-
Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ευρώπη ήταν ένας
σωρός από ερείπια. Ο πόλεμος είχε καταστρέψει τα
αστικά κέντρα, το οδικό δίκτυο και μεγάλο μέρος
του βιομηχανικού ιστού της ηπείρου. Η ευρωπαϊκή
οικονομία είχε καταρρεύσει. Ο πόλεμος είχε επίσης ως
αποτέλεσμα τρομακτικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές:
55 εκατομμύρια νεκρούς, 35 εκατομμύρια τραυματίες
και 190 εκατομμύρια εκτοπισμένους, παγκοσμίως. Ποτέ
άλλοτε δεν είχε υπάρξει τόσο ευρεία λαϊκή απαίτηση για
ειρήνη -
Period: to
Το Ευρωπαϊκό όραμα
-
1950: Η Διακήρυξη Σουμάν
Στις 9 Μαΐου 1950 ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών
Ρομπέρ Σουμάν διοργάνωσε μια συνέντευξη Τύπου. Κατά
τη διάρκειά της, ζήτησε από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες
να διαχειριστούν μαζί τους πόρους άνθρακα και χάλυβα
που διέθεταν. Καθώς ο άνθρακας και ο χάλυβας είναι
απαραίτητα υλικά για την κατασκευή όπλων, έλπιζε ότι
με αυτήν τη συνεργασία θα ήταν αδύνατη κάθε πολεμική
σύγκρουση στο μέλλον. Επιπλέον, ο άνθρακας και ο
χάλυβας ήταν επίσης απαραίτητοι για τη μεταπολεμική
ανοικοδόμηση της ηπείρου. -
1951: Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα
Η Γαλλία, η (Δυτική) Γερμανία, η Ιταλία, το Βέλγιο, οι Κάτω
Χώρες και το Λουξεμβούργο αντέδρασαν θετικά στη
διακήρυξη του Ρομπέρ Σουμάν. Το 1951 αυτές οι 6 χώρες
υπέγραψαν τη Συνθήκη των Παρισίων. Η Ευρωπαϊκή
Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) τέθηκε σε ισχύ
το 1952. -
1957: Συνθήκες της Ρώμης για την ΕΟΚ και την Ευρατόμ
Οι 6 χώρες επιθυμούσαν στενότερη
οικονομική συνεργασία. Το 1957 υπέγραψαν 2
συνθήκες, γνωστές ως Συνθήκες της Ρώμης.
- Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα(ΕΟΚ):
συμφώνησαν να συγχωνεύσουν τις οικονομίες τους σε μια κοινή αγορά, ξεκινώντας με την τελωνειακή ένωση. Ήταν η αρχή συνεργασίας σε γεωργία, αλιεία, λιμένες και στην πολιτική
μεταφορών.
- Ευρατόμ: αφορούσε την κοινή έρευνα για
εφαρμογές της πυρηνικής ενέργειας με ειρηνικούς
σκοπούς.
Οι Συνθήκες της Ρώμης τέθηκαν σε ισχύ το 1958. -
Δεκαετία του 1960: Επιτυχίες και προβλήματα
Η επιτυχία της οικονομικής συνεργασίας ήταν
εντυπωσιακή. Κατά τη δεκαετία του 1960, ο όγκος του
εμπορίου στην ΕΟΚ ήταν αντίστοιχος με αυτόν στις ΗΠΑ και
στη Σοβιετική Ένωση μαζί.
Ωστόσο, μετά τις Συνθήκες της Ρώμης ξεκίνησε μια
δύσκολη περίοδος για την ευρωπαϊκή συνεργασία.
