-
Εμβόλιο κατά της Ευλογιάς (Smallpox)
Είναι το πρώτο εμβόλιο που αναφέρεται στην ιστορία της Ιατρικής.
Δημιουργήθηκε από τον Βρετανό παθολόγο Edward Jenner(1749 - 1823), ο οποίος χρησιμοποίησε υγρό από φυσαλίδες γυναικών που άρμεγαν αγελάδες για να εμβολιάσει ένα οχτάχρονο αγόρι.
Όμως, οι Έλληνες γιατροί Εμμανουήλ Τιμόνης(1669-1720) και Ιάκωβος Πυλαρινός(1659-1718) θεωρούνται οι πρωτοπόροι του εμβολιασμού κατά της ευλογιάς.
Το 1980 ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την πλήρη εξάλειψη της ευλογιάς σε ολόκληρο τον κόσμο. -
Εμβόλιο κατά της Λύσσας (Υδροφοβία - Rabies)
Το πρώτο εμβόλιο κατά της λύσσας δημιουργήθηκε από τον Γάλλο μικροβιολόγο Louis Jean Pasteur(1853-1933) και τον βοηθό του, επίσης Γάλλο μικροβιολόγο Pierre Paul Émile Roux(1853-1933) και περιείχε ζωντανούς,αλλά εξασθενημένους ιούς.
Το εμβόλιο αυτό χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα σε αρκετές χώρες, γιατί είναι φθηνό. Τα μοντέρνα εμβόλια κατά της λύσσας περιέχουν ζωντανούς αδρανοποιημένους ιούς, είναι όμως ακριβά.
Τα εμβόλια αυτά χορηγούνται προληπτικά αλλά και θεραπευτικά. -
Εμβόλιο κατά της Διφθερίτιδας (Diphthera)
Το πρώτο εμβόλιο κατά της διφθερίτιδας δημιουργήθηκε από τον Γερμανό γιατρό Emil von Behring(1854 - 1017). Το εμβόλιο αυτό δε σκότωνε τα μικρόβια, αλλά αδρανοποιούσε τις τοξίνες τους. Για τη ανακάλυψη αυτή ο Behring πήρε το πρώτο βραβείο Nobel στην Ιατρική το 1901.
Το πρώτο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της διφθερίτιδας δημιουργήθηκε και πάλι από τον Behring το 1913, αλλά η συστηματική του χορήγηση άρχισε το 1924.
Το 1940 συνδυάστηκε με τα εμβόλια του τετάνου και του κοκίτη ως DTP. -
Εμβόλιο κατά του Κοκίτη (Pertussis - Chooping cough)
Το πρώτο, ολοκυτταρικό εμβόλιο κατά του κοκίτη δημιουργήθηκε από τον Βέλγο μικροβιολόγο Jules Jean Baptiste Vincent Bordet(1870-1961) (Nobel Ιατρικής 1919) και τον επίσης Βέλγο βακτηριολόγο Octave Gengou(1875-1957).
Το 1940 συνδυάστηκε με τον τέτανο και τη διφθερίτιδα ως DTP.
Το πρώτο ακυτταρικό εμβόλιο κατά του κοκίτη δημιουργήθηκε το 1937.Τα εμβόλια κατά του κοκίτη χορηγούνται σε συνδυασμό με τα εμβόλια κατά του τετάνου και της διφθερίτιδας (DΤaP, Tdap). -
Εμβόλιο κατά της Φυματίωσης (Φθίση - Tuberculosis)
Το 1908 ο Γάλλος γιατρός και βακτηριολόγος Léon Charles Albert Calmette(1863-1933) και ο γάλλος χειρουργός Alphonse François Marie Guérin(1816-1895) αρχίζουν τα πειράματα για την παρασκευή του εμβολίου, γνωστού μέχρι σήμερα σαν BCG, από τα αρχικά του (Bacille Calmette-Guerin).Το 1927 γίνεται αποδεκτό από τη διεθνή ιατρική κοινότητα.
Το BCG θεωρείται αναποτελασματικό εμβόλιο και ένα νέο, γενετικό εμβόλιο ελέγχεται κλινικά με τη χρηματοδότηση ττου ζεύγους Bill και Melinda Gates . -
Εμβόλιο κατά του Τετάνου (Tetanus)
Ο Γάλλος κτηνίατρος Gaston Ramon(1886-1963) και ο P. Descombey, δημιούργησαν το εμβόλιο κατά του τετάνου. Η χορήγηση του άρχισε το 1927, αλλά γενικεύτηκε κυρίως κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το 1940 συνδυάστηκε με τα εμβόλια του κοκίτη και τις διφθερίτιδας ως DTP και αργότερα με το ακυτταρικό του κοκίτη ως DTaP και Tdap.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι ο τέτανος δεν προκαλεί ανοσία και αυτοί που επιζούν μπορεί να ξαναπροσβληθούν. -
Εμβόλιο κατά της Γρίπης (Influenza)
Ο ιός της γρίπης απομονώθηκε και καλλιεργήθηκε σε κρόκο αυγού κότας για πρώτη φορά το 1931.Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Michigan στις ΗΠΑ βασίστηκαν σε παρατηρήσεις του Αυστραλού γιατρού και ιολόγου Sir Frank Macfarlane Burnet(1899-1985) και δημιούργησαν το εμβόλιο που κυκλοφόρησε το 1945.
