BCE

Το 327 π.Χ. ο Αλέξανδρος παντρεύτηκε τη Ρωξάνη, κόρη του σατράπη της Σογδιανής Οξυάρτη. Ίσως η κίνηση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της οικουμενικότητας που ο ίδιος ήθελε πια να προσδώσει στο κράτος του. Άλλωστε αργότερα παρότρυνε τους μεικτούς γάμους ανάμεσα σε Μακεδόνες και γυναίκες από την Ανατολή και κατανοεί την αξία της ανεξιθρησκίας. Μετά την υποταγή της περσικής αυτοκρατορίας, μια νέα πρόκληση ανοιγόταν: η μυστηριώδης και αχανής Ινδία, χώρα για την οποία ελάχιστα ήταν γνωστά στην Ελλάδα.

Μάχη στον Υδάσπη

326 BCE

Στον παραπόταμο του Ινδού, τον Υδάσπη, ο Αλέξανδρος έδωσε μια τελευταία μεγάλη μάχη, αυτή τη φορά εναντίον του Πώρου, τοπικού τολμηρού ηγεμόνα, ο οποίος διοικούσε έναν στρατό στηριζόμενο σε πολεμικούς ελέφαντες. Επρόκειτο για μια «εξωτική» μάχη, διαφορετική από εκείνες εναντίον των Περσών, την οποία οι Μακεδόνες διεξήγαγαν νικηφόρα, υποχρεώνοντας σε υποταγή τον Πώρο αλλά και όλους τους ηγεμόνες της περιοχής.

Η διάβαση της ερήμου Γεδρωσίας & ο πλους του Νεάρχου

325 BCE

Ο Αλέξανδρος και οι στρατιώτες του περνούν την έρημο της Γεδρωσίας, μια αχανή και άνυδρη έκταση, όπου οι αντοχές τους δοκιμάστηκαν σοβαρά. Ο Νέαρχος, ναυάρχος του Αλεξάνδρου, παρέπλευσε με τον στόλο τον περσικό κόλπο από τις εκβολές του Ινδού ως τον μυχό του κόλπου, σημειώνοντας έναν εντυπωσιακό εξερευνητικό άθλο που έφερε, εκτός από θαυμασμό, πολλές νέες γεωγραφικές, φυσιογνωστικές και εθνολογικές γνώσεις.

Επιστροφή στα Σούσα - τέλος εκστρατείας

324 BCE

Το ανατολικότερο σημείο σστο οποίο φτάνει ο Αλέξανδρος είναι ο Ύφασης, παραπόταμος του Ινδού. Ωστόσο επιθυμεί να φθάσει στον Γάγγη ποταμό, αλλά τα στρατεύματα αρνούνται να τον ακολουθήσουν λόγω των μεγάλων δυσκολιών της εκστρατείας (εξάντληση απο συνεχείς πολέμους, κακουχίες, καυτός ήλιος, έρημοι, έλλειψη νερού). Έτσι ο Αλέξανδρος επιστρέφει στα Σούσα.

Θάνατος του Αλέξανδρου στη Βαβυλώνα

323 BCE

Ο Αλέξανδρος πέθανε στη Βαβυλώνα, την οποία ήθελε να κάνει πρωτεύουσα του κράτους του, ύστερα από ολιγοήμερη ασθένεια. Η πιθανότερη εικασία για την αιτία του θανάτου του είναι ότι αυτός οφείλεται σε κάποια λοιμώδη νόσο. Η Αλεξάνδρεια είναι η τελευταία γνωστή τοποθεσία της σορού του. Οι κυριότεροι στρατηγοί του επρόκειτο στα επόμενα χρόνια να διαγωνιστούν για τη διαδοχή και τελικά, κατόπιν πολλών συγκρούσεων, να διαμοιράσουν τα εδάφη της αυτοκρατορίας ιδρύοντας τα λεγόμενα ελληνιστικά βασίλεια.

Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;

2019

https://www.youtube.com/watch?v=9mqvDXLN5RM Η εκστρατεία του Μ.Αλεξάνδρου είχε φέρει πολλές αλλαγές. Oι άνθρωποι γνώρισαν περισσότερα για μακρινές χώρες, τον πολιτισμό τους, τα ζώα, τα φυτά. Αρκετοί Έλληνες εγκαταστάθηκαν στις νέες πόλεις, όπου διαδόθηκε ο ελληνικός πολιτισμός και μιλήθηκε η ελληνική γλώσσα. Ο Αλέξανδρος δεν επεδίωξε να μεταβάλει τους λαούς της Ασίας σε Έλληνες, αλλά να τους αναμείξει σ’ ένα αρμονικό σύνολο, όπου ο καθένας θα είχε τη θέση του (μεικτοί γάμοι, ανεξιθρησκία).