Τα κράτη μέλη δεν ήθελαν πια να εκχωρήσουν άλλες
εξουσίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτές οι δύσκολες
διαπραγματεύσεις χαρακτήρισαν την ευρωπαϊκή
συνεργασία στις δεκαετίες του 1960 και του 1970. -
1965: Ευρωπαϊκές Κοινότητες
Συνθήκη Συγχώνευσης (υπογράφηκε το 1965 και
τέθηκε σε ισχύ το 1967): Η ΕΚΑΧ, η ΕΟΚ και η Ευρατόμ
συγχωνεύτηκαν στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες -
Προσχώρηση της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου
Η επιτυχία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας
προσέλκυσε και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η Δανία,
η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο προσχώρησαν
το 1973. Παράλληλα γίνονταν διαπραγματεύσεις
με τη Νορβηγία, αλλά ο νορβηγικός λαός, με
δημοψήφισμα, απέρριψε τη συμμετοχή -
1979: Πρώτες εκλογές με άμεση ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Για πρώτη φορά, οι πολίτες των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων
εξέλεξαν άμεσα τους αντιπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 1979. Τα κράτη μέλη εκείνη
την εποχή ήταν 9 και για την περίοδο 1979-1984
εκλέχθηκαν 410 ευρωβουλευτές. -
Προσχώρηση της Ελλάδας
Η Ελλάδα είχε πρόσφατα αποτινάξει τη στρατιωτική
δικτατορία του 1967. Με την προσχώρηση
της Ελλάδας, τα τότε κράτη μέλη ήθελαν να
υποστηρίξουν τη νεοεγκαθιδρυμένη δημοκρατία.
Οι λόγοι ήταν επίσης οικονομικοί, εφόσον η Ελλάδα
αποτελούσε μια ενδιαφέρουσα νέα αγορά. -
Προσχώρηση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας
Η στήριξη της δημοκρατίας και οι οικονομικοί
παράγοντες έπαιξαν επίσης σημαντικό ρόλο στην
προσχώρηση της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.
Στην Ισπανία είχε λήξει πρόσφατα η δικτατορία
του Φράνκο, ενώ η Πορτογαλία είχε ανατρέψει τη
δικτατορία του Σαλαζάρ. -
1986: Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη
Μολονότι πέρασαν 30χρόνια από τότε που τα κράτη μέλη αποφάσισαν να ιδρύσουν μια κοινή αγορά, η αγορά αυτή δεν είχε δημιουργηθεί ακόμη. Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (υπογράφηκε το 1986, τέθηκε σε ισχύ το 1987) έδωσε ζωή στην απόφαση αυτή.
-Τα 12 τότε μέλη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων θεσπίζουν την κοινή αγορά έως το 1992. Μέχρι τότε έπρεπε να καταργηθούν όλα τα εμπόδια σε εμπόριο και ελεύθερη κυκλοφορία.
-Τα κράτη μέλη συνεργάζονται πλέον σε θέματα
περιβαλλοντικής πολιτικής και επιστημονικής έρευνας. -
Πτώση του τείχους του Βερολίνου
9 Νοεμβρίου 1989 έπεσε το τείχος του Βερολίνου τερματίζοντας τη
διαίρεση ανάμεσα στη Δυτική και Αν.Ευρώπη. Οι νεοαναδυόμενες δημοκρατίες στην Αν.Ευρώπη μπορούν να προσχωρήσουν στην
ΕΕ.Το 1993 καθορίζονται οι όροι που έπρεπε να πληρούν
τα κράτη, ώστε να κριθούν κατάλληλα για προσχώρηση:
-να είναι ευρωπαϊκές χώρες
-να σέβονται το κράτος δικαίου
-να διαθέτουν εύρυθμη οικονομία
-να έχουν σταθερό δημοκρατικό πολίτευμα
-να σέβονται τα ανθρ. δικαιώματα
-να εφαρμόζουν τους κανονισμούς της ΕΕ, -
1992: Συνθήκη του Μάαστριχτ
Η Συνθήκη του Μάαστριχτ σηματοδότησε την
πραγματική έναρξη της συνεργασίας σε πολιτικό
επίπεδο, παράλληλα με την υπάρχουσα οικονομική
ενοποίηση.
Οι πρώην Ευρωπαϊκές Κοινότητες μετονομάστηκαν σε
Ευρωπαϊκή Ένωση. Η «νέα» Ευρωπαϊκή Ένωση
είχε τρεις κύριους πυλώνες:
1.Οικονομική ενοποίηση: ενίσχυση της οικονομικής ενοποίησης
και θέσπιση ενός κοινού νομίσματος, του ευρώ.
