-
Ορισμός
Με τον όρο τεχνολογία εννοούμε ένα σύνολο μεθόδων, τεχνικών και μέσων με τα οποία επιτυγχάνεται η παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών και η διευκόλυνση της ανθρώπινης ζωής. Είναι ο τομέας της γνώσης που ασχολείται με την εφαρμοσμένη επιστήμη, τις εφευρέσεις, την ανάπτυξη και πρακτική αξιοποίηση επιστημονικών γνώσεων και μεθόδων. -
Γενικά
Οι επιστημονικές εφαρμογές της τεχνικής, κυρίως με τη μορφή των μηχανών, άλλαξαν τις συνθήκες ζωής του ανθρώπου, αλλά και την πορεία του πολιτισμού. Από τον τεχνικό πολιτισμό εξαρτάται σήμερα η σχέση ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος, η οικονομία, η καθημερινή μας ζωή και η εξέλιξη της επιστήμης. Παράλληλα, η τεχνολογία έχει επηρεάσει την υφή ολόκληρης της κοινωνίας, διαμορφώνει τις ανθρώπινες αξίες, την ηθική των ατόμων και τις επιδιώξεις τους για τη ζωή. -
Τεχνολογία και βιολογικός τομέας
Η τεχνολογική εξέλιξη άνοιξε έναν ευρύ δρόμο προς την υλική ευημερία και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου για ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων στη γη. Αμβλύνθηκε η πείνα και η εξαθλίωση, μειώθηκε η παιδική θνησιμότητα, ανακουφίστηκε ο ανθρώπινος πόνος και δόθηκε η δυνατότητα στον άνθρωπο να κάνει επιλογές σε κάθε επίπεδο. Έτσι βελτιώθηκε το βιοτικό επίπεδο ατόμων και λαών και αυξήθηκε ο μέσος όρος ζωής. -
Τεχνολογία και πνευματικός τομέας
Διευρύνθηκε το γνωστικό πεδίο σε κάθε τομέα γνώσης και δόθηκε η δυνατότητα στον άνθρωπο να μορφωθεί σε ανώτερο επίπεδο. Επιτεύχθηκε η ευρεία διακίνηση των ιδεών μέσω των Μ.Μ.Ε. Καταπολεμήθηκαν δεισιδαιμονίες, προλήψεις και προκαταλήψεις, γιατί ενισχύθηκε η κρίση και ο προβληματισμός του ατόμου. -
Τεχνολογία και ηθικός - ψυχικός τομέας
Χάρη στην επάρκεια υλικών αγαθών και στη μόρφωση , οι άνθρωποι χαίρονται , αισθάνονται αυτοπεποίθηση και μπορούν να αντιμετωπίσουν αισιόδοξα τη ζωή, γιατί γνωρίζουν τον εαυτό τους και τον κόσμο. Κατανοώντας την απεραντοσύνη της φύσης, μπόρεσαν να συνειδητοποιήσουν την ανθρώπινη ανεπάρκεια και να γίνουν πιο ανεκτικοί στα λάθη τους. Αντίθετα η εξαθλίωση, η φτώχεια και οι στερήσεις καθιστούν τους ανθρώπους σκλάβους, ευτελείς και δυστυχισμένους. -
Τεχνολογία και επαγγελματικός - οικονομικός τομέας
Αυξήθηκε η παραγωγικότητα της εργασίας, βελτιώθηκε η ποιότητα των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών, αναπτύχθηκαν παραγωγικοί οικονομικοί κλάδοι και αξιοποιήθηκαν φυσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές για το καλό της ανθρωπότητας. Βελτιώθηκαν οι συνθήκες εργασίας και η εργασία απέκτησε οργάνωση και μεθοδικότητα, γεγονός, που σε συνδυασμό με την ανακάλυψη των υπολογιστών και την κυριαρχία του διαδικτύου, διευκόλυνε τις οικονομικές συναλλαγές. -
Τεχνολογία και κοινωνικός - πολιτικός τομέας
Η ανάπτυξη της τεχνολογίας συμβάλλει στην εδραίωση της κοινωνικής ομαλότητας και στην καθιέρωση της δημοκρατίας. Αμβλύνοντας τις τεράστιες κοινωνικές ανισότητες, τα τεχνολογικά αγαθά γίνονται προσιτά σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα και μειώνεται η κοινωνική αδικία. Στα οικονομικά και τεχνολογικά προηγμένα κράτη, η λύτρωση από τη βιοτική μέριμνα και η μόρφωση επιτρέπουν στους λαούς να διεκδικήσουν και να κατοχυρώσουν δικαιώματα και ελευθερίες. -
Η αρνητική πλευρά της τεχνολογίας
Παρ' όλα τα θετικά σημεία, όλο και πληθαίνουν οι ισχυρισμοί ότι ο προσανατολισμός της εξέλιξης είναι λανθασμένος, αφού έριξε όλο το βάρος στην εξασφάλιση της υλικής ευημερίας, αγνοώντας την πνευματική ή ηθική υπόσταση του ατόμου. Οι σύγχρονοι άνθρωποι λοιπόν, στραμμένοι προς την εκπλήρωση του στόχου για ευζωία και υλική επάρκεια, ζουν με άγχος, υπερένταση και βιώνουν την εσωτερική μοναξιά. -
Συμπεράσματα
Η ανάπτυξη της τεχνολογίας δημιουργεί νέες ευκαιρίες, αλλά προκαλεί και προβλήματα.
Η τεχνολογία, όπως και η επιστήμη είναι έννοιες ηθικά ουδέτερες και δε φέρουν ευθύνη, γιατί δεν έχουν βούληση. Βούληση έχει μόνον ο άνθρωπος. Επομένως, ο άνθρωπος είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για το πώς χειρίζεται την τεχνογνωσία και πού αποσκοπεί. -
Λύσεις
Για να αντιμετωπιστεί ο παραμερισμός της πνευματικής καλλιέργειας και να επιτευχθεί η αναβάθμιση των ηθικών αξιών, αλλά και ο εξανθρωπισμός των σύγχρονων κοινωνιών, το άτομο πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι είναι αναπόσπαστο στοιχείο του κοινωνικού συνόλου, για το καλό του οποίου οφείλει να εργάζεται. -
Βήματα παλινόρθωσης
Εφαρμογή των τεχνολογικών επιτευγμάτων στην επίλυση μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων και μόνο για ειρηνικούς σκοπούς.
Ηθικοποίηση της επιστημονικής έρευνας και της τεχνολογικής προόδου.
Συνειδητοποίηση των δραματικών επιπτώσεων, της διάστασης κι έκτασης του προβλήματος και αντίσταση στη μοιρολατρική αποδοχή της πραγματικότητας.
(συνέχεια) -
Βήματα παλινόρθωσης (συνέχεια)
Με κριτική ματιά να εντοπίσουμε τη ρίζα της κακοδαιμονίας , που συνίσταται στη μονομέρεια της ανάπτυξης, στην ηθικοπνευματική καθίζηση.
Η λύση είναι η βαθιά μεταβολή της δομής του κοινωνικού μας συστήματος, ώστε κέντρο της προόδου να αποτελέσει ο άνθρωπος και η ευτυχία του. Απαιτείται «φρόνησις», σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, υιοθέτηση του μέτρου και ενστερνισμός μετα-υλιστικών αξιών.