Σε λίγα χρόνια αναμένεται νέο εμβόλιο που θα περιλαμβάνει όλους τους ιούς της γρίπης Α, θα προκαλεί ανοσία για πάνω από 10 χρόνια και θα χορηγείται με αυτοκόλλητη ταινία (τσιρότο) με μικροβελόνες. -
Εμβόλιο κατά της Πολiομυελίτιδας (Poliomyelitis)
Το πρώτο αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας παρασκευάστηκε σε ενέσιμο μορφή από τον Αμερικανό γιατρό και ιολόγο Jonas Edward Salk(1914-1995).
Το 1959 ο Πολωνο-Αμερικανός γιατρός Albert Bruce Sabin(1906-1993) δημιούργησε νέο εμβόλιο, που το 1962 αντικατέστησε το εμβόλιο του Salk. Το νέο εμβόλιο περιείχε ζωντανούς, αλλά εξασθενημένους ιούς(ΟPV), χορηγούνταν από το στόμα και θεωρούνταν πιο αποτελεσματικό.
Από το 2005 χορηγείται αδρανοποιημένο εμβόλιο σε ενέσιμη μορφή(IPV). -
Εμβόλιο κατά της Ιλαράς (Measles)
Το εμβόλιο κατά της ιλαράς δημιουργήθηκε από τον Αμερικανό μικροβιολόγο Maurice Ralph Hilleman(1919 - 2005), o οποίος δημιούργησε και άλλα εμβόλια και θεωρείται ως ο κορυφαίος, εξειδικευμένος στα εμβόλια, γιατρός παγκοσμίως.
Παρ΄ όλη τη χρήση του εμβολίου, η ιλαρά εξακολουθεί να προσβάλει εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο.
Το εμβόλιο κατά της ιλαράς χορηγείται σε συνδυασμό με τα εμβόλια κατά της ερυθράς και της παρωτίτιδας (MMR) και με το εμβόλιο κατά της ανεμευλογιάς (ΜΜRV). -
Εμβόλιο κατά της Ερυθράς (Rubella - German Measles)
Η περιγραφή της ερυθράς οφείλεται στο Γερμανό Friedrich Hoffmann το 1740. (Γι’ αυτό ονομάζεται και German Measles, δηλαδή γερμανική ιλαρά).
Το εμβόλιο της ερυθράς παρασκευάστηκε το 1967 και κυκλοφόρησε το 1969 από τον Αμερικανό ιολόγο και παιδίατρο Harry Martin Meyer Jr.(1928-2001) και τον Αμερικανό γιατρό Paul Douglas Parkman(1932- ).
Από το 1971 χορηγείται σε συνδυασμό με την ιλαρά και τη παρωτίτιδα ως MMR και από το 2005 σε συνδυασμό του MMR με την ανεμευλογιά (ΜΜRV). -
Εμβόλιο κατά της Παρωτίτιδας (Mumps)
Το εμβόλιο της παρωτίτιδας, όπως και της ιλαράς(και πολλών άλλων εμβολίων), δημιουργήθηκε από τον κορυφαίο, εξειδικευμένο στα εμβόλια, Αμερικανό γιατρό μικροβιολόγο Maurice Ralph Hilleman(1919 - 2005).
Το 1971 συνδυάστηκε με τα εμβόλια κατά της ιλαράς και της ερυθράς ως MMR. Από το 2005 το MMR χορηγείται σε συνδυασμό και με το εμβόλιο κατά της ανεμευλογιάς ως ΜΜRV. -
Εμβόλιο κατά της Ανεμευλογιάς (Chickenpox)
Το πρώτο εμβόλιο δημιουργήθηκε από τον Ιάπωνα ιολόγο Michiaki Takahashi(1928-2013) από το στέλεχος Oka.Περιέχει ζωντανούς, εξασθενημένους ιούς ανεμοβλογιάς (στέλεχος Οka), που αναπτύσσονται σε ιστοκαλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων.
Από το 2005 χορηγείται σε συνδυσμό με το MMR (συνδυασμένο εμβόλιο κατά της ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς) ως MMRV. -
Εμβόλιο κατά του Μηνιγγιτιδόκοκκου (Meningococcus - Neisseria meningitidis)
Το πρώτο πολυσακχαριδικό εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου(για ορότυπους Α+C) κυκλοφόρησε το 1978(δημιουργήθηκε νωρίτερα από τον Αμερικανό μικροβιολόγο Maurice Ralph Hilleman(1919 - 2005)) και στα μέσα της δεκαετίας του 1970 το πολυδύναμο πολυσακχαριδικό εμβόλιο(για ορότυπους Α+C+W135+Υ).