2.Συνεργασία στην εξωτερική πολιτική και την
πολιτική ασφάλειας.
3.Συνεργασία σε εσωτερικές υποθέσεις και δικαιοσύνη. -
1993: Ανοιχτά σύνορα
Την 1η Ιανουαρίου 1993 τα εσωτερικά σύνορα
των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
«εξαφανίστηκαν». Από τότε, τα αυτοκίνητα και τα
φορτηγά δεν είναι πια υποχρεωμένα να κάνουν ουρές
για ελέγχους στα σύνορα. Επίσης, τέθηκε σε ισχύ η
ενιαία αγορά, με ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων,
εμπορευμάτων, υπηρεσιών και κεφαλαίων. -
Προσχώρηση της Σουηδίας, της Φινλανδίας και της Αυστρίας
Με την προσχώρηση της Σουηδίας, της Φινλανδίας
και της Αυστρίας, η ΕΕ είχε πλέον 15 κράτη μέλη.
Η Νορβηγία έκανε μια δεύτερη προσπάθεια για
ένταξη, αλλά και πάλι ο νορβηγικός λαός την
απέρριψε σε δημοψήφισμα. -
1997: Συνθήκη του Άμστερνταμ
Με την προοπτική διεύρυνσης της ΕΕ προς την Αν.Ευρώπη, έπρεπε να ετοιμαστούν τα μελλοντικά κράτη μέλη, αλλά και η ΕΕ έπρεπε
να είναι έτοιμη για την αύξηση των μελών της. Απαραίτητη ήταν η μεταρρύθμιση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων: λιγότερες αποφάσεις βασισμένες στην ομοφωνία και περισσότερες στην
πλειοψηφία. Η πρώτη προσπάθεια αλλαγής της έγινε
με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ (υπογράφηκε το 1997,
τέθηκε σε ισχύ το 1999). Η συνθήκη, ωστόσο, δεν
μπόρεσε να εκπληρώσει τις σχετικές προσδοκίες. -
2001: Συνθήκη της Νίκαιας
Με την ημερομηνία προσχώρησης των νέων χωρών να
πλησιάζει, έγινε μια δεύτερη προσπάθεια μεταρρύθμισης
της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Νίκαια (η συνθήκη
υπογράφηκε το 2001 και τέθηκε σε ισχύ το 2003), αλλά
ούτε κι αυτή απλούστευσε τη
διαδικασία λήψης αποφάσεων. -
2002: Εισαγωγή του ευρώ
Το ευρώ εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο τραπεζικό
σύστημα το 1999, τα 12 κράτη μέλη της ευρωζώνης,
όμως, άρχισαν να το χρησιμοποιούν ενεργά μόνο από την
1η Ιανουαρίου 2002. Τρία κράτη μέλη, Ηνωμένο
Βασίλειο, Δανία και Σουηδία, αποφάσισαν να μην
υιοθετήσουν το ευρώ και συνεχίζουν να χρησιμοποιούν
το εθνικό νόμισμά τους. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
είναι το θεσμικό όργανο της ΕΕ που έχει ως σκοπό τη
διαχείριση του ευρώ. -
2004-2005: Ευρωπαϊκό Σύνταγμα
Έπειτα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες μεταρρύθμισης της ΕΕ (Συνθήκες του Άμστερνταμ και Νίκαιας), έγινε μια τρίτη προσπάθεια με το Ευρ.Σύνταγμα, το 2004. Λόγω της σημασίας του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, καθώς και του γεγονότος ότι ονομαζόταν «σύνταγμα», μερικές χώρες διοργανώσαν δημοψήφισμα. Η Γαλλία και η Ολλανδία καταψήφισαν το νέο «Σύνταγμα». Επειδή για να ισχύσει μια νέα συνθήκη της ΕΕ πρέπει να εγκρίνεται από κάθε κράτος μέλος, η απόφαση των 2χωρών ανέστειλε την εφαρμογή του «συντάγματος». -
Προσχώρηση της Κύπρου, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Εσθονίας, της Ουγγαρίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας
