Img 4171

Абай Құнанбайұлы

By asemai.toktasyn
  • Period: to

    Абайдың алғашқы өлеңге келуі

    1852-1855 жылдары - ауыл медресесінде оқиды; 1855 жыл - Абай 10 жасында тұңғыш өлең жазған; 1855-1859 жылдары - Семей қаласындағы Ахмет Риза медресесінде білім алды. Үш ай «приходская школа» атты орыс мектебінде қосымша оқыды.
    Араб, парсы, түрік тілдеріндегі Шығыс ақындарының кітаптарын оқыды. Соларға еліктеп «Иузи - раушан, көзі - гауһар» деп басталатын өлеңін жазды;

  • Бірінші өлеңі

    1882-1885 жылдары - «Қансонарда бүркітші шығады аңға», «Қақтаған ақ күмістей кең маңдайлы», «Жасымда ғылым бар деп ескермедім» өлеңдерін жазады және Лермонтовтан 2 аударма жасайды;

  • 1885 жылы туған «Жасымда ғылым бар деп» дейтін өлең Абайдың сол 1880 жылдардың бас кездерінде, ақындық еңбек жолында әр алуан түрде ізденіп жүргенін көрсетеді.

    1885 жылы туған «Жасымда ғылым бар деп» дейтін өлең Абайдың сол 1880 жылдардың бас кездерінде, ақындық еңбек жолында әр алуан түрде ізденіп жүргенін көрсетеді.

  • 1886 жылы «Дала уәлаяты» газетіне Көкбайдың атынан «Жаз», «Болыс болдым мінеки» өлеңдері басылып шығады.

    1886 жылы «Дала уәлаяты» газетіне Көкбайдың атынан «Жаз», «Болыс болдым мінеки» өлеңдері басылып шығады.

  • 1886 жылдың бір шығармасы «Қалың елім, қазағым, қайран жұртымда» ақын өз халқының сол кездегі тарихи трагедиясын айта кеп дерттенеді. Жоғын жоқтап, мұңын мұндап отырғаны - «қалың елі, қазағы». Оны «қайран жұртым» деп, бар жанымен ынтыға сүйеді.

    1886 жылдың бір шығармасы «Қалың елім, қазағым, қайран жұртымда» ақын өз халқының сол кездегі тарихи трагедиясын айта кеп дерттенеді. Жоғын жоқтап, мұңын мұндап отырғаны - «қалың елі, қазағы». Оны «қайран жұртым» деп, бар жанымен ынтыға сүйеді.

  • 1887 жылдың үлкен өлеңі үшеу. Оның екеуі - «Сабырсыз, арсыз», «Көжекбайға» дегендер - ел ішінің содыр-сойқанды, бұзық тобына арналған.

  • 1889 жылғы 7-санында «Жаздыкүн шілде болғанда» өлеңі «Семей оязы, Шыңғыс елінің қазағы Ибраһим Құнанбай аулының Көпбейіт деген жерге қонып жатқандағы түрі» деген тақырыппен басылады.

    1889 жылғы 7-санында «Жаздыкүн шілде болғанда» өлеңі «Семей оязы, Шыңғыс елінің қазағы Ибраһим Құнанбай аулының Көпбейіт деген жерге қонып жатқандағы түрі» деген тақырыппен басылады.

  • 1909 жылы Санкт-Петербург қала­сында Илияс Бораганскийдің баспасынан Абай өлеңдері алғаш рет кітап болып басылып шыққан.

    1909 жылы Санкт-Петербург қала­сында Илияс Бораганскийдің баспасынан Абай өлеңдері алғаш рет кітап болып басылып шыққан.

  • «Қара сөздеріне» , алғаш рет1916 жылы Орынборда («Дин уә мағишат» баспаханасында) Самат Әбішұлы бастырған «Абай терме­сінде» ақынның тұңғыш рет 1-қарасөзі («Бұл жасқа келгенше жақсы өткіздік пе, жаман өткіздік пе, әйтеуір, бірталай өмірімізді өткіздік

    «Қара сөздеріне» , алғаш рет1916 жылы Орынборда («Дин уә мағишат» баспаханасында) Самат Әбішұлы бастырған «Абай терме­сінде» ақынның тұңғыш рет 1-қарасөзі («Бұл жасқа келгенше жақсы өткіздік пе, жаман өткіздік пе, әйтеуір, бірталай өмірімізді өткіздік

  • Жинақталып жеткен өлеңдері

    Абай өлеңдері бізге Мүрсейіт Бікеұлының (1860-1917) жазып алуымен жеткен. Ол Се­мейде орыс мектебінде, кейін Бұхарада білім алған. Семей оязының кеңсесінде тілмаш әрі писарь, мектепте мұғалім болған. Ол Абай өлеңдерін бес дәптерге көшірген, қазір соның екеуі Қазақстан Ұлттық кітапханасының қолжазбалар қорында, біреуі «Әуезов үйі» ғылыми-мәдени орталығында сақтаулы тұр.

  • «Абай жолы» – қазақ халқының тұңғыш роман-эпопеясы. 1-кітабы «Абай» деген атпен 1942 жылы,

    «Абай жолы» – қазақ халқының тұңғыш роман-эпопеясы. 1-кітабы «Абай» деген атпен 1942 жылы,

  • 2-кітабы «Абай жолы» деген атпен 1947 жылы,

    2-кітабы «Абай жолы» деген атпен 1947 жылы,

  • 3-кітап 1952 жылы, 4-кітап 1956 жылы жарыққа шықты. Төрт том 26 тараудан, 2 эпилогтан тұрады.

    3-кітап 1952 жылы, 4-кітап 1956 жылы жарыққа шықты. Төрт том 26 тараудан, 2 эпилогтан тұрады.