Τα συνδεδεμένα με πρωτεΐνη εμβόλια(για ορότυπο C) κυκλοφόρησαν το 1999 και το 2005 κυκλοφόρησε το συνδεδεμένο τετραδύναμο εμβόλιο(για ορότυπους Α+Β+C+W135+Υ).
Το 2013 κυκλοφόρησε εμβόλιο για ορότυπο Β. -
Εμβόλιο κατά της Ηπατίτιδας Β (Hepatitis B - HBV)
Το πρώτο εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β δημιουργήθηκε από τον κορυφαίο, εξειδικευμένο στα εμβόλια, Αμερικανό γιατρό μικροβιολόγο Maurice Ralph Hilleman(1919 - 2005). Περιείχε αδρανοποιημένους ιούς. Θεωρείται το πρώτο αντικαρκινικό εμβόλιο. Είχε δύο μειονεκτήματα. Αμφισβητήθηκε η ασφάλειά του και ήταν πολύ ακριβό. Το 1990 η σταμάτησε η παραγωγή του.
Το 1986 δημιουργήθηκε νέο εμβόλιο, το οποίο είναι ασφαλές, φθηνό και χρησιμοποιείται είτε μόνο του, είτε σε συνδυασμό με άλλα εμβόλια. -
Εμβόλιο κατά του Στρεπτόκοκκου της Πνευμονίας (Πνευμονιόκοκκου - Streptococcus pneumoniae - Pneumococcus)
Το πρώτο εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου δημιουργήθηκε το 1977 σαν 14δύναμο, πολυδύναμο πολυσακχαριδικό και το 1983 σαν 23δύναμο από τον κορυφαίο, εξειδικευμένο στα εμβόλια, Αμερικανό γιατρό μικροβιολόγο Maurice Ralph Hilleman(1919 - 2005).
Το 1998 παρασκευάστηκε το συνδεδεμένο με πρωτεΐνη εμβόλιο που περιέχει 7 στελέχη του πνευμονιόκοκκου, το 2009 κυκλοφόρησε εμβόλιο με 10 στελέχη και το 2010 κυκλοφόρησε το εμβόλιο με 13 στελέχη. -
Εμβόλιο κατά του Αιμόφιλου της Ινφλουέντσας τύπου Β (Haemophilus Influentza B - HIB)
Το πρώτο πολυσακχαριδικό εμβόλιο κατά του αιμοφίλου Β δημιουργήθηκε από δημιουργήθηκε από τον κορυφαίο, εξειδικευμένο στα εμβόλια, Αμερικανό γιατρό μικροβιολόγο Maurice Ralph Hilleman(1919 - 2005) και αποσύρθηκε το 1988 λόγω μη αποτελεσματικότητας σε παιδιά κάτω των 2 ετών.
Λίγο πιο μετά δημιουργήθηκαν αποτελεσματικά εμβόλια κατά του αιμόφιλου Β, συνδεδεμένα με πρωτεΐνη. -
Εμβόλιο κατά της Ηπατίτιδας Α (Hepatitis A - HAV)
Το πρώτο εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Α δημιουργήθηκε το 1981 από τον κορυφαίο, εξειδικευμένο στα εμβόλια, Αμερικανό γιατρό μικροβιολόγο Maurice Ralph Hilleman(1919 - 2005) από πλάσμα ασθενών. Αμφισβητήθηκε η ασφάλειά του και αποσύρθηκε, αλλά ο ίδιος ερευνητής κατάφερε να παρασκευάσει το νέο γενετικό εμβόλιο το 1986. -
Εμβόλιο κατά του Ροταϊού (Rota Virus)
Το Σεπτέμβριο του 1998 κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ το πρώτο εμβόλιο κατά του ροταϊού(δημιουργημένο από επιστημονική ομάδα φαρμακευτικής εταιρίας), το οποίο όμως συσχετίσθηκε με αυξημένη συχνότητα εγκολεασμού και αποσύρθηκε.
Το 2006 και το 2008 κυκλοφόρησαν 2 νέοι τύποι εμβολίων κατά του ροταϊού από δύο φαρμακευτικές εταιρείες, τα οποία περιέχουν ζωντανούς εξασθενημένους ροταϊούς και θεωρούνται εξίσου αποτελεσματικά. -
Εμβόλιο κατά του Ιού των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (Human Papillomavirus - HPV)
Προσπάθειες δημιουργίας του εμβολίου άρχισαν τη δεκαετία του 1980 από ερευνητές στα πανεπιστήμια του Rochester και του Georgetown και από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου στις ΗΠΑ. Το 1991 στο πανεπιστήμιο του Queensland στην Αυστραλία, δημιούργησαν σωματίδια που έμοιαζαν με τον ιό, αλλά το εμβόλιο παρασκευάστηκε το 1993 στο το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ.
Τα εμβόλια που κυκλοφορούν καλύπτουν άμεσα το 70% των ιών που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και έμμεσα πάνω από το 80%.