Την 1η Μαΐου 2004 προσχώρησαν στην ΕΕ 10 νέα
κράτη μέλη. Με αυτά, ο συνολικός αριθμός κρατών
μελών ανήλθε στα 25. -
2007: Συνθήκη της Λισαβόνας
Το 2007 έγινε μια τέταρτη προσπάθεια αναθεώρησης του
Ευρωπαϊκού Συντάγματος, το οποίο μετονομάστηκε σε
Συνθήκη της Λισαβόνας. Η συνθήκη αυτή επικυρώθηκε
επιτέλους από όλα τα κράτη μέλη. Οι νέοι κανόνες τέθηκαν
σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2009 και καθορίζουν έως και
σήμερα τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ. -
Προσχώρηση της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας
Η Βουλγαρία και η Ρουμανία προσχώρησαν το
2007. Με την ένταξή τους, ο αριθμός των κρατών
μελών αυξήθηκε στα 27. -
2012: Βραβείο Νόμπελ για την Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Το βραβείο αναγνώριζε τα 60 χρόνια προσπαθειών της
ΕΕ για την ειρήνη, τη συμφιλίωση, τη δημοκρατία και τα
ανθρώπινα δικαιώματα στην Ευρώπη. -
Προσχώρηση της Κροατίας
Την 1η Ιουλίου 2013 η Κροατία προσχώρησε στην
ΕΕ. Τα κράτη μέλη είναι πλέον 28. -
2014: Εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ευρωπαίους «κορυφαίους υποψηφίους»
Για πρώτη φορά στις ευρωεκλογές αποφασίστηκε ποιος θα ήταν νέος Πρόεδρος της Ευρ.Επιτροπής. Οι μεγάλες πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου όρισαν τον υποψήφιο της προτίμησής τους πριν τις εκλογές οι οποίοι, κατά την προεκλογική περίοδο, συμμετείχαν σε διάλογο σχετικά με τις απόψεις τους για το μέλλον της Ευρώπης. Μεγαλύτερη πολιτική ομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο αναδείχθηκε το Ευρ.Λαϊκό Κόμμα και νέος Πρόεδρος της Ευρ.Επιτροπής ορίστηκε ο υποψήφιός του, ο Λουξεμβούργιος Ζ. Κ. Γιούνκερ. -
Brexit: αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση
Το 2016, το Ηνωμένο Βασίλειο διεξήγαγε δημοψήφισμα σχετικά με τη συμμετοχή του στην ΕΕ. Το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ, με 52 % έναντι 48 %.
Στις 31 Ιανουαρίου 2020, τα μεσάνυχτα (ώρα Κεντρικής Ευρώπης), όταν τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία αποχώρησης, το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και έλαβε το καθεστώς τρίτης χώρας. -
Υποψήφια κράτη μέλη και δυνάμει υποψήφια κράτη μέλη
υποψήφια κράτη μέλη της ΕΕ
. -Αλβανία
-Βόρεια Μακεδονία
-Μαυροβούνιο
-Σερβία
-Τουρκία
Υποψήφιο κράτος μέλος είναι αυτό που έχει υποβάλει
επιτυχώς αίτηση ένταξης.Λόγω του όγκου κανόνων και κανονισμών της ΕΕ που πρέπει να ενσωματωθούν στη νομοθεσία της υποψήφιας χώρας,οι διαπραγματεύσεις είναι χρονοβόρες. -
Υποψήφια κράτη μέλη και δυνάμει υποψήφια κράτη μέλη
Εκτός από τα υποψήφια κράτη μέλη, υπάρχουν
επίσης αρκετά δυνάμει υποψήφια κράτη μέλη.
Αυτές οι χώρες έχουν γνωστοποιήσει επίσημα την
επιθυμία τους να προσχωρήσουν στην ΕΕ, αλλά οι
διαπραγματεύσεις δεν έχουν ξεκινήσει. Οι χώρες
αυτές είναι οι εξής:
- Βοσνία-Ερζεγοβίνη
- Κοσσυφοπέδιο*